این روزها تلاطم های سیاسی ایران جایگاه ویژه ای در نشریات فرانسه دارند. لیبراسیون روزنامۀ صبح پاریس همانند دیگر نشریات فرانسه برای سومین بار عناوین اول، سرمقاله، گزارش ها و تحلیل های مهم خود را به رویدادهای جاری ایران اختصاص داده است. در سرمقالۀ لیبراسیون که به تاریخ چهارم ژانویه منتشر شده برای نمونه می خوانیم که ای بسا با مقدمات انقلابی بزرگ در ایران روبرو باشیم.
در این سرمقاله نشریۀ فرانسوی نوع واکنش رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، را از طریق پیام هایش در توئیتر مورد سرزنش قرار داده و گفته است که در این مواقع سلاح دیپلماسی باید به یک صدا کردن ملت ها کمک کند و به مردم ایران این پیام را بدهد که جهان ناظر تلاش های آنان است و صدایشان را شنیده است.
"اتحاد ظاهری" عنوان مطلب دیگری است که در لیبراسیون جلب نظر می کند. در این مطلب نویسنده تأکید کرده که اعتراض های جاری شکاف در درون قدرت اسلامی ایران را تشدید کرده و این شکاف شامل همۀ گرایش های درون قدرت ایران از محافظه کار تا اصلاح طلب می شود. یکی از نشانه های این شکاف عدم توانایی قدرت سیاسی دربرآورده کردن مطالبات اجتماعی مردم است که منجر به اعتراض های جاری در ایران شده است.
روزنامۀ لوموند صفحات تحلیلی مفصلی به دلایل و انگیزه های اعتراض های جاری ایران اختصاص داده است. در یکی از این مقالات که به وضعیت فلاکت بار اقتصادی ایران می پردازد، از جمله می خوانیم : حسن روحانی به شدت این روزها تنها است. تنها است زیرا به شدت هم او و هم جامعۀ ایران ناامید از ورود سرمایه ها و شرکت های اروپایی به این کشور پس از توافق اتمی امضا شده در ژوئیه سال ۲۰١۵ است.
لوموند به نقل از یک دیپلمات ایرانی می نویسد که دو سال پس از توافق اتمی هنوز مشکلات ناشی از تحریم ها به ویژه تحریم های بین المللی علیه نظام بانکی ایران برطرف نشده و برای نمونه کارمندان سفارتخانۀ ایران در لندن ناگزیرند دسته های اسکناس را در چمدان های دیپلماتیک به خارج منتقل کنند به طوری که زیرزمین سفارت ایران در لندن به انبار پول تبدیل شده است. لوموند معتقد است که علت این امر البته بیش از هر چیز انزوای بین المللی دولت ایران است که حتا نمی تواند یک حساب بانکی در بریتانیا باز کند. اما، ریشۀ اصلی این مشکلات، به نوشتۀ لوموند، نهایتاً تحریم های یکجانبۀ آمریکا است که هنوز و برغم توافق اتمی به قوت خود باقی است، هر چند کشورهای اروپایی می کوشند بیهوده دونالد ترامپ را متقاعد کنند که این تحریم ها را متوقف کند.
لوموند سپس به نقل از امیر محبیان از تحلیلگران طیف محافظه کار حکومت اسلامی ایران نوشته است که خود حسن روحانی در به وجود آمدن این وضع بی نقش نبوده است، زیرا، او پس از برجام انتظارات و امیدهای بسیاری در دل مردم ایران برانگیخت.
لوموند می افزاید : حسن روحانی در مقابل موج نارضایتی های مردم بی چیز که علیه استبداد و فقر شوریده اند چیزی برای ارایه کردن ندارد. بدتر حتا او با سیاست های اقتصادی اش وضعیت فلاکت بار کشور را وخیم تر ساخته است. لوموند می نویسد : نه فقط چیزی به نام سرمایه گذاری دولتی در قالب طرح های عمرانی وجود ندارد، بلکه کل صندوق های دولت خالی است و حسن روحانی همۀ امید خود را به یک بخش خصوصی ناتوان بسته تا به جای او میلیون ها شغل برای جوانان جویای کار و نان ایجاد کند. لوموند یادآورد شده است که ۴۰ درصد جوانان امروز ایران بیکار هستند و آنچه بخش خصوصی نامیده می شود همگی شرکت های نیمه دولتی هستند که خود بار سنگینی بر دوش دولت و اقتصاد ایران به شمار می روند.
لوموند در جای دیگری از این مقالۀ تحلیلی افزوده است که تاکنون حسن روحانی همانند رؤسای جمهوری پیشین ایران از اعلام علنی ردیف ها و جزئیات لایحۀ بودجه خودداری می کرد. اما او به هنگام ارایۀ بودجۀ سال آینده به مجلس این سنت را شکست و برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران ردیف ها و اسامی بودجه را در جزئیات علنی کرد و مردم برای اولین بار پی بردند که سالانه صدها میلیون دلار از درآمدهای کشوری که اکثریت جمعیت اش با فقر و فلاکت دست به گریبان است به انواع نهادهای مذهبی و روحانیون و جناح محافظه کار کشور آنهم بدون هیچ حسابرسی تعلق می گیرد. مردم پی بردند که در همین لایحه، بودجۀ نیروهای نظامی ۲۰ درصد افزایش یافته و به این ترتیب بودجۀ سپاه پاسداران در سال آینده به ١١ میلیارد دلار افزایش یافته بی آنکه در این بودجه حتا هزینه های مداخلات نظامی سپاه پاسداران در خارج از کشور به ویژه در سوریه، عراق، یمن و یا کمک های مالی جمهوری اسلامی به گروه های اسلامگرا نظیر حزب الله لبنان در نظر گرفته شده باشد. لوموند یادآور می شود که خود حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان، بارها تأئید کرده است که کلیه هزینه های این گروه بزرگ شبه نظامی توسط جمهوری اسلامی ایران تأمین می شود.
در واقع، مجموعۀ این عوامل به نوشتۀ لوموند، در برانگیختن نارضایتی های جاری در ایران نقش داشته اند، به طوری که تظاهرکنندگان ایرانی امروز کلیت نظام اسلامی ایران را زیر سئوال می برند.
لوموند در مطلب تحلیلی دیگر از نارضایتی های جاری در ایران به عنوان شکست طرفداران حکومت مذهبی در ایران یاد کرده است. لوموند نوشته است که اعتراض های جاری در این کشور هم ریشه های فوری یعنی اقتصادی دارند هم ریشه های ساختاری. لوموند نوشته است که آغازگر این اعتراض ها افزایش ۴۰ درصدی بهای تخم مرغ و اعلام قطع یارانه های نقدی ۵٠ درصد جمعیت فقیر کشور بوده است. به همین دلیل، به نوشتۀ لوموند، مردم ناراضی از همان آغاز نظام اسلامی رانتی را نشانه گرفته اند و سیاست های منطقه ای آن را در حمایت از جنبش های اسلامی آماج انتقاد قرار داده اند.
دلایل ساختاری نارضایتی های جاری، به گمان نویسندۀ مقالۀ لوموند، فساد گستردۀ یک حکومت رانتی است که برای رفع آن حسن روحانی و کل رژیم اسلامی ایران راه حلی ندارند. در چنین نظامی که بر رانت و فساد و ناکارآمدی استوار است اقتصاد آزاد یا لیبرالیسم اقتصادی قابل تحقق نیست و در صورت تحقق یافتن نیز تنها به وخیم تر شدن اوضاع می انجامد.
تحلیلگر لوموند در ادامه می افزاید : در این بن بست، یعنی در وضعیتی که شکاف های طبقاتی تشدید شده و جامعه به سرعت در حال قطبی شدن است، حسن روحانی و کل رژیم اسلامی راه دیگری ندارند جز اینکه مشکلات کشور را به خارج یا به ایالات متحد آمریکا نسبت بدهند. لوموند می افزاید این رویکرد رژیم اسلامی فقط توجیه ای برای پوشاندن ورشکستگی سیاست های اقتصادی نظام اسلامی ایران است که همواره نگاهی تحقیرآمیز نسبت به مسائل و مشکلات اقتصادی روزمرۀ مردم داشته است. لوموند تصریح می کند که امروز اقتصاد سیاسی ایران کل حکومت این کشور را به چالش کشیده است. یعنی : همۀ پایه های اجتماعی این رژیم (مستضعفانی که حکومت اسلامی برای نجات شان تأسیس شده بود) اینک در مقابل آن قرار گرفته اند و به چیزی کمتر از نابودی آن رضایت نمی دهند.
لوموند همچنین تحلیل جداگانه ای به هزینه های کمرشکن عملیات نظامی ایران در خاورمیانه و حمایت تهران از گروه های نظامی و شبه نظامی شیعه نظیر حزب الله لبنان اختصاص داده و نوشته است که بار این هزینه های سنگین نیز - آنهم نه فقط از نظر اقتصادی - بر شانه های نحیف مردم ایران سنگینی می کند. لوموند می افزاید بی سبب نیست که از جمله شعارهای اعتراضی مردم ایران در خیابان های این کشور "مرگ بر حزب الله" است و تظاهرکنندگان صریحاً کمک های مالی حکومت ایران به این گروه و گروه های مشابه اسلامگرا را آماج انتقادهای تُند خود قرار می دهند و در عین حال تصویر سردار قاسم سلیمانی، فرماندۀ سپاه قدس، و مجری سیاست های نظامی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه را در خیابان ها پاره کرده و به آتش می کشند.
لوموند سپس به مصاحبۀ اخیر حسن نصرالله با شبکۀ تلویزیون "المیادین" وابسته به جمهوری اسلامی اشاره کرده که در آن رهبر حزب الله صریحاً مشکلات و چالش های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را ساختاری و درازمدت دانسته است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید