افزایش ناباروری در ایران و مشکلات شرعی لقاح مصنوعی

خبرگزاری فرانسه که از افزایش ناباروری در ایران خبر می‌دهد، می‌نویسد زوج‌های نابارور ایرانی برای بچه‌دار شدن از طریق لقاح مصنوعی، با «تابو»های دینی برخورد می‌کنند.
به نوشتۀ این خبرگزاری احتمال دارد که ناباروری در ایران از جمله به علت آلودگی محیط زیست و کیفیت بد تغذیه افزایش یافته باشد.

در سال ٢٠١٢ مدیرعامل مرکز ناباروری اصفهان گفته بود: «نزدیک به ۲۰ درصد از جمعیت باروری ایران، نابارور هستند که آمار قابل تأمل و توجهی است».

خبرگزاری فرانسه در عین حال تأکید می‌کند که با وجود محافظه‌کاری مرسوم در ایران، رژیم جمهوری اسلامی در قبال پزشکی مدرن موضعی نسبتاً مترقی دارد.

با اینحال لقاح مصنوعی در نگاه مردم گاه مشکل‌زاست.
خبرگزاری فرانسه از وضعیت زوجی گزارش می‌دهد که برای درمان ناباروری به کلینیک تخصصی ابن سینا در تهران مراجعه کرده است. مرد که «محمد» نامیده شده و ٤٥ سال دارد، بیش از هر چیز نگران واکنش خانواده‌هاست. به گفتۀ وی «بعضی‌ها قبول نمی‌کنند که برای باروری زن از اسپرم یک مرد بیگانه استفاده شود... ممکن است بعداً خانواده‌ها از ارث بردن فرزند جدید جلوگیری کنند».

در مورد زوج یادشده، خبرگزاری فرانسه می‌نویسد که دهندۀ اسپرم، شوهر (محمد) است اما تخمک از یک زن دیگر گرفته شده است. این زوج همچنان نگران است که خانواده‌ها این موضوع را باور نکنند و نسبت به «هویت پدر» تردید داشته باشند.

براساس نظر مراجع مذهبی، معمولاً لقاح مصنوعی با اسپرم بیگانه مجاز شمرده نمی‌شود اما بیگانه بودن دهندۀ تخمک جایز است. ولی در این مورد هم اتفاق نظر وجود ندارد و برخی مراجع تساهل بیشتری نشان می‌دهند.

در سایت رسمی آیت‌الله سیستانی، مرجع تقلید شیعه، پرسش و پاسخ‌هایی در بارۀ لقاح مصنوعی منتشر شده است.
در پاسخ به این سؤال که «حکم شرعی تلقیح مصنوعی با اسپرم مرد اجنبی در محیط آزمایشگاهی، وقتی که شوهر فاقد اسپرم باشد چگونه است و محرمیت به بستگان زن وشوهر چگونه است؟»، آمده است: «وارد کردن اسپرم مرد اجنبی به رحم زن جایز نیست ولی تلقیح تخمک زن با اسپرم مرد اجنبی در خارج از رحم و وارد کردن آن در رحم فی حد ذاته جایز است»...