دسترسی به محتوای اصلی
تاریخ تازه‌ها

گاه‌شمار رویدادهای تاریخیِ مصر از انقلاب ۲۰۱۱ تا مرگ محمد مُرسی

نتشر شده در:

محمد مُرسی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۲ در مقام نخستین رئیس جمهوریِ غیر نظامی مصر آغاز به کار کرد. با کاربستِ برنامۀ اسلامیِ اخوان‌المسلمین از همان آغاز ناخشنودیِ گروه‌های بزرگی از مردم مصر را برانگیخت. در ۳ ژوئیۀ ۲۰۱۳ به فرمان «شورای عالیِ نیروهای مسلح مصر»  بازداشت شد و در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۹ پس از ۲۰ دقیقه سخن گفتن در دادگاه هنگامی که در محفظه‌ای شیشه‌ای قرار گرفت بیهوش شد و پس از انتقال به بیمارستان درگذشت. ژنرال عبدالفتاح السیسی، بازیگر دیگر رویدادهای مصر پس از انقلاب ۲۰۱۱، در ۲۸ ماه می ۲۰۱۴ بنا به آمار رسمی با ۹۶.۱ درصد آرا به ریاست جمهموری آن کشور انتخاب شد. در ۲ آوریل ۲۰۱۸ نیز بنا به آمار رسمی با ۹۷.۸ درصد آرا برای بار دوم برندۀ انتخابات شد. کارشناسان مصر تظاهرات هفتۀ گذشتۀ مصری‌ها را سرآغاز انقلاب تازه‌ای در آن کشور می‌دانند.

تظاهرکنندگان با اجتماع در مرکز شهر قاهره، شعارهای ضد دولت سرمی‌دهند. شنبه ۳۰ شهریور/ ٢١ سپتامبر ٢٠۱٩
تظاهرکنندگان با اجتماع در مرکز شهر قاهره، شعارهای ضد دولت سرمی‌دهند. شنبه ۳۰ شهریور/ ٢١ سپتامبر ٢٠۱٩ REUTERS/Mohamed Abd El Ghany
تبلیغ بازرگانی

جمعه ۲۰ و شنبه ۲۱ سپتامبر هزاران مصری شبانه به خیابان‌هایِ قاهره و اسکندریه روی آوردند و برضد عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، دست به تظاهرات زدند. از چند روز پیش اُپوُزیسیونِ رژیم ژنرال السیسی از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌هایی که در ترکیه برپا کرده است، مردم را به تظاهرات فرامی‌خوانْد. این تظاهرات نخستین اعتراضِ عمومی پس از به قدرت رسیدن عبدالفتاح السیسی در سال ۲۰۱۴ است. اُپوُزیسیونِ مصر که نیرویِ اصلیِ آن را اخوان المسلمین تشکیل می‌دهند از مردم مصر خواسته ‌است با برپایی تظاهرات انقلاب تازه‌ای به راه اندازند.

انقلاب ۲۰۱۱ مصر که در ۲۵ ژانویۀ آن سال با راه‌پیمایی‌های اعتراضی و نافرمانی‌های مدنی آغاز شد نخست در ۱۱ فوریۀ آن سال به استعفای حُسنی مبارک - که ۶ ماه به پایان ریاست جمهوری‌اش باقی مانده بود- و سپس در ۱۳ فوریه به انحلال مجلس قانون‌گذاری و انتقال قدرت به «شورای عالیِ نیروهای مسلح مصر» انجامید. در ۱۹ مارس رفراندومی برای اصلاح  قانون اساسی برگزار شد و در حدود ۷۷ درصد شرکت کنندگان به اصلاحات پیشنهادی رأی مثبت دادند. کاهش دورۀ ریاست جمهوری از ۶ سال به ۴ سال و محدود کردن انتخاب یک رئیس جمهور تنها به دو دورۀ پیاپی از جمله اصلاحات پیشنهادی بودند. شورا سپس اعلام کرد که تغییری در تاریخ برگزاریِ انتخابات ریاست جمهوری نخواهد داد. اما پیش از آن مردم برای انتخاب نمایندگان مجلس قانون‌گذاری در سه مرحله به پای صندوق‌های رأی رفتند.

در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۱ نخستین مرحله، در ۱۴ دسامبر همان سال دومین مرحله و در ۲ ژانویۀ ۲۰۱۲ سومین مرحلۀ انتخابات آزاد مجلس برگزار شد. نخستین دور انتخابات آزاد ریاست جمهوری نیز در ۲۳ و ۲۴ ماه می ۲۰۱۲ و دومین دور آن در ۱۶ و ۱۷ ژوئن آن سال برگزار شد. در ۲۴ ژوئن محمد مُرسی، دبیر اول «حزب حُریّت و عدالت» با ۵۱.۷ درصد آرا برندۀ انتخابات شد و در ۳۰ ژوئن در مقام نخستین رئیس جمهوریِ غیر نظامی مصر آغاز به کار کرد. «حزب حُریّت و عدالت» ویترینِ سیاسی «جمعیت اخوان‌المسلمین» بود. دولت مصر این جمعیت را در زمان حُسنی مبارک ممنوع کرده بود چنان که در انتخاباتِ مجلس در ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰ نیز زیر پوشش احزابی به ظاهر مستقل شرکت کرد.

محمد مُرسی در کاربستِ برنامۀ اسلامیِ اخوان‌المسلمین بر جامعۀ مصر درنگ نکرد و از همان آغاز ناخشنودیِ گروه‌های بزرگی از مردم مصر را برانگیخت. در اول ماه می ۲۰۱۳ گروهی از کنشگرانِ سیاسیِ مصر جنبشی زیر عنوانِ «تمَرُد» یعنی نافرمانی با درخواست استعفای مُرسی به راه انداختند و متن درخواست را برای امضا در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. در واکنش به این جنبش هواداران مُرسی نیز جنبشی به نام «مؤیِد» یعنی پشتیبان به راه انداختند و در ۲۰ ژوئن اعلام کردند که ۱۱ میلیون امضا به طرفداری از محمد مُرسی جمع‌آوری کرده‌اند.

در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ درست یک سال پس از راه یافتنِ محمد مُرسی به ریاست جمهوری جنبش «تمرُد» اعلام کرد که ۲۲ میلیون شهروند مصری با آدرس و شمارۀ کارت شناسایی درخواست استعفای مُرسی را امضا کرده‌اند. در همان روز میلیون‌ها تظاهر کننده در سراسر مصر به خیابان‌ها روی آوردند و خواهان استعفای مُرسی شدند. «شورای عالیِ نیروهای مسلح مصر» شمار تظاهرکنندگان را در حدود ۱۴ میلیون نفر اعلام کرد. فردای آن روز شورا از مُرسی خواست که گام‌های عملی در جهت پایان دادن به بی‌ثباتی حاکم بر کشور بردارد. در پی آن، سخنگوی دولت و ۵ وزیرِ مُرسی استعفا کردند. در ۳ ژوئیۀ ۲۰۱۳ «شورای عالیِ نیروهای مسلح مصر»  دستور داد مُرسی را بازداشت کنند و اعلام کرد که او دیگر رئیس جمهوریِ مصر نیست.

در ۵ ژوئن مجلس نمایندگان منحل شد و درگیری‌هایی مسلحانه میان مأموران پلیس و مبارزان اخوان‌المسلمین روی داد که چندین کشته به جا گذاشت. درگیری‌ها تا چند روز دیگر ادامه یافت. در ۷ ژوئن تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا، از خلع محمد مُرسی رسماً پشتیبانی کرد. در ۱۲ ژوئیه آلمان و آمریکا خواستار آزادی مُرسی شدند. در ۱۵ ژوئیه ارتش مصر همۀ تونل‌های زیرمینی را در صحرای سینا که فلسطینیان برای انتقال آذوقه از مصر به نوار غزه کنده بودند، ویران کرد. در ۱۷ ژوئیه اتحادیۀ اروپا خواهانِ آزادی محمد مُرسی و پایان دادن به بازداشت‌های خودسرانه شد.

در ۲۴ ژوئیه ژنرال عبدالفتاح السیسی در یک سخنرانی از «همۀ مصری‌های شرافتمند» خواست که برای پایان دادن به تروریسم از او پشتیبانی کنند. طرفداران مُرسی آن سخنرانی را «دعوت به جنگ داخلی» شمردند. در ۲۶ ژوئیه ارتش اعلام کرد که مُرسی به سبب هم‌پیمانی با جنبش حماس در انتظار محاکمه است. در ۲۷ ژوئیه ارتش مصر تظاهرات آرام هوادران اخوان‌المسلمین را در قاهره به گلوله بست و ده‌ها تظاهرکننده را کشت. اخوان‌المسلمین از آن رویداد زیر عنوانِ «حمام خون» یاد می‌کنند. در ۱۴ اوت مداخلۀ ارتش برای پراکندن تظاهرات هواداران مُرسی به کشته شدنِ بیش از ۸۰۰ نفر ‌انجامید. اخوان‌المسلمین شمار کشته شدگان آن روز را ۲۶۰۰ نفر می‌دانند و از آن رویداد زیر عنوانِ «کشتار» یاد می‌کنند.

در تظاهرات هواداران مُرسی قِبطی‌ها که بنابه آمار رسمی بیش از ۱۵ درصد جمعیت ۹۵ میلیونی مصر را تشکیل می‌دهند بسیار آسیب دیدند. آنان در جنبش ژانویۀ ۲۰۱۱ که به سقوط حُسنی مبارک انجامید پای ثابتِ راه‌پیمایی‌ها و نافرمانی‌هایِ مدنی بودند. اما از کودتای سوم ژوئیۀ ۲۰۱۳ ژنرال عبدالفتاح السیسی پشتیبانی کردند. از همین رو اخوان المسلمین چندین بار خانه‌ها، مغازه‌ها و بیش از ۵۰ کلیسای آنان را ویران کردند. ارتش سرانجام آرامش را به کشور بازگرداند.

در ۲۸ ماه می ۲۰۱۴ عبدالفتاح السیسی در انتخابات ریاست جمهوری بنا به آمار رسمی با ۹۶.۱ درصد آرا انتخاب شد. در ۲ آوریل ۲۰۱۸ نیز بنا به آمار رسمی با ۹۷.۸ درصد آرا برای بار دوم برندۀ انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد.

و اما محد مُرسی چندین بار محاکمه شد. در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ به ۲۰ سال زندان، در ۱۶ ماه می همان سال به مرگ و در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۶ به حبس ابد محکوم شد. او در شبانه روز ۲۳ ساعت را در سلول انفرادی می‌گذراند و روی زمین می‌خوابید. در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۹ پس از ۲۰ دقیقه سخن گفتن در دادگاه هنگامی که در محفظه‌ای شیشه‌ای قرار گرفت بیهوش شد و پس از انتقال به بیمارستان درگذشت.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.