اعتراضات مردمی در جهان: سرکوب نشانۀ عجز حکومت‌هاست
نتشر شده در:
گوش کنید - ۲۱:۵۷
در خاورمیانه، در اروپا، آمریکای لاتین یا شرق آسیا، تظاهرات و جنبش‌های اعتراضی نه تنها از نفس نیفتاده که هر روز در شکل و رنگی متفاوت، در گوشه‌ای از دنیا شعله می‌گیرد. آیا می‌توان وجوه مشترکی در همۀ این اعتراضات یافت؟ در برنامۀ زمینه‌ها و دیدگاه‌ها چند کارشناس فرانسوی در بارۀ دلایل و شباهت‌های این جنبش‌ها سخن می‌گویند... این برنامه دو روز قبل از ناآرامی‌های ایران در اعتراض به گران شدن بنزین تهیه شده است.
شیلی، بولیوی، عراق، لبنان، هنگ‌کنگ، ایران... شمار کشورها و شهرهایی که در سال ٢٠١٩ شاهد تظاهرات و ناآرامی بوده‌اند، بسیار بیشتر از این فهرست کوتاه است. جنبش‌های اعتراضی در کشورهایی مثل گینه یا اتیوپی به زحمت در رسانه‌های بین‌المللی جایی به خود اختصاص داد.
در برخی کشورها مثل عراق صدها نفر در خیابان‌ها کشته شدند و در برخی دیگر اعتراضات به شکلی ملایم‌تر جریان یافت.
عصیان در ایران که به دنبال افزایش بهای بنزین ناگهان چندین شهر را فراگرفت، بار دیگر نشان داد که فشارهای طولانی‌مدت بر مردم در هرکجای دنیا، دیر یا زود واکنش‌هایی را همراه دارد و هیچ نوع ساختار امنیتی و اطلاعاتی قادر به پیش‌بینی آنها نیست.
اما جنبش‌های اعتراضی را نمی‌توان پدیده‌ای خاص سال ٢٠١٩ دانست. حداقل طی ده سال اخیر، اعتراض‌های مردمی در گوشه و کنار جهان دیده شده است: از جنبش سبز ایران گرفته (٢٠٠٩) تا بهار عرب (٢٠١١) و اعتراضات میدان تقسیم ترکیه (٢٠١٣)، رویدادهای ده سال اخیر یه یاد می‌آورند که سال ٢٠١٩ فقط ادامۀ پدیده‌های قدیمی‌تر است.
به گفتۀ میشل ویوُورکا، جامعه‌شناس صاحب‌نام فرانسوی، نخستین معنای سرکوب اعتراض‌ها، عجز حکومت‌هاست. او با نگاه به رویدادهای چند ماه اخیر در کشورهای مختلف نتیجه می‌گیرد که در اکثر موارد، پاسخ دولت‌ها چیزی جز سرکوب و زور نبوده است. او می‌گوید: "هرقدر یک حکومت در اختناق و سرکوب پافشاری کند، معنایش اینست که همانقدر از اقدامات وابتکارهای دیگر عاجز است"...
آلن بِرتو، استاد انسان‌شناسی سیاسی، با برشمردن برخی وجوه مشترک در تظاهرات کنونی به اهمیت اعتراض‌ها علیه فساد اشاره می‌کند و می‌گوید: "در همه جای دنیا مردم به اشکال مختلف نسبت به نحوۀ کاربرد پول و اموال دولتی اعتراض دارند". به زبان دیگر، مردم در مورد آنچه "بیت‌المال" نامیده می‌شود خواسته‌ها و اعتراضاتی دارند.
نکتۀ بسیار مهم دیگر از نظر آلن برتو، حرف یا پیام اولیۀ همۀ جنبش‌هاست: قبل از هرچیز، معترضان می‌خواهند که مسئولان حرف آنان را بشنوند. به گفتۀ آلن برتو، نخستین پیام همۀ اعتراضات گروهی اینست: "حرف ما را گوش کنید، ما را به حساب بیاورید"...
مشروح توضیحات سه کارشناس فرانسوی را در بارۀ موج اعتراضات مردمی در جهان، در فایل صوتی گوش کنید. لازم به یادآوری است که این برنامه دو روز قبل از اعتراضات ایرانیان علیه گران شدن بنزین تهیه شده است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید