پژوهش های علوم آموزشی و یادگیری sciences cognitives نشان می دهند که کودک از خلال بازی بیشتر و بهتر می آموزد و برای نمونه آشنایی او با موسیقی یادگیری زبان را برای وی تسهیل می‌سازد و پیوندهای اجتماعی او را تقویت می‌کند.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، در بیست‌و‌هفتم مارس گذشته اعلام کرد که از سال تحصیلی آینده سن آموزش اجباری در این کشور به جای شش سال به سه سال تغییر خواهد یافت. تصمیم رئیس جمهوری فرانسه هم از اهمیت نمادین برخوردار است و هم نتایج عملی بنیادینی در پهنۀ آموزش عمومی در پی دارد. زیرا کاهش سن آموزش اجباری از شش سالگی به سه سالگی به منزلۀ پذیرش نقش تعیین کنندۀ نخستین سال های زندگی در عرصۀ یادگیری است.
با این حال، برخی بر این باورند که اصلاح رئیس جمهوری فرانسه تغییر چندانی در واقعیت به وجود نمی آورد، به این دلیل که هم‌اکنون ٩٧ درصد اکثریت بزرگ کودکان فرانسوی از سن سه سالگی وارد کودکستان یعنی وارد عرصۀ آموزش و یادگیری می شوند.
برای نمونه، در سال تحصیلی ٢٠۱۶ شمار این کودکان به ٧۹۵ هزار نفر رسید و تنها حدود ٢٠ هزار نفر از آنان یعنی تنها ٢٫۴ درصد به کودکستان راه نیافتند. بخشی از این ٢٠ هزار تن را کودکان معلول تشکیل دادند که به دلیل کمبود پرستاران آموزشی نتوانستند از سه سالگی وارد کودکستان شوند. با این حال، از سن چهار سالگی ۱۰۰ درصد کودکان فرانسوی وارد کودکستان می شوند.
وزیر آموزش و پرورش فرانسه، ژان-میشل بلانکه، معتقد است که اجباری شدن آموزش از سه سالگی فی نفسه تصمیمی مهم است و بیش از هر چیز بر اهمیت آموزش از نخستین سال های زندگی کودک تأکید می ورزد.
هم اکنون در میان کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا تنها در مجارستان آموزش اجباری از سه سالگی آغاز می شود. سن قانونی آموزش عمومی در لوکزامبورگ ۴ سال، در بریتانیا و هلند ۵ سال، در غالب کشورهای اروپایی ۶ سال و در سوئد ٧ سال است.
ژان-میشل بلانکه، وزیر آموزش و پرورش فرانسه، در تشریح جایگاه کودکستان در نظام آموزشی فرانسه می گوید :
دورۀ پیش دبستانی یا کودکستان در فرانسه در فرآیند تاریخی خود همواره برای پاسخگویی به نیازهای این جامعه دچار تغییر و دگردیسی شده است. کودکستان در فرانسه همواره کانون ابتکار و ابداع و به عنوان میراث دار سنت روشنگری زادگاه جهان بینی و نگرشی امیدوارانه نسبت به انسان، به قابلیت او در آموختن و بالیدن بوده است. امروز وظیفۀ کودکستان ادامۀ همین سنت، همین تاریخ و انطباق خود با داوهای امروزین جامعۀ فرانسه است. نخستین داو، مبارزه با مشکل یادگیری است که شامل بسیاری از شاگردان فرانسوی به ویژه در مناطق حساس و شکننده می شود. بیست درصد شاگردان در پایان مقطع ابتدایی هنوز دانش های بنیادین را به خوبی فرانگرفته اند. نگران کننده تر این است که این کودکان از همان آغاز دورۀ ابتدایی با مشکل یادگیری روبرو هستند. همین گویای مسئولیت و نقش بزرگ دورۀ پیش دبستانی یا کودکستان در یادگیری و آموزش است. زیرا، کودکستان به ما امکان می دهد که مشکلات یادگیری کودکان را پیش از ورود آنان به مقطع ابتدایی برطرف کنیم. خواندن، نوشتن، شمردن و احترام دیگری مهمترین داوهای آموزش در دورۀ ابتدایی هستند. مقدمات این آموزش در دورۀ کودکستان آغاز می شود، زیرا، کودکستان مدرسۀ زبان و شکوفایی است.
به گفتۀ وزیر آموزش و پرورش فرانسه اجباری شدن آموزش عمومی از سه سالگی پیش از هر چیز بمنزلۀ تغییری بنیادین در تلقی های رایج در زمینۀ آموزش نیز هست به این معنا که بر خلاف تصور سنتی، اعلام می‌کند که نه یادگیری همزاد کسالت است و نه بازی به منزلۀ اتلاف وقت. بالعکس، او تأکید می کند که غالب پژوهش های علوم آموزشی و یادگیری sciences cognitives نشان می دهند که کودک از خلال بازی بیشتر و بهتر می آموزد و برای نمونه آشنایی او با موسیقی یادگیری زبان را برای وی تسهیل می‌سازد و پیوندهای اجتماعی او را تقویت می‌کند.
به گفتۀ ژان-میشل بلانکه، مهمترین داو کودک در نخستین سال های زندگی یادگیری زبان است و کودکی که از سه سالگی پا به عرصۀ آموزش عمومی می‌گذارد بیش از هر چیز با همین داو روبرو است، زیرا، در این سن تجربۀ به کارگیری زبان هنوز تجربه ای تازه به شمار می رود. در این حال، اگر زبان نقش مهمی در اجتماعی شدن کودک ایفا می کند، رابطۀ اجتماعی - یعنی نظام آموزش عمومی - نخستین شرط فراگیری و توسعۀ زبان است. به همین خاطر هر چقدر کودک زودتر بتواند با کلمات و معانی آنها بیشتر آشنا شود، به همان نسبت میل به اندیشیدن و استقلال در فکر کردن و همچنین میل به تجرید و ساختن انگاره های نو در او تقویت می شود.
افزون بر این، اجباری شدن آموزش از سه سالگی، نظم و پشتکار را در نزد کودک به رویه ای دائمی یا طبیعی تبدیل می‌کند. به همین دلیل، امانوئل ماکرون در سخنرانی اش در بیست وهفتم مارس گذشته اجباری شدن آموزش عمومی و رایگان از سه سالگی را گامی مهم در جهت برابری نامید.
"بوریس سیرولنیک"، روانشناس و عصب شناس معروف فرانسوی، که نقش مهمی در تعریف اصلاح جدید دولت فرانسه در زمینۀ آموزشی داشته گفته است که نیاز کاهش سن آموزش اجباری در عین حال ناشی از شتاب تغییرات عصب شناسانه و زیست شناسۀ کودکان است. او می گوید : به احتمال قریب به یقین منشاء این شتاب دگرگونی های زیست محیطی است، زیرا، همین پدیده در بین سایر پستانداران به وضوح مشاهده می شود. او بر اساس همین مشاهدات می گوید، بیش از پیش دختران به طور زودرس به بلوغ می‌رسند و در عین حال سن عادت ماهانه در نزد آنان کاهش می یابد.
به گفتۀ "بوریس سیرولنیک"، این پختگی یا بلوغ شتابان در هر دوره ای از جمله در دورۀ کودکستان قابل مشاهده است. او می افزاید : ورود به نظام آموزشی فی نفسه لحظه ای بسیار مهم در زندگی کودک است. به همین خاطر هر چقدر آرامش و امنیت کودک بیشتر و زودتر تأمین شود، لذت یادگیری نزد او بیشتر تقویت می گردد. به بیان دیگر، هر چقدر کودک در محیط آموزشی اش احساس امنیت و آرامش بیشتر کند، به همان نسبت میل جستجو و همزیستی و مدارا با دیگران و لذت یادگیری در نزد وی تقویت می گردد.
"بوریس سیرولنیک" در عین حال تأکید می کند که اجباری شدن آموزش عمومی از سه سالگی نیازمند تغییر در نگرش و در نحوۀ آموزش نیز هست. برای نمونه، او می گوید : غالب پژوهش ها نشان می دهند که عواطف انسانی به طرز چشم گیری به بهبود آموزش و یادگیری کودکان کمک می کنند، هر چند طی سالیان متمادی به آموزگاران گفته شده است که از نشان دادن هر گونه حس و عاطفۀ انسانی نسبت به شاگردان خودداری ورزند.
"بوریس سیرولنیک" می‌افزاید که تغییر سن آموزش اجباری همچنین نیازمند تغییر در تلقی های رایج نسبت به جایگاه کودکستان و تربیت آموزگارانی است که در انجام حرفه شان این تغییر جایگاه را در نظر می گیرند.
در حال حاضر شمار کودکان کلاس های کودکستان در فرانسه به ۲٣ شاگرد در ازای یک آموزگار می رسد. این نسبت به گفتۀ "بوریس سیرولنیک" باید به ۱۴ شاگرد در ازای یک آموزگار برسد. به همین دلیل، آموزش و پرورش فرانسه ناگزیر است از سال تحصیلی آینده دست کم هزار آموزگار جدید و کمک آموزگار را به مرور آموزش داده و استخدام کند به طوری که ۱۰۰ درصد کودکان فرانسوی بتوانند از سه سالگی وارد چرخۀ آموزش عمومی این کشور شوند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید