حزبالله حملۀ انتحاری را یکی از روشهای جنگی خود میداند، هرچند محمد حسین فضلالله، رهبر معنوی آن سازمان، خردههایی به آن روش میگرفت. یکی دیگر از حربههای حزبالله در آغازِ فعالیتهای نظامیاش گروگانگیری بود. در سال ۱۹۸۵ آن سازمان چهار دیپلمات شوروی را به گروگان گرفت. هنگامی که یکی از آنان را به قتل رساند، نیروی آلفا، دستگاه ضد تروریستی ک. گ. ب. نزدیکانِ تروریستها را شناسایی کرد و چند تنی از آنان را به قتل رساند و حزبالله ناگزیر شد گروگانهای روسی را بیدرنگ آزاد کند. در همان سال دو فرانسوی را به گروگان گرفت که یکی از آنان در زندان جان سپرد و دیگری پس از قول و قراری نهانی میان دولت فرانسه و جمهوری اسلامی ایران آزاد شد.
شنبۀ گذشته چهارم نوامبر، سعد حریری، نخست وزیرِ سُنّی مذهبِ لبنان، در سفری به عربستان سعودی استعفای خود را از مقام نخست وزیری اعلام کرد و دربارۀ علت آن گفت که احساس میکرد جانش در خطر است. او در گفتاری که از کانال ماهواره ای العربیة پخش میشد، حزبالله و ایران را متهم کرد که بر لبنان دست یافته اند و وضع کنونی آن کشور را با اوضاع و احوال زمانی مقایسه کرد که پیش از قتل پدرش رفیق حریری در سال ۲۰۰۵ بر آن کشور حاکم بود. او یک روز پیش از استعفایش با علی اکبر ولایتی، مشاورِ امور بینالمللیِ آیتالله خامنه ای، در بیروت دیدار کرده بود. کارشناسانِ خاورمیانه دربارۀ علتِ اصلی استعفایِ او همرأی نیستند. اما بسیاری از آنان فزونخواهیِ حزبالله را یکی از علتها میدانند. حزبالله چگونه پدید آمد و چرا قدرتهای غربی آن را سازمانی تروریستی میدانند؟
این سازمان سیاسی- نظامی در سال ۱۹۸۲ یعنی درست ۳۵ سالِ پیش به پیروی از اندیشههای سیاسی آیتالله خمینی تشکیل شد و سه سال بعد در ۱۶ فوریۀ ۱۹۸۵ با انتشار بیانیه ای در روزنامۀ «السفیر» اعلام موجودیت کرد. در ششم ژوئن ۱۹۸۲ ارتش اسرائیل برای پایان دادن به حملههای سازمان آزادیبخش فلسطین از خاک لبنان، جَنوب آن کشور را اشغال کرد. سپاه پاسدارانِ انقلاب اسلامیِ ایران بیدرنگ وارد معرکه شد و به آموزش نظامیِ گروهها و سازمانهای شیعیِ لبنانی که همه گوشۀ چشمی به انقلاب اسلامی داشتند، پرداخت. بدینسان، با یکی شدن نیروها و سازمانهایی مانند سازمان جهاد اسلامی، شاخۀ ابوجهادِ جنبش فتح، اعضای حزب الدعوة، بخشی از سازمان اَمَل به نام «اَمَل اسلامی» به رهبری سید عباس موسوی و گروههای دیگرِ شیعیِ درگیر با ارتش اسرائیل هستۀ اولیۀ حزبالله شکل گرفت.
در بیانیۀ ۱۹۸۵ حزبالله آمده است که گروههای تشکیل دهندۀ آن سازمان با هم یکی شده اند و همگی از آیتالله خمینی پیروی میکنند. بیانیه هدفهای اساسیِ سازمان را برقراری نظام اسلامی در لبنان، نابودی اسرائیل و بیرون راندن آمریکاییها، فرانسویها و اسرائیلیها از خاک لبنان تعیین کرده است. هواداران حزبالله در لبنان انبوهی از شیعیان لبنانی اند که بیشتر در جَنوب آن کشور زندگی میکنند. آن منطقه روی هم رفته ۱۰ درصد از خاک لبنان را در بر میگیرد و کنترل آن در دست حزبالله است. این سازمان در درّۀ بِقاع در شرق لبنان به ویژه در بَعَلبَک نیز که بیشتر شیعه نشین است جایگیر شده است. شیعیان ۲۷ تا ۲۹ درصد جمعیت ۸ میلیونی لبنان را تشکیل میدهند. البته، روی هم رفته ۱۵ میلیون لبنانی در جهان زندگی میکنند که جز لبنان در کشورهای غربی و آمریکای لاتین پراکنده اند. آمارهای جدید شمار سنیهای لبنان را نیز ۲۷ تا ۲۹ درصد جمعیت آن برآوَرد میکنند.
عملیاتِ نظامی حزبالله برضد غربیها در لبنان در ژانویۀ ۱۹۸۳ با پرتاب نارنجکی به سوی گشت نظامیِ فرانسه آغاز شد. در مارس همان سال مبارزان آن سازمان به دو گشت نظامی آمریکا نیز حمله کردند. آنان در آوریل آن سال در یک حملۀ انتحاری به سفارت آمریکا در بیروت ۶۳ تن را کشتند. در ۲۳ اکتبر همان سال در دو حملۀ انتحاریِ همزمان به نیروهای چند ملیتیِ حافظ صلح در بیروت ۲۴۸ آمریکایی و ۵۸ فرانسوی جان باختند. مسئولیت آن حملهها را آمریکا و فرانسه بیدرنگ به گردن حزبالله و ایران انداختند. در آغاز حزبالله منکر سازماندهی آن دو حمله شد، اما سپس مسئولیت آنها را پذیرفت. حزبالله حملههایی از این دست را یکی از روشهای جنگی خود میداند، هرچند محمد حسین فضلالله، رهبر معنوی حزبالله، از نظر فقهی خردههایی به انتحار یا خودکشی میگرفت.
یکی دیگر از حربههای حزبالله در آغازِ فعالیتهای نظامیاش گروگانگیری بود. در سال ۱۹۸۵ آن سازمان دو فرانسوی را به گروگان گرفت. یکی از آنان جامعهشناس و پژوهشگر بود که در زندانِ حزبالله جان سپرد و دیگری روزنامهنگارِ سرشناسی بود که سرانجام پس از قول و قراری نهانی میان دولت فرانسه و جمهوری اسلامی ایران آزاد شد. در همان سال حزبالله چهار دیپلمات اتحاد شوروی را به گروگان گرفت. هنگامی که یکی از آنان را به قتل رساند، نیروی آلفا، دستگاه ضد تروریستی ک. گ. ب. نزدیکانِ تروریستها را شناسایی کرد و چند تنی از آنان را به قتل رساند. چنین بود که آن سازمان گروگانهای روسی را بیدرنگ آزاد کرد. در فوریۀ ۱۹۸۸ افراد حزبالله یک سرهنگ آمریکایی را در لبنان ربودند. تکاوران اسرائیلی نیز در ژوئیۀ ۱۹۸۹ یکی از شیوخ شیعه و از رهبران معنوی حزبالله را در جنوب لبنان اسیر کردند تا با گروگان آمریکایی تاخت بزنند. اما پیش از آن، حزبالله او را کشته بود.
حزبالله در بیرون از لبنان نیز همواره دست به عملیات تروریستی زده است. این سازمان از ۲۳ فوریۀ ۱۹۸۵ تا ۱۷ سپتامبر ۱۹۸۷ چندین بار در فرانسه بمبگذاری کرد که روی هم رفته به کشته شدن ۱۵ تن و زخمی شدن ۳۰۰ تن انجامید. از آوریل ۱۹۸۸ حزبالله و جنبش اَمَل برای به دست گرفتن کنترل جَنوب بیروت به جان هم افتادند. جنگ میان آن دو سازمان شیعی در دو هفته ۶۰۰ کشته به جا گذاشت. از سال ۱۹۹۲ چند حملۀ تروریستی را در بیرون از لبنان به ویژه حمله به مرکز فرهنگی یهود را در پایتخت آرژانتین در سال ۱۹۹۴ کار حزبالله میدانند. پس از بیرون رفتن اسرائیل از لبنان در ماه مه ۲۰۰۰ حزبالله بارها موشک کاتیوشا به شمال اسرائیل پرتاب کرده و اسرائیلیها نیز پایگاههای آن سازمان را در لبنان بمباران کرده اند.
کشورهای کانادا، ایالات متحد آمریکا، بریتانیا، هلند، استرالیا و بحرین حزبالله را رسماً سازمانی تروریست میدانند. از دوم مارس ۲۰۱۶، عربستان سعودی، قطر، امارات متحد عربی، عُمان و کویت نیز آن را سازمانی تروریست میشناسند. در دهم مارس ۲۰۰۵ پارلمان اروپا قطعنامه ای را به تصویب رساند که در آن آمده است: شواهد انکارناپذیر برای تروریسم حزبالله وجود دارد و اتحادیۀ اروپا برای پایان دادن به آن باید گامهای عملی بردارد. در ۲۲ ژوئیۀ ۲۰۱۳ وزیران امور خارجۀ اروپا شاخۀ نظامی حزبالله را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دادند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید