دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

"فرانک ث اف آ"، پول رایج به جای مانده از دوران استعمار فرانسه در آفریقا

نتشر شده در:

اگر به یکی از کشور های واقع در غرب و یا مرکز آفریقا، مانند سِنگال، ساحل عاج، و یا مالی و چاد سفر کنید، خواهید دید که واحد پول رایج در همه این کشورها "فرانک ث اف آ"* است. واحد پولی که در فردای جنگ جهانی دوم توسط کشور فرانسه، در مستعمرات این کشور به وجود آمده است. آنچه جای شگفتی و تعجب دارد، آنست که این واحد پولِ زمانِ استعماری، هنوز واحد اصلی پول ١۴ کشور آفریقایی واقع در غرب و مرکز این قاره است. برخی آنرا ابزار نرم دوران استعمار نو فرانسه در آفریقا میدانند. در همین حال، صداهایی در برخی از این کشورها بلند شده که خواستار استقلال پولی شده اند. به رغم مخالفان، این واحد پول، مدافعانی نیز دارد. مدافعان حفظ این واحد پولِ دوران استعمار، می گویند که این پول نه تنها مبادلات اقتصادی میان این کشورها را تسهیل می کند، بلکه نقش بسیار مهمی را در مبادلات بین این ١۴ کشور آفریقایی با فرانسه و اتحادیه اروپا ایفا می کند.

فرانک ث اف آ
فرانک ث اف آ DR
تبلیغ بازرگانی

این مجله اقتصادی به موضوع واحد پول ١۴ کشور آفریقایی اختصاص دارد که اصطلاحاً به آن "فرانک ث اف آ"* اتلاق می شود. در این مجله اقتصادی، همچنین مشکلات و مزایای اقتصادی تداوم این پول در این کشورهای آفریقایی بررسی می شود.

اما پیش از بررسی ابعاد اقتصادی "فرانک ث اف آ"*، این واحد پول، که ریشه در دوران استعماری فرانسه دارد، نگاهی به سال ایجاد، دلایل ایجاد ، تداوم این واحد پول، و مشخصات ویژه این واحد پولی می تواند جالب توجه باشد.

محدوده جغرافیایی رواج "فرانک ث اف آ"*

"فرانک ث اف آ"* در سال ١۹۴۵ میلادی از سوی فرانسه در مستعمرات گسترده این کشور، از مستعمرات آفریقایی فرانسه گرفته تا مستعمرات آسیای جنوب شرقی به وجود آمد. به تدریج و با استقلال مستعمرات سابق فرانسه، محدوه جغرافیایی این پول نیز محدود شد. هنوز "فرانک ث اف آ"* واحد رسمی پول ١۴ کشور آفریقایی در غرب و مرکز آفریقا ست.

۷ کشور آفریقایی نیجر، سنگال، گینه بیسائو، ساحل عاج، بورکینا فاسو، مالی و توگو که اقدام به تشکیل اتحادیه پولی و اقتصادی غرب آفریقا کردند، "فرانک ث اف آ"* راد کماکان به عنوان واحد پول رسمی این اتحادیه انتخاب کرده اند.

همچنین ۶ کشور آفریقایی چاد، آفریقای مرکزی، کامرون، کنگو، گابن و گینه استوایی اقدام به تشکیل اتحادیه پولی و اقتصادی مرکزآفریقا کردند و "فرانک ث اف آ" را به عنوان واحد پول رسمی این اتحادیه انتخاب کردند. به غیر از این دو اتحادیه، کشور کومر در شرق آفریقا نیز "فرانک ث اف آ"* را به عنوان واحد پول رسمی خود انتخاب کرده است.

مختصات و مشخصات ویژه "فرانک ث اف آ"*

"فرانک ث اف آ"* تا سال ١۹۹۹ میلادی از نظر ارزشی به فرانک فرانسه پیوند داشت و وزارت دارایی فرانسه آن را مدیریت می کرد. از سال ۲۰۰۰ به یورو پیوند خورده است و بانک مرکزی فرانسه نرخ تسعیر آن با یورو را هرسال تعیین می کند. ارزش این واحد پول تقریباً ثابت بوده و با افزایش و کاهش ارزش یورو، که یکی از قوی ترین پول های جهان است تغییر می کند. برای تثبیت ارزش برابری "فرانک ث اف آ" با یورو ، ١۴ کشور آفریقایی پذیرفته اند که نرخ تورم خود را در محدوده حداکثر 2 در صد در سال تثبیت کنند. برای تضمین این پول، کشورهای آفریقایی منطقه "فرانک ث اف آ" ۵۰درصد ذخایر پولی خود را نزد وزارت دارایی فرانسه تودیع می کنند. هم اکنون هر یورو معادل ۶۵۰ "فرانک ث اف آ"* است. در سال ۲۰١۵ میلادی ذخیره پولی این کشورهای آفریقایی نزد بانک مرکزی فرانسه در حدود ١۰ میلیارد یورو برآورد شده است.

۶۲ سال پس از ایجاد "فرانک ث اف آ"* چهار اقتصاد دان و ١۵ نفر از اندیشمندان که از این ١۴ کشور آفریقایی می آیند، موضوع تداوم و صرفه اقتصادی "فرانک ث اف آ"* را به عرصه بحث اقتصادی و اجتماعی کشیده اند. آخرین کتاب در این باره ("فرانک ث اف آ"، واحد پول خدمت داوطلبانه) نام دارد. این کتاب را "کاکو نوبوکپو" ** اقتصاد دان و یکی از وزرای پیشین کشور آفریقایی توگو نوشته است.

"کاکو نوبوکپو"** می گوید "فرانک ث اف آ" دو مشکل عمده دارد: یکی بعد اقتصادی که با مشکل رقابتی همراه است. دیگری، بعد "نهادی"، بدین معنی که برای کشورهایی که استقلال دارند، این موضوع بسیارعجیب است که نتوانند پول رایج در اقتصاد خود را تولید کنند و تحت تسلط و سرپرستی وزارت دارایی یک کشور خارجی(فرانسه) باشند.

این اقتصاد دان آفریقایی چهار مشکل اقتصادی را در تداوم "فرانک ث اف آ" برای کشورهای منطقه "فرانک ث اف آ"، بر می شمرد. نخست، ضعف بسیار زیاد مبادلات اقتصادی در منطقه "فرانک ث اف آ"؛ دوم اینکه این پول به خاطر قوی بودن، مشکلات رقابتی برای اقتصاد این کشورها ایجاد می کند. سومین مشکل، چالش تأمین منابع مالی در این کشورها و بالاخره چهارمین مشکل این پول، چالش هایی است که این پول در سر راه توسعه اقتصادی این کشورها ایجاد می کند.

"کاکو نوبوکپو" همچنین می گوید که ارتباط ١۴ کشور آفریقایی با فرانسه در خصوص "فرانک ث اف آ" بر چهار اصل استوار است.

نخست، نسبت برابری ارزش تقریباً ثابت و غیر شناور، دوم، تسهیل و تضمین تسعیر این ارز با ارزهای معتبر جهانی، سوم، تسهیل در گردش سرمایه و بالاخره تمرکز ذخیره پولی مناسب برای حمایت از این پول.

"کاکو نوبوکپو" در باره تداوم این پول در ١۴ کشور آفریقایی از واژه روابط استعماری نو میان فرانسه و این کشورها استفاده نمی کند و به جای آن این رویکرد را "خدمت داوطلبانه" توصیف می کند.

می توان نتیجه گرفت که هنوز راه درازی بر سر راه این کشورهای آفریقایی برای استقلال واقعی وجود دارد. بدون دست یافتن به یک استقلال پولی و مالی که زمینه ساز استقلال اقتصادی است، نمی توان از واژه استقلال به معنای وسیع کلمه سخن گفت.

Franc C .F.A.*

** Kako Nubukpo

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.