افغانستان: حملات طالبان، ٧٠ درصد جمعیت «جاغوری» و «مالستان» در ولایت غزنی را آواره کرده است – گزارش زکریا حسنی

بیش از دو هفته است که جنجگویان گروه طالبان به مناطق «جاغوری» و «مالستان» در ولایت غزنی در أفغانستان حمله کرده‌ و با وجود اعزام نیروهای کمکی دولتی به این مناطق، نبردها هنوز نیز ادامه دارد. بر اثر این شورش‌ها و حملات، نزدیک به ٧٠ درصد از جمعیت این دو منطقه که عموما هزاره‌‌نشین هستند بیجا شده و به ولایت‌های دیگر فرار کرده‌اند. شماری از این افراد نیز به کابل و موقتاً در مسجدی اقامت گرفته‌اند. برای آگاهی از موقعیت منطقه و اوضاع ساکنان آن به دیدار این افراد می‌رویم.

بیجا شده‌های غزنی ZAKARIA HASSANI

دوازده خانواده که از جنگ جاغوری جان به سلامت برده‌اند و به سختی روز سه‌شنبه ٢٩ عقرب/٢٠ نوامبر خود را به غرب کابل رسانده‌اند، در مسجد جامع امام حسین، شب و روز آواره‌گی‌شان را سپری می‌کنند.
در مسجد امام حسین نزدیک به ٢٠٠ تن از آواره‌گان جنگ غزنی و ارزگان در زیر یک سقف و با امکانات اندک، شب و روز را به سختی به سر می‌برند. هر یک حکایتی از جنگ و آواره‌گی دارند.
خداداد فروزان، ٣٧ سال دارد و با ٢٧ عضو خانواده و خویشاوندان نزدیک‌اش پس از چند روز زندگی زیر گلوله‌باری طالبان به کابل فرار کرده است. او در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه می‌گوید پس از اینکه روستای‌شان در منطقه جاغوری غزنی به دست طالبان سقوط کرد ناگزیر به فرار شدند.
خداداد فروزان گفت«صبح وقت، شلیک گلوله شروع شد. خمیر نان آماده بود و ما دروازه خانه را قفل کرده و فرار کردیم.»
خداداد فروزان نیز یکی از اعضای نیروهای مردمی بود و تا زمانی که روستای‌شان سقوط نکرده بود، با یک جنگ افزار قرض گرفته شده برضد طالبان می‌جنگید. او گفت که در نخست، نیروهای مردمی در کنار نیروهای کمکی اندکی که از مرکز جاغوری به روستای‌شان رسیده بود با طالبان می‌جنگیدند.
آقای فروزان از عملکرد ضعیف نیروهای امنیتی در برابر طالبان شکایت دارد و می‌گوید که در برخی موارد عملکرد ضیف شان سبب سقوط بعضی مناطق شده بود.
خداداد فروزان در این مورد گفت «از همان روز اول، نیروهای مردمی می‌جنگیدند. زمانی که به نیروهای کمکی و کماندوها می‌گفتیم چرا در برابر طالبان عملیات نمی‌کنید، می‌گفتند که از مرکز، فرمان و مهمات نرسیده است».
فاطمه ٢٦ ساله دیگر باشنده جاغوری است که همراه با این ٢٠٠ تن در مسجد امام حسین پناه آورده است. فرار از راه کوه‌ها و پیاده‌گردی شبانه‌روزی از جاغوری تا مرکز غزنی او را بیمار ساخته و فشارش نیز افتاده است. حالا در حالی که سیرومی به دست‌اش تزریق شده به رادیو بین‌المللی فرانسه گفت «بسیار ترسیده بودیم چون اولین بار بود که جنگ را از نزدیک می‌دیدیم. پیش از این جنگ را از تلویزیون‌ها دیده بودیم.»
در کابل برخی از آواره‌گان جنگ جاغوری، مالستان و ارزگان خاص به خانه‌های خویشاوندان‌شان پناه آورده‌اند و برخی دیگر که کسی را ندارند به ۵ مسجدی که برای این آواره‌گان اختصاص یافته، انتقال داده شده‌اند.
مسوولان گروه‌های مردمی که مسوولیت رسیدگی به این آواره‌گان را به دوش دارند می‌گویند که تاکنون بین ٣٠٠٠ تا ٤٠٠٠ خانواده از مناطق جاغوری، مالستان و ارزگان خاص به کابل فرار کرده‌اند.
«اوچا» یا دفتر سازمان ملل در امور هماهنگی کمک‌های بشردوستانه نیز می‌گوید که از زمان آغاز حمله طالبان به مناطق هزاره‌ها در غزنی، ٦٠  تا ٧٠ درصد جمعیت این مناطق آواره شده‌اند. بربنیاد اطلاعات این نهاد جهانی، ٨٤۵٦ تن از باشنده‌گان این مناطق به بامیان فرار کرده و نیز ٢٦٦٠ خانواده دیگر به مرکز غزنی فرار کرده‌اند.
ریاست مهاجرت و بازگشت‌کننده‌گان در غزنی نیز می‌گوید که در مجموع ١٧۵٧٧ تن تاکنون به دلیل جنگ در جاغوری و مالستان غزنی، بیجا شده‌اند.
درمیان این فراری‌ها، کودکان زیادی نیز قرار دارند. یکی از این کودکان، ساحل ١٢ ساله است که نخستین‌بار است که طعم جنگ و آوارگی را می‌چشد. پدر ساحل عضو نیروهای مردمی است و در جاغوری برضد طالبان می‌جنگد. از یک هفته بدین‌سو که ساحل به کابل فرار کرده هیچ اطلاعی از پدرش ندارد و دلش برای زندگی در جاغوری تنگ شده است.
او به رادیو بین المللی فرانسه گفت « بیش از هرچیزی دلم برای پدرم و موتورسایکلم تنگ شده است.»
باشنده‌گان جاغوری به تحصیل و سوادآموزی شهره هستند و از جمله پیشگامان احترام به ارزش‌های دموکراسی و حقوق بشری به شمار می‌روند. درحالی که آمار سهم‌گیری دانش‌آموزان دختر در روند آموزش و پرورش در سراسر کشور رو به کاهش است، جاغوری شاهد حضور بیشترین دانش آموزان دختر است.
طالبان درحالی برای سقوط جاغوری، مالستان و ارزگان که از جمله امن‌ترین نقاط افغانستان به شمار می‌رفت حمله کرده‌اند که به بنیاد گزارش «سیگار» یا اداره بازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان، مناطق زیر اداره طالبان در سال‌های پسین افزایش یافته است چنانچه ٤۵ درصد از خاک افغانستان یا زیر اداره طالبان قرار دارد و یا جنگ بر سر آن میان طالبان و نیروهای حکومتی جریان دارد.
از سوی هم‌، آمریکا برای پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ تاریخ‌اش، به تلاش‌ها برای برقراری صلح میان حکومت افغانستان و طالبان شدت بخشیده‌اند و نیز زلمی خلیل زاد را به عنوان نماینده ویژه برای صلح افغانستان گماشته‌است. نماینده‌ای که شش ماه فرصت دارد تا برنامه صلح افغانستان را به فرجام برساند.
این گزارش را می‌توانید با دانلود و یا فعال کردن فایل صوتی گوش کنید.