دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

آیا تولید گاز ایران در پارس جنوبی از تولید قطر پیشی گرفته است؟

نتشر شده در:

روز یکشنبه گذشته، ۲۷ فروردین ماه با برگزاری مراسمی با پوشش رسانه‌ای بسیار گسترده، بهره برداری رسمی از ۵ فاز میدان گازی پارس جنوبی آغاز شد. این مجله اقتصادی به موضوع افزایش سطح تولید گاز ایران می پردازد. دکتر پرویز مینا مشاور بین المللی در امور نفت میهمان این مجله اقتصادی است و به پرسش های مطرح شده در این باره پاسخ می دهد. در این مجله اقتصادی بررسی می شود که آیا بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و اصولاً افزایش روزانه ۳۳۰ میلیون مترمکعب تولید گاز ایران طی ۴ سال اخیر می تواند مصرف فزاینده داخلی را کاملاً پوشش دهد؟ آیا این افزایش، ایران را در موقعیت یک کشور صادراتی گاز قرار خواهد داد؟ در صورتی که ایران بتواند بیش از مصرف داخلی خود گاز تولید کند، برای صادارات گاز چه استراتژِی برای کشور مناسب تر خواهد بود؟ استراتژی توسعه خطوط لوله گاز برای صادرات گاز طبیعی به کشورهای همسایه و هند و یا توسعه صادرات گاز مایع موسوم به ال ان جی؟

SHANA
تبلیغ بازرگانی

مقامات مسئول نفت و گاز کشور مدعی شده اند که میزان تولید گاز ایران از قطر پیشی گرفته است

به گفته حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران و بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت با بهره برداری فازهای ١۷ ، ١۸، ١۹ و ۲۰ و ۲١ میدان مشترک پارس جنوبی که معادل ۶ فاز استاندارد هستند، جمع تولید گاز ایران از پارس جنوبی از ٢٤٠ ميليون متر مكعب در سال ٩٢ به ٥٧٠ ميليون متر مكعب افزایش می یابد. در همین حال تولید روزانه ایران به بیش از ۷۵۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید و ما شاهد تولید یک میلیون بشکه‌ای میعانات گازی خواهیم بود. رئیس جمهوری اسلامی ایران این روز را یکی از بزرگ‌ترین روزهای تاریخی و ماندگار در صنعت نفت و گاز کشور توصیف کرد. مقامات نفت و گاز ایران با افتتاح ٦ فاز استاندارد گازی در میدان مشترک گازی پارس جنوبی اعلام کردند که برای نخستين بار در تاريخ كشور، توليد روزانه گاز ايران از رقيب ديرينه اش در این میدان مشترک، یعنی کشور قطر پيشی می گیرد.

این فازهای پارس جنوبی، پروژه های نیمه کاره و بسیار پرهزینه دولت های نهم و دهم بوده است

اما فازهای ١۷ ، ١۸، ١۹ و ۲۰ و ۲١ در حالی به اتمام رسیدند که به علت دیرکرد در اجرای آنها هزینه مالی فراوانی به کشور تحمیل شد. به گفته وزیر نفت با اتمام این فازها، ١۵۰ میلیون متر مکعب گاز، ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی، سه میلیون تن گاز اتان و سه میلیون تن گاز ال. پی. جی (گاز مایع) به تولید ایران افزوده شده است. تکمیل این فازها در شرایطی انجام شد که برای مثال فازهای ۱۷ و ۱۸ در خرداد ماه سال ۸۵ متولد شدند اما پس از آن با رشد مناسبی همراه نبودند تا در نهایت در دولت یازدهم تکمیل شدند. طرح توسعه فازهای ١۷ و ١۸ میدان گازی پارس جنوبی از نظر حجم عملیات و میزان سرمایه‌گذاری، در شمار بزرگ‌ترین طرح‌های تاریخ صنعت نفت ایران و یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های تولید گاز جهان در سال‌های اخیر است. همچنین فاز ۱۹ پارس جنوبی در حالی قرار بود با هزینه‌ای دو برابری و در مدت زمان ۳۵ ماه همزمان با پایان دولت دهم در اردیبهشت سال ۹۲ به بهره‌برداری برسد که هیچ‌گاه در آن تاریخ تکمیل نشد و در نهایت با تلاش متخصصان در دولت یازدهم به اتمام رسید.

آغاز رسمی بهره داری از این ۵ فاز جدید پارس جنوبی، یعنی فازهای ١۷ ، ١۸، ١۹ و ۲۰ و ۲١ ایران را از نظر سطح تولید گاز در چه موقعیتی قرار خواهد داد؟ آیا ایران مبدل به صادر کننده گاز خواهد شد؟ یا نه؟

تولید داخلی ایران هنوز نیازهای مصرفی کشور را پوشش نمی دهد

پرویز مینا می گوید که آخرین آمار رسمی که ایران در باره میزان مصرف داخلی گاز منتشر کرده، نشان می دهد که مصرف داخلی گاز در سال گذشته ١۹ میلیارد پای مکعب بوده است. از این میزان در حدود ۳ میلیارد پای مکعب برای تزریق به چاه های نفت مورد استفاده قرار گرفته و بقیه به مصارف صنعتی، خانگی و برای نیروگاه های برق بوده است. با توجه به اینکه تولید تمامی فازهای پارس جنوبی هم اکنون به ۵‚١۸ میلیارد پای مکعب افزایش یافته، این مقدار هنوز نمی تواند پاسخگوی نیازهای فزاینده داخلی باشد.

ایران بزرگ ترین ذخایر گاز جهان را دارد، ولی هنوز نتوانسته مصارف داخلی را کاملاً پوشش دهد
ایران بزرگترین ذخایر گاز جهان را در زیر خاک خود دارد، ولی میزان تولید گازاین کشور به سختی نیازهای مصرف داخلی را پوشش میدهد. با این وجود، ایران سودای افزایش تولید و صادرات گازطبیعی و گازمایع شده را دارد. از دکتر مینا می پرسیم که چه عواملی موجب عقب افتادگی ایران در این زمینه بوده است و آیا این عوامل هم اکنون بر طرف شده اند، یا نه؟

تولید گاز ایران از پارس جنوبی هنوز از تولید قطر کمتر است

پرویز مینا می گوید که پس از پایان جنگ ایران و عراق کشور ایران موفق شد تا سرمایه و تکنولوژی تعدادی از شرکت های نفتی بین المللی را برای توسعه میدان گاز پارس جنوبی جلب کند. شرکت هایی از جمله توتال فرانسه، اِنی ایتالیا، گاز پروم روسیه و استات اویل نروژ در این میدان گازی سرمایه گذاری کردند و ورود آنها موجب ایجاد ظرفیتی برای تولید گاز در حدود ١۰ میلیارد پای مکعب در روز در میدان گازی پارس جنوبی گردید.اما با شروع انزوای اقتصادی و تحریم های شدید آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، تمامی این شرکت ها از بازار ایران خارج شدند و برای مدت نسبتاً طولانی هیچگونه سرمایه و تکنولوژی از خارج به ایران وارد نشد. بنا بر این، میدان گازی پارس جنوبی برای مدتی طولانی در حال نیمه تعطیل بود. از سه سال پیش به این سو، فعالیت ها مجدداً در میدان پارس جنوبی آغاز شد ولی نباید فراموش کرد که میزان تولید ایران از میدان مشترک پارس جنوبی هنوز به میزان تولید قطر نرسیده است. ظرفیت تولید روزانه قطر هم اکنون در حددود ۲۰ تا ۲۲ میلیارد پای مکعب است و با اجرای دو طرح توسعه در ۲ سال آینده از مرز ۲۴ میلیارد پای مکعب در روز گذر خواهد کرد.

طی سال های اخیر شرکت های داخلی در زمینه تولید گاز پیشرفت کرده اند

مقامات نفت و گاز کشور گفته اند که تکمیل و راه اندازی این ۵ فاز پارس جنوبی توسط شرکت ها و مهندسین ایرانی و با تکنولوژی ایرانی انجام شده است. از دکتر مینا می پرسیم که آیا این روند میتواند ادامه داشته باشد و در آینده ما شاهد افزایش قابل توجه سطح تولید گاز در کشور باشیم؟

پرویز مینا معتقد که طی دوره سخت تحریم ها ی بین المللی علیه ایران، تکنولوژی استخراج و تولید گاز در ایران پیشرفت محسوسی کرده است. طی این مدت، شرکت های بومی توانسته اند تا حدی جایگزین شرکت های نفتی خارجی شوند.اما ایران برای توسعه بهینه میدان گازی پارس جنوبی هنوز به سرمایه و تکنولوژی شرکت های بزرگ نفتی جهان نیاز دارد. او میر گوید :این امید وجود دارد تا ظرف سال های آینده شرکت های خارجی در کنار شرکت های داخلی بتوانند ظرفیت های تولیدی میدان پارس جنوبی را به حداکثر آن افزایش دهند.

با فرض افزایش تولید گاز ایران و پیشی گرفتن سطح تولید نسبت به مصارف داخلی، ایران میتواند صادرات گاز داشته باشد. در چنین شرایطی، چه چالش هایی بر سر راه صادرات گاز طبیعی و گاز مایع شده ایران وجودخواهد داشت؟ صنعت گاز کشور برای توسعه صادرات خود باید چه استراتژی بهینه ای را انتخاب نماید؟

برای شنیدن پاسخ دکتر پرویز مینا به این پرسش و همچنین نسخه کامل این مجله اقتصادی بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.
 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.