دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

اجلاس داووس، چهارمین انقلاب صنعتی و رشد افسار گسیخته و خطرناک نابرابری اقتصادی در جهان

نتشر شده در:

چهل و نهمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در حالی روز سه شنبه در داووس سوئیس گشایش یافت که شکاف میان فقرا و ثروتمندان و نابرابری اقتصادی در جهان هیچگاه تا اندازه امروز عمیق و گسترده نبوده است. اجلاس امسال داووس همچنین در شرایطی برگزار می شود که چالش ها و مخاطرات عمده ای تداوم روند بهینه توسعه اقتصادی، اجتماعی وسیاسی در جهان را تهدید می کند. چالش های زیست-محیطی، مخاطرات ژئو پلیتیک، افزایش و قدرت گرفتن احزاب و جنبش های پوپولیستی، خصوصاً در اروپا و آمریکا و شکاف در رویکرد جهانی شدن و افزایش سیاست های اقتصادی درون گرا و تلاش در جهت مقابله با رویکرد چند جانبه گرایی از سوی دولت ترامپ از جمله این چالش ها و مخاطرات است. انتشار گزارش سازمان بین المللی بشردوستانه آکسفام، در آستانه گشایش مجمع جهانی اقتصاد در داووس این پیام را به شرکت کنندگان در اجلاس داووس می دهد که نابرابری اقتصادی در جهان به آستانه خطرناکی رسیده است و فقدان عدالت اقتصادی می تواند منجر به بروز و گسترش جنبش های اجتماعی نیرومندی شود که نظام سرمایه داری لیبرال را به چالش بکشد. در گزارش آکسفام آمده است که ثروت فقط ۲۶ میلیاردِر در جهان به اندازه نصف جمعیت کم درآمد و فقیر جهان است که بیش از ۸‚۳ میلیارد نفر است. "کریستف اسرائیل" در سرمقاله شماره روز دوشنبه روزنامه لیبراسیون می نویسد: «چه دنیای غمگین و اسفباری است. دنیایی که در آن شکاف میان ثروتمندانی که میلیاردها دلار دارایی دارند و بخش عظیمی از مردم جهان، از جمله قشر فقیر و کم درآمدی که برای زنده ماندن فقط چند دلار در روز به دست می آورد، هر ثانیه عمیق تر می شود. این شکاف، رشدی تصاعدگونه دارد و ضریب رشدش آنقدر شدید و بی اندازه است که اندیشه انسانی از درک و فهم آن عاجز است.»

چهل و نهمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در حالی روز سه شنبه در داووس سوئیس گشایش یافت که شکاف میان فقرا و ثروتمندان و نابرابری اقتصادی در جهان هیچگاه تا اندازه امروز عمیق و گسترده نبوده است.
چهل و نهمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در حالی روز سه شنبه در داووس سوئیس گشایش یافت که شکاف میان فقرا و ثروتمندان و نابرابری اقتصادی در جهان هیچگاه تا اندازه امروز عمیق و گسترده نبوده است. Fabrice COFFRINI / AFP
تبلیغ بازرگانی

این مجله اقتصادی به برگزاری اجلاس داووس در شرایط رشد شدید نابرابری اقتصادی اختصاص دارد.

در اجلاس داووس ۲۰١۹ که از ۲۲ تا ۲۵ ژانویه (۲ تا ۵ بهمن) برگزار می شود، حدود ۳هزار نفر از شخصیت‌های برجسته جهان در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی و سیاسی گرد هم می آیند تا در مورد راهکارهای بهبود فرآیند جهانی شدن به بحث و تبادل نظر بپردازند. در اجلاس امسال همچنین بیش از ۶۰ رئیس جمهوری و رئیس دولت شرکت دارند، اما دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و ترزا می، نخست وزیر بریتانیا از غایبان بزرگ اجلاس امسال داووس هستند.

محور اصلی بحث در اجلاس داووس ۲۰١۹، جهانی شدن در عصر انقلاب چهارم صنعتی است و شرکت‌کنندگان این اجلاس در خصوص ایجاد یک چارچوب جهانی که پاسخگوی نیازهای عصر حاضر یا همان عصر انقلاب چهارم صنعتی باشد، با یکدیگر مشورت خواهند کرد. داووس ۲۰١۹ فرصت مناسبی را برای گفت‌وگو در مورد به خطر افتادن روند جهانی شدن و گسترش پوپولیسم و ناسیونالیسم در جهان به بهانه بهبود استانداردهای زندگی شهروندان، فراهم می کند. در این اجلاس همچنین در مورد مسائل مهم روز از قبیل موج جدید فناوری‌های پیشرفته دیجیتال، خطرات جدی تغییرات آب و هوایی برای آینده بشر و راهکارهای بهبود عملکرد و سرعت پیشرفت اقتصاد جهانی، ایده‌هایی مطرح خواهد شد.

پروفسور کلاوس شواب، بنیان‌گذار و رئیس هیئت‌مدیره مجمع جهانی اقتصاد، در مورد تحولات اخیر اقتصادی و صنعتی جهان می‌گوید: «موج چهارم جهانی شدن باید انسان‌محور، فراگیر و پایدار باشد. او می گوید ما در حال ورود به دوره‌ای از بی‌ثباتی‌های عمیقی هستیم که از ابعاد منفی فناوری‌های انقلاب صنعتی چهارم و نیز تغییر جهت نیروهای "ژئوپلیتیکی" و "ژئواکونومیکی" نشأت می‌گیرند. در این شرایط لازم است رهبران کلیه گروههای ذینفع که در داووس حضور خواهند یافت، دیگران را به اندیشه و تعهد برای رفع مشکلات فرا بخوانند».

کلاوس شواب در باره چهارمین انقلاب صنعتی در جهان می گوید: «ما در دورانی زندگی می کنیم که شاهد نوآوری هایی بنیادین در چندین تکنولوژی هستیم. تکنولوژی هایی مانند : "هوش مصنوعی"، "بلوک چین" هر روز بیش از گذشته در جهان رواج می یابد. نوآوری های تکنولوژی منشاء تغییرات بسیار ژرف و بنیادی در جهان هستند. این تغییرات، نه تنها در زمینه تجاری، بلکه در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تغییرات گسترده و وسیعی را ایجاب می کنند.

بنابراین، هنگامیکه ما از چهارمین انقلاب صنعتی سخن می گوئیم، در واقع ما می خواهیم به شرکت کنندگان در داووس این پیام را برسانیم که معماری جدید اقتصاد جهانی نیازمند درک کامل و فهمیدن مفاهیمی است که چهارمین انقلاب صنعتی در بطن خود دارد.»

و اما اجلاس داووس در حالی امروز آغاز به کار می کند که سازمان انسانه دوستانه آکسفام، دیروز گزارشی تکان دهنده از وضعیت نا برابری و فقدان عدالت اقتصاد در جهان منتشر کرد. مدیر امور جهانی آکسفام، می‌گوید که گزارش اخیر کمک کرده است که این موسسه خیریه "نخبگان سیاسی و اقتصادی جهان را به چالش بکشد."

در گزارش آکسفام از جمله آمده است هشت نفر از ثروتمندان جهان، ثروتی معادل نیمه فقیرتر جمعیت دنیا دارند که ۶‚۳ میلیارد نفر هستند.

آکسفام می گوید شکاف بین ثروتمندان و فقرا در جهان بسیار بیشتر از تصور اولیه ای است که ما از این شکاف داریم.

آکسفام خواستار "یک اقتصاد انسانی‌تر" شده است و به دولت‌ها فشار می‌آورد که در مورد دستمزدهای بالا و فرارهای مالیاتی مدیران سخت‌گیری بیشتری داشته باشند. این موسسه انسان دوستانه همچنین خواستار اعمال نرخ مالیاتی بیشتر برای ثروتمندان شده است.

پُلین لوکلِر، مدیر منطقه ای آکسفام در فرانسه می گوید که فرانسه در زمینه رشد نابرابری اقتصادی پس از آمریکا قرار گرفته است. وی می گوید آغاز و تداوم جنبش جلیقه زردها در فرانسه با موضوع رشد نابرابری اقتصادی در این کشور ارتباط نزدیک دارد:

«در سال گذشته، فرانسه در زمینه افزایش میلیونرها پس از آمریکا مقام دوم را کسب کرده است. امروز در فرانسه، هشت میلیاردِر به تنهایی بیش از ۳۰ درصد کل ثروت فرانسه را در اختیار دارند.

امانوئل ماکرون علی الظاهر، و در فرصت های مختلف در اظهاراتش نابرابری اقتصادی در فرانسه را محکوم می کند. او حتی تصمیم گرفته است که این موضوع، محور اصلی گفتگوهای اجلاس آینده کشورهای گروه هفت باشد که قرار است در فرانسه برگزار شود. اما با این وجود، رئیس جمهوری فرانسه درعمل از یک سیاست مالیاتی در این کشور دفاع می کند که این سیاست منافع ثروتمندان، خصوصاً یک درصد جمعیت بسیار ثروتمند این کشور را تأمین می کند.

امروز مردم در برابر فقدان عدالت مالیاتی و اقتصادی بسیج شده اند. بی عدالتی در این زمینه ها، خشم مردم در فرانسه و دیگر کشورها را بر انگیخته است. پیدایش و تداوم جنبش جلیقه زردها در فرانسه در همین راستا تبیین می شود.

آنان خواهان خواستار کاهش بی عدالتی و توزیع عادلانه ثروت در جامعه هستند. برای نیل به این مقصود آنان خواهان تغییر در سیاست های دولت هستند.

آنان در واقع خواستار آنند اشخاصی که بیشتر از منافع اقتصادی جامعه بهره می گیرند، مالیات بیشتری پرداخت کنند. آنان همچنین خواستار توسعه خدمات اجتماعی با کیفیت بیشتر بوده و از دولت می خواهند که توجه بیشتری به طبقات ضعیف در جامعه داشته باشد.

جنبشی که در فرانسه آغاز شده است این پیام مهم را به حکومت و شرکت های بزرگ می دهد که آنها در اسرع وقت در انتظار تغییرات بنیادی در مدل اقتصادی کشور هستند. آنان مدلی را درخواست می کنند که مکانیزم های آن قادر به توزیع عادلانه ثروت در جامعه و ایجاد عدالت اقتصادی و اجتماعی باشد.»

صدای اعتراضات جنبش های اجتماعی برای عدالت اقتصادی امسال بیش از سال های دیگر به گوش مدیران و صاحبان شرکت های بزرگ چند ملیتی و ثروتمندان جهان رسیده است.

کلاوس شواب ، بنیان‌گذار و رئیس هیئت‌مدیره مجمع جهانی اقتصاد نیز می گوید که وضع موجود دوام ندارد و صاحبان و مدیران شرکت های بزرگ و ثروتمندان جهان چاره به جز برآوردن خواست های مردمی ندارد:

«آنها واقعاً چاره دیگری ندارند. در گذشته می توانستیم بگوئیم و یا استدلال کنیم که مکانیزم جهانی شدن اقتصاد و تجارت، بیشتر برنده دارد، تا بازنده ، اما این استدلال امروز دیگر معتبر نیست. نسل جدید دیگر زیاده روی ها، فساد اخلاقی، کار پاره وقت و نابرابری و فقدان عدالت اقتصادی را تحمل نمی کنند ... شبکه های اجتماعی در زمینه شناخت این مشکلات و تعمیم آن نزد طبقات وسیع اجتماعی نقش بزرگی را ایفا می کنند. آنها از این طریق، نقطه نظرهای خود را بیان می کنند، آنها خواسته های خود را اعلام می کنند. غلیان جمعی این خواست ها، یک فشار بزرگ ایجاد می کند و هرآیینه بزرگ و بزرگ تر می شود و هیچ کس دیگر نمی تواند آن را نادیده انگارد. این فشارها در آینده در باره چالش های محیط زیستی رشد بسیار زیادی خواهد داشت و در چنین شرایطی، سیاستمداران و شرکت ها ناگزیرند که در برابر خواست های عمومی کوتاه بیایند.»

کلاوس شواب همچنین می گوید که نهادهای بین المللی گذشته باید تغییر کنند تا پاسخگوی نیازهای کنونی باشند:

«توافق جهانی "برتون وودز Bretton Woods" و سپس کنفرانس "سن فرانسیسکو San Francisco"، معماری اقتصادی و تجاری جهان و نحوه ایجاد تعادل در آن را هفتاد سال پیش ترسیم و به مورد اجرا گذاشتند. اما، با گذشت هفت دهه، این توافق ها، دیگر قادر به پاسخگویی به چالش های جهان کنونی، از جمله، چهارمین انقلاب صنعتی نیستند. ما نیازمند اصلاحات بنیادی در نهادهای قدیمیِ برخاسته ازتوافق های جهانی گذشته هستیم. به طور مثال، عملکرد سازمان تجارت جهانی باید مورد بازبینی و تغییرات بنیادی قرار بگیرد. مکانیسم های جدید تجارت جهانی ضرورت این تغییرات را ایجاب می کند. داووس می تواند "برتون وودز" جدید باشد و نظم جدیدی را بر مناسبات اقتصادی و تجاری قدیمی کهنه جهانی بنیان بگذارد.»

باری، در شرایط کنونی به جرئت می توان گفت که واژه "توسعه" از درون خالی شده و مفهوم واقعی خود را از دست داده است. مفهوم "توسعه اقتصادی" با "رشد اقتصادی" تفاوت آشکار دارد. زمانی می توان از "توسعه اقتصادی" به معنای واقعی کلمه سخن گفت که تأثیرات آن زندگی اقتصادی را برای اکثریت مردم جهان بهبود بخشیده و نوعی تعادل و عدالت در توزیع ثروت در سطح جوامع و جهان ایجاد کرده باشد. جهانی شدن بی قاعده و بدون قانونمندی کنونی ما را به یاد قانون جنگل می اندازد که درآن قوی دست بالا را دارد و ضعیف قربانی می شود. "توسعه اقتصادی" همچنین باید راه را بر توسعه اجتماعی و سیاسی جوامع هموار کند.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.