کشتی اقتصاد ایران در طوفانی سهمگین گرفتار شده است
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۹:۵۷
تهدیدهای تحریمی آمریکا هنوز به مرحله اجرا نرسیده است، اما امواج روانی حاصل از آن، اقتصاد ایران را به شدت تکان داده و دچار آشفتگی کرده است. بهای دلار در بازار آزاد و غیررسمی طی روزهای اخیر تا ۹ هزار تومان افزایش یافت؛ در همین حال نرخ یورو به ۱۰,۵۰۰ تومان رسید. کسبه بازار تهران روز دوشنبه ٤ تیر/ ٢۵ ژوئن در اعتراض به گرانیهای اخیر و افزایش قیمت ارز مغازههای خود را بستند و شماری از معترضان در میدان بهارستان دست به تجمع زدند. روز یکشنبه ٣ تیر دو مجتمع خرید "علاءالدین" و "چارسو" که عمدتاً به خرید و فروش مُبایل و کالاهای دیجیتال اختصاص دارد، شاهد تجمعهای اعتراضی بودند و معترضان به نابسامانی در بازار ارز، در "خیابان جمهوری" دست به راهپیمایی زدند.
این اعتراضات به برخی دیگر از شهرهای دیگر ایران نیز سرایت کرد و این امکان تقویت میشود که در روزهای آینده به بخشهای دیگر نیز گسترش یابد.
آشفتگیهای اخیر، به بحرانهای گسترده موجود در ایران مانند بحران آب و خشکسالی، بحران بانکی و مؤسسات مالی، بحران در صندوقهای بازنشستگی، بحران در تولید، بحران کارگری، فساد مالی، گسترش فقر و بسیاری دیگر از بحرانها و معضلات افزوده شده است.
تازه اول ماجراست و تحریمهای فراگیر آمریکا که قرار است در دو بخش گسترده در ۶ اوت و ۴ نوامبر آینده اجرایی شوند، تمامی بخشهای اقتصادی ایران از خودروسازی و حمل ونقل صنایع گرفته تا نفت، گاز، بیمه و امور بانکی و مالی را هدف قرار داده است. طوفان هر آئینه بزرگتر و سهمگینتر میشود و اگر اقدامی اساسی و همه جانبه انجام نگیرد، کشتی اقتصاد ایران نمیتواند از این طوفان سالم برون آمده و خود را به ساحل امن آرامش برساند.
در نشستی كه روز یکشنبه با حضور محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در اتاق ايران پيرامون مشكلات اقتصادی كشور ناشی از خروج یکجانبه آمریکا و بازگشت تحریمهای فراگیر آمریکا برگزار شد، محمدمهدی بهكيش، اقتصاددان و دبيركل كميته ايرانی اتاق بازرگانی بينالمللی گفت: «آمريكايیها در حال حاضر يادگرفتهاند چگونه راههای تنفس در كشور را مسدود كنند و اگر اوضاع به همين روال پيش برود ما تا ٤ نوامبر آینده با محاصره اقتصادی مواجه خواهيم شد، تا حدّی كه باید كوپنها را بار ديگر از كشوها بيرون بياوريم».
او درباره تأثیرات راهبرد دولت آمریکا در قبال ایران گفت: «فقط دو وزير كابينه ترامپ در آمريكا تغيير كردند و بازار ارز ما در ايران متلاطم شد؛ آن هم تا حدی كه رييس بانك مركزی میگويد نمیداند در شرايط ارزی كنونی چه كار باید كند؟»
او همچنین گفت که «سياست ارزی اخیر، يك سياست كاملاً غلط بود كه ارز را به يك بازار كوچك محدود كرد و اين در حالی است كه بخشی از تقاضاها همچنان بیپاسخ ماندهاند». وی همچنين مطرح كرد «در شرايطی كه درآمد ارزی كشور از محل فروش نفت كم شده است، آمريكا سعی دارد جلوی انتقال پول را هم بگيرد و اين همان چيزی است كه در پايان تحريمهای گذشته به آن پی بردند».
بهكيش گفت: «رشد و توسعه در شرايط فعلی در گرو چهار محورِ "انگيزه بخش خصوصی"، "انباشت سرمايه"، "روابط بينالمللی متناسب" و "مديريت اقتصادی" است.
او توضیح داد که «اكنون تنها با مديريت اقتصادی، اقتصاد را نمیشود سامان داد و آقايان سيف و نهاونديان با تکیه بر سياست اقتصادی، تا زمانی كه روابط بينالملل سامان نگيرد، نمیتوانند برای اقتصاد كاری كنند.
بهكيش خطاب به وزير امور خارجه گفت: «آقای ظريف، بار بر دوش شماست، شما هستيد كه دنيا را میشناسيد و راه مذاكره را میدانيد و شما هستيد كه در برجام موفق بوديد و اگر جسارتتان بيشتر شود و بزرگان نظام را قانع كنيد، میتوانيد مملكت را نجات دهيد».
محمدجواد ظریف نیز در این نشست طی سخنانی گفت که «هدف آمریکا، به زانو در آوردن ایران است و همه ما در یک کشتی نشستهایم».
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران در یادداشتی در روزنامه "دنیای اقتصادی" روز ۲۸ خرداد نوشت: بررسی نتیجه تحولات اخیر در برجام نیازمند درک واقعبینانه از منافع سهجانبه آمریکا، اروپا و ایران است. متأسفانه میزان اثرگذاری اقتصاد آمریکا بر اقتصاد جهانی فراتر از اندازهای است که اقتصاد ایران بتواند یک تنه با آن مقابله کند.
او به نقل از تحلیلگر مؤسسه "سی.اِن.اِن.مانی" در تفسیر این موقعیت، آمریکا را به «گوریلی» تشبیه کرده بود که علاوه بر کنترل منابع خودش، قصد دارد که منابع دیگران را نیز در اختیار داشته باشد.
او همچنین نوشت که «نظام در این شرایط، باید با واقعبینی اقدام به پیشبینی و آیندهپژوهی سناریوهای پیش رو نماید. همچنین شیوه برخورد با هرکدام از آنها را بررسی کند».
ممکن است که این سناریوها کمی سختگیرانه باشند، ولی قطعاً باعث میشوند که اقتصاد ایران مقهور تحولات پیشِ رو نشود.
سناریوی اول میتواند بر این محور استوار باشد که تحریمها تا کجا پیش میروند و چه نتایجی دارند؟
سناریوی دوم باید پیشبینی کند که در صورت تحریم نفتی و ایجاد روند نفت در برابر غذا، کشور باید چه تدبیری داشته باشد؟
سناریوی سوم باید بهصورت مشخص به این موضوع بپردازد که آیا امکان جدیدی برای ادامه مذاکرات و گفتوگوها وجود دارد یا نه؟
همگرایی فشارهای خارجی خصوصاً فشار واشنگتن و ادامه سیاستهای ناکارآمد کلان سیاسی و اقتصادی که ایران را به لبه پرتگاه سقوط نزدیک کردهاند، پشت مردمان این سرزمین کهن را خم کرده است.
شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل
کجا دانند حال ما سبکباران ساحلها
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید