سازوکار سرکوب و جامعۀ روشنفکری ایران-گفتگو با فرج سرکوهی

بیست سال از "قتل های زنجیره ای" آذرماه ۱٣۷۷ گذشت. بیست سال پیش در اول آذرماه ١٣۷۷ داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری در منزل شان در تهران توسط مأموران امنیتی حکومت اسلامی ایران با ضربات چاقو به قتل رسیدند. بیست سال است که هیچ دادگاه صالحی در داخل ایران به صورت علنی و شفاف به قتل های سیاسی مخالفان و روشنفکران ایرانی طی دهه های هفتاد و شصت رسیدگی نکرده و مسببان این فجایع توضیحی در مورد این جنایات به افکار عمومی ارایه نداده اند.

فرج سرکوهی نویسنده و روزنامه‌نگار فرج سرکوهی

آیا حکومت اسلامی ایران در این تلاش بوده که این قتل ها را شامل مرور زمان کند و به این ترتیب آنها را از یادها پاک کند؟ آیا این جنایات فراموش شدنی هستند؟ بیست سال پس از قتل های سیاسی سال ۱٣۷۷ سازوکار سرکوب، ارعاب و قتل مخالفان و دگراندیشان در ایران در چه وضعیتی است؟ چرا نوعی سکوت همچنان بر فضای دست کم بخشی از جامعه روشنفکری ایران در خصوص این سازوکار حاکم است، در حالی که از دی ماه گذشته جامعۀ مدنی ایران از خلال اعتراض های روزمره اش علناً این سازوکار حذف و سرکوب را به چالش کشیده است؟

فرج سرکوهی، نویسنده و روزنامه نگار مقیم آلمان در پاسخ به این پرسش ها از جمله گفته است :  به جای "قتل های زنجیره ای" بهتر است از "قتل های سیاسی" طی دهه های شصت و هفتاد در ایران صحبت کنیم که شامل شمار بسیار بالایی از منتقدان و مخالفان حکومت اسلامی می شود، یعنی همۀ کسانی که از نگاه حکومت اسلامی ایران تهدیدی بالقوه علیه موجودیت آن به شمار می رفتند. او گفته است که دو بازوی اصلی این سازوکار سرکوب، حذف فرهنگی دگراندیشان از طریق سانسور و حذف فیزیکی یا قتل آنان توسط همۀ دستگاه های سرکوب و ارعاب جمهوری اسلامی ایران بوده است. فرج سرکوهی تأکید می کند که جنبش های اعتراضی که از دی ماه گذشته در ایران آغاز شده یک نقطۀ عطف به شمار می رود، زیرا، اینبار مردم مستقیماً سازوکار ارعاب و قتل را با صدای بلند در خیابان های کشور آماج حملات خود قرار می دهند، هر چند، صرف نظر از برخی استثناء ها، بخش مهمی از جامعۀ روشنفکری ایران هنوز به طور شایسته این سازوکار را به چالش نکشیده است. این رویکرد، به گمان فرج سرکوهی، دلایل گوناگون دارد از جمله تداوم سرکوب در اشکال نوین آن و عقیم شدن بخشی از جامعۀ روشنفکری ایران طی بیست سال گذشته در نتیجۀ دنباله روی از آنچه که اصلاح طلبی دینی نامیده شده است...