اقتصاد ایران طی ۴ دهه گذشته از قطار توسعه اقتصادی جهان به شدت عقب افتاده است

بررسی اقتصاد ایران طی ۴ دهه گذشته نشان می‌دهد که این کشورعلیرغم ادعاهای مقام های جمهوری اسلامی از قطار توسعه اقتصادی جهان عقب افتاده است. مقام‌های جمهوری اسلامی این روزها به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب در تریبون های نماز جمعه و دیگر اجتماعات با مقایسه اقتصاد کنونی ایران با آخرین روزهای نظام پادشاهی، از پیشرفت‌های اقتصادی گسترده نظام جمهوری اسلامی طی چهار دهه گذشته سخن  می‌گویند. آنان آسمان و ریسمان را بهم می بافند تا به نحوی از انحاء برخی از مردمان ساده اندیش ایران را با نظر خود همراه کنند. به عنوان مثال، آنان می گویند که چهل سال پیش اکثریت روستاهای کشور از روشنایی برق محروم بودند، در حالی که اکنون به شکرانه نظام اسلامی همه روستاهای کشور از نعمت روشنایی برق برخوردارند. برخی از آنان خرد مردم را آنقدر دست کم می گیرند که توسعه اینترنت و تلفن همراه را از دست آوردهای جمهوری اسلامی معرفی می کنند. ولی، آنان به مردم نمی گویند، چهل سال پیش مردمان هیچ کشوری از جهان تلفن همراه و اینترنت را اصلاً نمی شناختند و به طریق اولی، از آنها استفاده نمی کردند.مقایسه حجم اقتصاد ایران با متوسط رشد حجم اقتصاد جهانی نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی ۴ دهه گذشته کمتر از نصف متوسط اقتصاد جهان رشد داشته است. در همین حال مقایسه اقتصاد ایران با اقتصاد دو کشور ترکیه و کره جنوبی طی این دوره، ابعاد فاجعه را بیشتر نمایان می سازد.

چالش هایی که اقتصاد ایران را تهدید می کنند DR

دراین مجله اقتصادی روند توسعه اقتصادی ایران در سطح کلان در ۴ دهه گذشته با روند توسعه اقتصادی در جهان و دو کشور ترکیه و کره جنوبی  مقایسه  شده است. همچنین تلاش شده که تفاوت راهبردهای اقتصادی سه کشور طی این دوره شناخته شود. در نهایت، با توجه به ابر چالش هایی که تدوام رشد و توسعه اقتصادی ایران را تهدید می کنند، تلاش  شده که چشم انداز محتمل اقتصاد ایران در سال های آینده ترسیم  گردد. دکتر فریدون خاوند، اقتصاد دان مقیم فرانسه میهمان این مجله اقتصاد ی است.

مقایسه اقتصاد کنونی ایران با چهل سال پیش آن نمی تواند معیاری علمی، واقعی و پذیرفته شده برای سنجش بهینه روند توسعه اقتصادی کشور باشد. برای آشکار شدن واقعیت، باید روند توسعه اقتصادی ایران در چهار دهه گذشته را با روند توسعه اقتصادی جهان مقایسه کرد. در همین حال، برای درک بیشتر و پی بردن به روند واقعی توسعه اقتصادی ضرورت دارد که طی چهل سال گذشته اقتصاد ایران را با اقتصاد کشورهایِ دیگری مقایسه کرد که چهل سال پیش شرایطی کما بیش نزدیک با ایران داشته اند. بر این اساس، ما در این مجله اقتصادی کشورهای ترکیه و کره جنوبی را انتخاب کرده ایم و سه شاخص کلیدی اقتصاد ایران، یعنی تولید ناخالص ملی، درآمد سرانه و ارزش کل صادرات را بر اساس داده های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول در طول ۴ دهه گذشته با سه شاخص کلیدی اقتصاد  دو کشور ترکیه و کره جنوبی مقایسه کرده ایم.

 اقتصاد ایران طی چهل سال گذشته  شصت درصد کمتر از اقتصاد جهان رشد کرده است

مقایسه تولید ناخالص اقتصادی جهان در ۴۰ سال گذشته با تولید ناخالص ملی ایران نشان می دهد که طی این مدت تولید ناخالص اقتصادی جهان در حدود ۱۰ برابر افزایش یافته است، در حالی که تولید ناخالص ملی ایران فقط ۵ برابر رشد کرده است. طی همین مدت، متوسط در آمد سرانه جهان ۶ برابر شده است، در حالی که در آمد سرانه ایران فقط ۵‚۲ برابر چهل سال پیش شده است.

این مقایسه ساده نشان می دهد که کل اقتصاد ایران طی ۴ دهه گذشته کمتر از نصف متوسط اقتصاد جهان رشد داشته است. در همین حال، رشد در آمد سرانه ایران  نزدیک به سه برابر  کمتر از متوسط رشد درآمد سرانه در جهان بوده است.

مقایسه سه شاخص کلیدی: تولید ناخالص ملی، سرانه تولید ناخالص ملی و صادرات ایران با دو کشور ترکیه و کره جنوبی در چهل سال گذشته ابعاد فاجعه در باره توسعه اقتصادی در ایران را بیشتر نمایان می کند.

اقتصاد ترکیه و کره جنوبی به ترتیب دو و سه برابر اقتصاد ایران شده است.

تولید ناخالص ملی ایران اکنون در حدود ۴۵۴ میلیارد دلار است. این در حالی است که تولید ناخالص ملی ایران در چهل سال پیش از این دو کشور بیشتر بوده است ( تولید ناخالص ملی ایران  بیش از ۹۰ میلیارد دلار، تولید ناخالص ملی ترکیه ۸۹ میلیارد دلار و کره جنوبی در حدود ۶۷ میلیارد دلار بوده است). اکنون اقتصاد ترکیه دو برابر و اقتصاد کره جنوبی نزدیک به سه برابر بزرگ تر از اقتصاد ایران است.

درآمد سرانه کره جنوبی ۵ برابر درآمد سرانه در ایران  است

درآمد سرانه ایران که در سال های پیش از انقلاب ۲۳۱۰ دلار بوده است، اکنون در حدود ۵۴۳۵ دلار است. طی ۴  دهه، درآمد سرانه تقریباً ۵‚۲ برابر شده است. البته با قیمت های جاری. طی همین مدت درآمد سرانه در ترکیه ۶ برابر شده و از ۱۸۲۰ دلار به ۱۰۹۴۰ دلار افزایش یافته است. درآمد سرانه کره جنوبی طی این مدت۱۷ برابر چهل سال پیش شده و اکنون از مرز ۲۸۳۵۰ دلار عبور کرده است. در آمد سرانه در کره جنوبی که در چهل سال پیش در حدود ۴۰ درصد از در آمد سرانه در ایران کمتر بوده، اکنون بیش از ۵ برابر در آمد سرانه ایران است.

رشد کم صادرات ایران طی ۴ دهه گذشته از فقدان یک استراتژی منسجم برای توسعه اقتصادی در ایران حکایت دارد

صادرات ایران به عنوان سومین شاخص مقایسه طی ۴ دهه گذشته از ۱‚۱۳میلیارد دلار به ۹‚۷۸ میلیارد دلار افزایش یافته است. این در حالی است که صادرات ترکیه از ۳‚۲ میلیارد دلار به ۱۵۷ میلیارد دلار افزایش یافته و صادرات کره جنوبی از ۵‚۱۷ میلیارد دلار با یک جهش بی‌سابقه به ۵۳۵ میلیارد دلار افزایش یافته است. جهش چشم گیر صادرات دو کشور ترکیه و کره جنوبی طی ۴۰ سال گذشته در حالی است که هردو کشور صادرات نفتی نداشته اند؛ در حالی که بیش از ۷۰ در صد صادرات ایران، نفت، میعانات گازی و دیگر فرآورده های وابسته به بخش نفت بوده است.

 دوران طلایی اقتصاد ایران در ۱۵ ساله ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۵ خورشیدی بوده است  

فریدون خاوند می گوید: ایران در فاصله ساله های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۵ خورشیدی یک دوره طلایی رشد و توسعه را در تاریخ معاصر اقتصادی خود تجربه کرد.

طی این ۱۵ سال که در حال حاضر مورد توافق اکثریت اقتصاد دانان در داخل و خارج از ایران است، میانگین رشد اقتصادی سالانه کشور بالای ۱۰ درصد در نوسان بوده است. به همین دلیل، حجم کل اقتصاد ایران طی این دوره ۱۵ ساله نزدیک به ۵ برابر شده است و اگر نرخ افزایش جمعیت را در این دوره در نظر بگیریم، تولید ناخالص داخلی سرانه هر ایرانی در عرض ۱۵ سال ۳ برابر شده است. این در حالی است که در عرض ۴۰ سال گذشته میانگین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص ملی در حدود ۹‚۱ درصد در سال بوده است. با توجه به نرخ رشد جمعیت، در دوره ۴۰ ساله بعد از انقلاب، میانگین نرخ رشد سرانه اقتصادی ایران عددی بین صفر تا نیم درصد برآورد شده است...

برای شنیدن این مجله اقتصادی، بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.