برکسیت: پارلمان بریتانیا درباره خروج از اتحادیه اروپا بدون هیچ توافقی تصمیم می‌گیرد

طبق برنامه زمان‌بندی شده، بریتانیا قرار است در ساعت ١١ روز ٢٩ مارس/ ٩ فروردین از اتحادیه اروپا خارج شود. اما ترزا می، نخست وزیر بریتانیا بار دیگر دیشب در همراه کردن هم‌حزبی‌هایش در جلب حمایت از توافق ۶٠٠ صفحه‌ای دولت این کشور با اتحادیه اروپا، ناکام ماند.

پارلمان بریتانیا، دیشب یکبار دیگر به نحو قاطعانه‌ای با طرح توافق بریتانیا و اتحادیه اروپا برای برکسیت مخالفت کرد. طرح خانم می با ٣٩١ رأی مخالف در برابر ٢٤٢ رأی موافق، شکست خورد.

"میشل بارنیه"، امروز در برابر نمایندگان پارلمان اروپا در استراسبورک گفت، نمایندگان پارلمان بریتانیا روز چهارشنبه ٢٢ اسفند/ ١٣ مارس باید درباره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بدون هیچ توافقی رأی بدهند؛ اگر پارلمان خروج بدون توافق را رد کند، روز پنجشنبه درباره تمدید مهلت قانونی محدود، برای خروج از این اتحادیه تصمیم‌گیری خواهد کرد. کمیسر اتحادیه اروپا ومذاکره‌کننده ارشد این اتحادیه درباره برکسیت تأکید کرد که پس از این رأی‌گیری دولت بریتانیا باید بالاخره به ما بگوید چگونه می‌تواند و می‌خواهد یک اکثریت سازنده را تشکیل دهد که به صورت روشن درباره روابط آینده بریتانیا و اتحادیه اروپا تصمیم بگیرد.

بسیاری از ناظران می‌گویند که پارلمان بریتانیا احتمالاً  با رد خروج بی‌توافق، رأی به تعویق برکسیت می‌دهد.

زمانی که همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در سال ٢٠۱۶ برگزار شد طرفداران برکسیت در حزب محافظه‌کار، از بریتانیای جهانی سخن گفتند. آنها خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را به مانند باز کردن غُل و زنجیر و فرصتی برای احیای نقش جهانی بریتانیا تصور می‌کردند؛ امام اکنون تبعات غیرقابل پیش‌بینی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به چالشی جدی برای "ترزا می" و هم‌حزبی‌های محافظه‌کارش و "جرمی کوربین" رهبر حزب کارگر، تبدیل شده است.

بعد از رأی مخالف اول نمایندگان مجلس عوام به توافقنامه دولت ترزا مِی با اتحادیه اروپا، نخست وزیر بریتانیا مجبور به عقب‌نشینی از مواضع خود شد تا بلکه فرصت بیشتری برای تحقق برکسیت بدست آورد. وی همچین یک برنامه زمان‌بندی‌ شده را تعیین کرد تا طبق این برنامه گامی به جلو برای تحقق برکسیت برداشته شود.
ترزا مِی، حتی خود را برای خروج بدون توافق آماده کرده بود و برکسیت بدون توافق را بهتر از یک توافقنامه بد می‌دانست؛ اما همراهی نکردن حتی برخی از اعضای کابینه خودش با خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا، ترزا مِی را مجبور به عقب‌نشینی از مواضع خود و موافقت با رویکردِ به تأخیر انداختن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا کرده است.

اگر نمایندگان مجلس عوام امروز چهارشنبه به خروج بدون توافق نیز رأی مخالف بدهند، در روز پنجشنبه ١٤ مارس، به تأخیر انداختن خروج و مذاکرات بیشتر با اتحادیه اروپا به رأی گذاشته می‌شود.
هدف ترزا می از ارائه این زمان‌بندی برای خروج از اتحادیه اروپا، تحت فشار قرار دادن هوادارن سرسخت خروج است که تعدادشان به حدود ١١۵ نفر در مجلس عوام می‌رسد.

هم اکنون شکافی عمیق در داخل حزب محافظه‌کار وجود دارد و معلوم نیست کدام جریان سیاسی، طرفداران خروج نرم و یا طرفداران خروج سخت، موفق به غلبه بر دیگری خواهد شد. اما یک نکته بدیهی است و آن اينکه فرصتی برای مبارزه باقی نمانده و زمان تصمیم‌گیری نهایی است. از میان سناریوهایی که برای سرانجام برکسیت مطرح شده، سناریو خروج بدون توافق، کم رنگ‌تر از سناریوهای دیگر شده است.

طرفداران خروج نرم از اتحادیه اروپا در حزب محافظه‌کار و طرفداران برکسیت در حزب کارگر، مخالف خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا هستند. اگر در روز چهارشنبه ٢٢ اسفند/ ١٣ مارس، خروج بدون توافق در پارلمان بریتانیا آرای لازم را به دست نیاورد، تأخیر در خروج از اتحادیه اروپا تنها گزینه باقیمانده برای محافظه‌کاران است.

تأخیر در خروج از اتحادیه اروپا، احتمالاً به مدت ٣ ماه خواهد بود، اما این سناریو نیز با موانعی روبرو است.
یکی از این موانع "ماده ۵٠ پیمان لیسبون" است. بر اساس این ماده کشورهای عضو این اتحادیه دو سال برای خروج از اتحادیه اروپا فرصت دارند. این فرصت در ٢٩ مارس برای بریتانیا پایان می‌یابد.
مانع دیگر، انتخابات پارلمان اروپا در ماه مه است. بریتانیا در حالی که همچنان عضو اتحادیه اروپا است، نمی‌تواند در این انتخابات شرکت کند. برخی از سیاستمداران محافظه‌کار درعملی شدن سناریو تأخیر در خروج از اتحادیه اروپا ابراز تردید کرده‌اند. "لیام فاکس" وزیر تجارت بریتانیا، در گفت‌وگویی احتمال تعویق در خروج از اتحادیه را منتفی دانسته است.

به غیر از٣ گزینه‌ای که ترزا مِی برای برکسیت آینده طرح‌ریزی کرده، یعنی خروج نرم، خروج سخت و یا تأخیر در خروج از اتحادیه اروپا، گزینه همه‌پرسی مجدد هم مطرح است که ترزا مِی تاکنون حاضر به پذیرش آن نشده است.
"جرمی کوربین"، رهبر حزب کارگر تحت فشار اعضای حزب کارگر از مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کرده و خواستار همه‌پرسی دوم برای خروج از اتحادیه اروپا شده است.

برکسیت نه فقط حزب حاکم محافظه‌کار، که حزب مخالف کارگر و بخش‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی بریتانیا را به چالش کشیده است. بریتانیا هیچگاه در یک سده گذشته اینگونه دچار شکاف و بلاتکلیفی نبوده است.
از ٢٤۵ نماینده حزب کارگر در مجلس عوام، حدود ۶٠ تا ٧٠ نفر مخالف برگزاری همه‌پرسی دوم هستند.

"جرمی کوربین" رهبر حزب مخالف کارگر گفت که این حزب مایل نیست تن به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بدون توافق دهد، چرا که چنین اتفاقی پیامدهای «فاجعه‌بار» خواهد داشت.
رهبر حزب کارگر افزود اگر توافقنامه خروج، به تصویب مجلس هم برسد، باید در یک همه‌پرسی به رأی عمومی گذاشته شود تا «مردم بگویند آیا این برکسیتی است که به آن رأی داده‌اند یا نه»؟

"استوارت وود"، استاد علوم سیاسی دانشگاه آکسفورد، به شکاف‌هایی که فرآیند خروج از اتحادیه اروپا در ٢ حزب اصلی راست و چپ بریتانیا ایجاد کرده و تنش‌هایی که هر ٢ حزب را با جنگی داخلی مواجه کرده است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «اختلاف محافظه‌کاران بر سر برکسیت، مثل گلدان چینی دهه‌ها است یک ترک بزرگ دارد ولی هنوز نشکسته است. اختلاف حزب کارگر بر سر برکسیت، مثل گلدان چینی است که از اواخر دهه ۸۰  و ٩٠ میلادی دست‌نخورده باقی مانده، ولی حالا دارد به سمت دیوار پرت می‌شود».