دسترسی به محتوای اصلی
سیمای فرانسه

چگونه ماکرون منافع علمی را در خدمت منافع دیپلماتیک فرانسه به کار گرفته است

نتشر شده در:

طرح رئیس جمهوری فرانسه تحت عنوان "احیای شکوه کره زمین" منفعتی دو جانبه برای این کشور دارد : این طرح در بدو امر به فرانسه امکان می دهد که ظرفیت های علمی اش را ارتقاء دهد. جذب پژوهشگران خارجی به فرانسه به ویژه پژوهشگران آمریکایی که در حوزۀ تغییرات اقلیمی فعالیت می کنند جذابیت و اهمیت مراکز تحقیقاتی فرانسه را در عرصۀ جهانی به رسمیت می شناساند و همکاری های بین المللی بر جذابیت نظام پژوهشی فرانسه که یکی از اهداف دیپلماسی علمی این کشور است می افزاید.

امانوئل ماکرون در نشست دوازدهم دسامبر پاریس دربارۀ تغییرات اقلیمی
امانوئل ماکرون در نشست دوازدهم دسامبر پاریس دربارۀ تغییرات اقلیمی REUTERS/Philippe Wojazer
تبلیغ بازرگانی

دو سال پیش در دوازدهم دسامبر سال ۲٠۱۵ نشست معروف پاریس دربارۀ آب و هوا به امضای توافق تاریخی منجر شد. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا پس از روی کار آمدن در ۲٩ مه ۲۰۱٧ خروج یکجانبۀ این کشور را از توافق پاریس اعلام کرد. دو روز بعد در اول ژوئن ۲٠۱٧، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، از پژوهشگران، دانشجویان، صاحبان صنایع و فعالان مدنی آمریکا خواست که دلسرد نشوند و برای مبارزه با گرم شدن کره زمین به فرانسه بپیوندند. در واکنش به تصمیم رئیس جمهوری آمریکا و شعار محوری او در جریان کارزار انتخاباتی اش یعنی "احیای شکوه گذشتۀ آمریکا"، رئیس جمهوری فرانسه در پیامی به ملت آمریکا تصمیم دونالد ترامپ را خطایی فاحش خواند و از دانشمندان و پژوهشگران آمریکایی خواست که از این پس فرانسه را میهن دوم خود بدانند و در همکاری با این کشور شکوه دوباره را به کره زمین بازگردانند. در این پیام تاریخی امانوئل ماکرون گفت :

امروز رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، خروج این کشور را از توافق پاریس دربارۀ تغییرات اقلیمی اعلام کرد. به این تصمیم احترام می گذارم. اما، گمان می کنم که این تصمیم هم برای آمریکا و هم برای کره زمین اشتباه است. امشب مایلم به ملت آمریکا بگویم که فرانسه و جهان شما را باور دارند. می دانم که شما ملت بزرگی هستید. تاریخ شما و تاریخ مشترک مان را می شناسم. به همۀ دانشمندان، مهندسان، صاحبان شرکت ها و شهروندان مسئولی که از تصمیم رئیس جمهوری آمریکا دلزده و مأیوس شده‌اند، می گویم که فرانسه میهن دوم شما است. از آنها دعوت می کنم که به فرانسه بیایند و با ما کار کنند. به شما اطمینان می دهم که فرانسه صحنۀ نبرد علیه تغییرات اقلیمی را رها نخواهد کرد. از شما می خواهم که اعتماد خود را از دست ندهید. موفقیت از آن ما است. زیرا، تماما به راهی که برگزیده ایم وفادار و متعهد هستیم. زیرا هر جا که باشیم و زندگی بکنیم، مسئولیتی مشترک داریم و آن بازگرداندن شکوه دوباره به کره زمین است.

امانوئل ماکرون با شعار احیای شکوه کره زمین طرح جذب پژوهشگران و دانشمندان را در دستور کار قرار داد که اندکی بعد با استقبال و همکاری آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان فدرال، روبرو شد. در اقدامی فوری برای راه اندازی این طرح رئیس جمهوری فرانسه بودجه ای معادل ۶۰ میلیون یورو برای استقبال از ۵۰ پژوهشگر منتخب آمریکایی و اقامت آنان در فرانسه به مدت سه تا پنج سال اختصاص داد و مرکز ملی پژوهش های فرانسه با تشکیل هیئتی مرکب از داوران بین المللی وظیفۀ گزینش این پژوهشگران را برعهده گرفت.

در یازدهم دسامبر گذشته یعنی یک روز پس از نشست بین المللی پاریس و همزمان با دو سالگی توافق پاریس دربارۀ آب و هوا، رئیس جمهوری فرانسه اسامی هجده تن از این پژوهشگران برگزیده را که به فرانسه دعوت شده اند اعلام کرد و افزود فهرست دوم دانشمندان دعوت شدۀ آمریکایی به فرانسه با همکاری آلمان در ژانویه سال ۲٠۱٨ اعلام می شود.

ناظران از این اقدام ماکرون به عنوان "دیپلماسی علمی" یاد کرده اند که در هر حال بخشی از دیپلماسی امروز فرانسه یعنی دفاع از منافع و ارزش های این کشور در صحنۀ بین المللی به شمار می رود.

منظور فرانسه از پی گیری این دیپلماسی گره زدن منافع علمی به منافع سیاست خارجی این کشور است. با این حال، باید تصریح کرد که مبتکر این دیپلماسی کشورهای آنگلوساکسون و مشخصاً آکادمی سلطنتی علوم بریتانیا و انجمن آمریکایی توسعۀ علوم هستند که در سال ۲٠۱٠ گزارشی منتشر کردند و در آن ضمن تأکید بر سه جزء اساسی دیپلماسی علمی، اعلام کردند : هنگامی که اقدام دیپلمات ها تسهیل همکاری میان پژوهشگران کشورهای مختلف است می توان از دیپلماسی در خدمت علم سخن گفت. و بالعکس هنگامی که فعالیت بین المللی پژوهشگران مناسبات دیپلماتیک میان کشورها را تسهیل می سازد، می توان از علم در خدمت دیپلماسی سخن گفت. و بالاخره، هنگامی که کارشناسی علمی دیپلمات ها را در تهیه و هدایت مذاکرات مهم بین المللی دربارۀ مسائل جهانی نظیر بهداشت، امنیت و محیط زیست یاری می رساند، می توان از نقش علم در سیاست خارجی سخن گفت.

مسئلۀ آب و هوا امروز جایگاه مهمی در دیپلماسی علمی دارد و یکی از جولانگاه های بزرگ مناسبات و مذاکرات بین المللی است. در این چارچوب، نتایج تحقیقات گروه کارشناسان بین المللی در مورد تغییرات اقلیمی مرتباً مورد توجه و استناد قرار می گیرند. به همین دلیل گفتار علمی دائماً اقدام های دیپلماتیک را تحت تاثیر قرار می دهد و شماری از کشورها با استفاده از این اهرم منافع خود را در صحنۀ بین المللی پیش می برند.

طرح رئیس جمهوری فرانسه تحت عنوان "احیای شکوه کره زمین" منفعتی دو جانبه برای این کشور دارد : این طرح در بدو امر به فرانسه امکان می دهد که ظرفیت های علمی اش را ارتقاء دهد. جذب پژوهشگران خارجی به فرانسه به ویژه پژوهشگران آمریکایی که در حوزۀ تغییرات اقلیمی فعالیت می کنند جذابیت و اهمیت مراکز تحقیقاتی فرانسه را در عرصۀ جهانی به رسمیت می شناساند و همکاری های بین المللی بر جذابیت نظام پژوهشی فرانسه که یکی از اهداف دیپلماسی علمی این کشور است می افزاید.

دانشمندان و پژوهشگران آمریکایی که توسط فرانسه برگزیده و به این کشور دعوت شده اند هم گروه های پژوهشی فرانسه را تقویت می کنند و هم دامنۀ نفوذ پژوهش های علمی فرانسه را در صحنۀ بین المللی گسترش می دهند.

این ابتکار منافع بلند دیپلماتیکی را عاید فرانسه می کند. برای نمونه، در زمینۀ مبارزه با تغییرات اقلیمی و تهدید محیط زیست، اتحادیۀ اروپا نقشی فعال ایفا می کند. در اثر تلاش های کشورهای اسکاندیناوی، آلمان و بریتانیا، اتحادیۀ اروپا اقدامات گسترده ای در این زمینه انجام داده است. در این حال، رقابت حادی نیز میان کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا برای ایفا نقش رهبری در این مبارزه جریان دارد.

فرانسه با برگزاری نشست جهانی سال ۲۰۱۵ و امضای توافق تاریخی پاریس تا حدودی در این عرصه از رقبای اروپایی اش پیشی گرفته است. مقاومت امانوئل ماکرون پس از خروج آمریکا از این توافق و برگزاری دومین نشست جهانی پاریس در دوازدهم دسامبر گذشته، نفوذ فرانسه را چه در اروپا چه در صحنۀ بین المللی در نبرد علیه گرم شدن کرۀ زمین افزایش داده است.

البته داوری دربارۀ نتیجۀ فعالیت دانشمندان و پژوهشگران خارجی در عرصۀ دانش مربوط به تغییرات اقلیمی هنوز زودرس است. اما، دعوت و جذب آنها برای انجام تحقیقات شان در فرانسه، این کشور را به عنوان جامعۀ علمی در صحنۀ بین المللی معرفی می کند. در واقع، طرح رئیس جمهوری فرانسه از معنای نمادین قوّی بهره مند است. این طرح که منافع علمی و منافع دیپلماتیک را به هم گره می زند نقش مهمی در پیشبرد دیپلماسی علمی فرانسه داشته است.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.