دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

آیا تحریم‌های جدید آمریکا اقتصاد ایران را به فروپاشی تهدید می کند؟

نتشر شده در:

علیرغم ابراز اراده قاطع رهبران اروپایی در حفظ برجام و  تلاش درتأمین منافع اقتصادی ایران از توافق اتمی وین، با اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران و خصوصاً تحریم های فرا سرزمینی آمریکا علیه شرکت‌هایی که ضمن تعامل تجاری و اقتصادی با ایران، در بازار آمریکا منافع اقتصادی دارند، ابرهای تیره‌ای، به تدریج سایه سنگین خود را بر فضای اقتصادی ایران می گسترانند.اگر ظرف هفته‌های آینده، تصمیمات عمده‌ای در حوزه کلان سیاسی و اقتصادی برای گشودن این گره کور اتخاذ نشود، فضای اقتصادی ایران، به ناچار، رو به تاریکی می رود.

وزرای خارجه ایران، فرانسه، آلمان، بریتانیا و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا
وزرای خارجه ایران، فرانسه، آلمان، بریتانیا و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا DR
تبلیغ بازرگانی

 این مجله اقتصادی معتبربودن و کار ساز بودن راه کارهای اتحادیه اروپا در حفظ برجام و تلاش این اتحادیه در تأمین منافع حاصل از برجام برای اقتصاد ایران را بررسی می کند. دکتر احمد علوی استاد اقتصاد در سوئد میهمان این مجله اقتصادی است.

آیا اقدامات اروپا می تواند برجام را نجات دهد

تدابیری که تا کنون از سوی رهبران و مقامات مسئول اروپایی در این باره اعلام شده، بیشتر جنبه نمادین دارند و یا حداکثر می توانند بخش های کوچکی از این مشکل عمده را حل کرده و رسیدن بحران را کمی به تأخیر بیاندازند. هنوز دو هفته از اعلام تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام نمی گذرد که ما شاهد اعلام زنجیره ای شرکت های بزرگ چند ملیتی اروپا در بخش های انرژی، فولاد، کشتیرانی و .. هستیم که می گویند اگر نتوانند از معافیت های آمریکا در باره تحریم های ایران برخوردار‌ شوند، بازار ایران را ترک خواهند کرد.

تحریم های فراسرزمینی آمریکا، شرکت های بزرگ اروپایی را زمین گیرکرده است

تحریم های آمریکا تنها اقتصاد ایران را هدف قرار نداده است، این تحریم ها موسوم به تحریم های فراسرزمینی تمامی شرکت هایی را که ضمن حضور در بازار آمریکا با ایران تعامل اقتصادی و تجاری دارند و یا قصد انجام آن را در آینده دارند، نیز هدف تحریم و جریمه قرار داده است.

 آمریکا شرکت های جهان را بر سر دوراهی تصمیم گیری قرار داده است: آنها میان تعامل با بازار ایران و آمریکا، باید یکی را انتخاب کنند. در صورتیکه بازار ایران را انتخاب کنند، ضمن آنکه باید رنج تمامی محدودیت‌های بانکی ومالی و پولی وضع شده از سوی آمریکا را به جان بخرند، اجازه نخواهند داشت در بازار گسترده آمریکا فعالیت داشته باشند. آمریکا قصد راسخ دارد تا تحریم ها علیه ایران و شرکت های خارجی که با بازار ایران تعامل دارند را در  برنامه زمانی تعیین شده به مورد اجرا بگذارد. این تحریم ها از روز۶ ماه اوت آینده در بخش حمل ونقل دریایی، هوایی، ریلی و خودروسازی به مرحل اجرا در خواهند آمد. تحریم های آمریکا در بخش های مالی، بانکی، ییمه و انرژی، خصوصاً نفت و گاز از روز ۴ نوامبر آینده اجرایی خواهند شد.

چشم انداز رکود و تداوم بحران ساختاری دراقتصاد ایران

در همین حال، تازه ترین گزارش بانک جهانی چشم انداز رشد اقتصادی در ایران درمیان و بلند مدت را به بازگشت اقتصاد این کشور به جامعه جهانی گره می زند و اعلام می کند، بدون این بازگشت، چالش های عمده‌ای بر سر راه رشد اقتصادی در ایران بروز خواهد کرد.

اقتصاد ایران همچنین داری مشکلات ساختاری بسیار زیادی است. بخش خصوصی در آن بسیار کوچک است، بخش های عمده‌ای از اقتصاد در دست نیروهای نظامی و امنیتی رژیم اسلامی است. نظام مالیاتی مدونی وجود ندارد. دولت نمی تواند از شرکت ها و نهادهای شبه دولتی که به حلقه های قدرت وابسته‌اند، مالیات دریافت کند.لذا درآمدهای مالیاتی کم بوده و نمی تواند حتی بخش کوچکی از هزینه های دولت را پوشش دهد. نرخ بیکاری بر اساس آمارهای رسمی از ۱۳ در صد عبور کرده است. ناظران اقتصادی نرخ بیکاری را بیش از آنچه رسماً اعلام شده، برآورد می کنند. نرخ بیکاری جوانان در ایران بالای ۳۰ درصد است. اقتصاد کشور شدیداً به درآمدهای صادرات نفت وابسته است. بیش از ۸۰ درصد درآمدهای دولت از مهم صادرات نفت و معیانات گازی تأمین می شود.

اتحادیه اروپا چه تدابیری را برای حفظ برجام اندیشیده و به کار خواهد بست؟

در برابر تحریم های گسترده آمریکا که نه تنها ایران، بلکه شرکت های اروپایی را که با ایران تعامل کنند، تهدید می کند، آیا این تدابیر کفایت می کنند؟

با توجه به ضعف ساختاری اقتصاد ایران، آیا اقتصاد ایران می تواند این تحریم های تهاجمی را تحمل کرده و دچار فروپاشی نشود؟

برای شنیدن پاسخ دکتر احمد علوی به این پرسش‌ها، بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.