ترکیه را همیشه میدان تلاقی شرق و غرب، آسیا و اروپا دانستهاند. اگرچه این روزها خبرهای سیاسی سایر ابعاد این کشور را میپوشاند اما شاید بد نباشد که گهگاه به یاد بیاوریم که ترکیه همیشه جایگاه دگرگونیها و آمیزشهای فرهنگی و تاریخی بوده و موسیقی آن نیز در تابعیت از این آمیزشها به تنوعی خیرهکننده رسیده است.
سرزمینی که زمانی به عنوان روم شرقی و یکی از کانونهای مسیحیت شناخته میشد و زمانی دیگر قلمرو اسلام عثمانی و اقتدار "باب عالی" بود، همیشه میدانی مناسب برای اختلاط فرهنگی بوده است. اگرچه امروزه قدرت سیاسی در ترکیه میکوشد تا کشوری یکدست و حتی یکنواخت بسازد، اما تنوع و رنگارنگی موسیقی در این سرزمین همچنان زاینده است.
تقریباً غیرممکن است که بخواهیم جریانهای گوناگون موسیقی را در کشوری مثل ترکیه تقسیمبندی کنیم. طیف گستردۀ موسیقیهای "مردمپسند" بدون گسستگی یا مرز مشخص به موسیقیهای عالمانۀ سنتی میپیوندند. موسیقی مقام که میراث عثمانی است در عین حال با موسیقی صوفیانه رابطۀ تنگاتنگ دارد، اگرچه کاملاً با آن منطبق نیست.
اما جدا از همۀ آنچه که از سنت باقی مانده، امروزه در ترکیۀ نیمهاروپایی، موسیقی راک و رَپ هم بازار گرمی دارد. در این حوزه، محصولات تُرک بسیار قابل مقایسه با مشابه ایرانی است: کیفیت فنی کارها سال به سال بهتر میشود و خود را به استانداردهای غربی نزدیک میکند. با اینحال بعید است که گوش کردن راک تُرکی (یا ایرانی) برای شنوندۀ خارجی چیزی بیشتر از راک اصل انگلیسی یا آمریکایی داشته باشد.
آنچه در موسیقی امروزی ترکیه برای خارجیان بدیعتر و شنیدنیتر به نظر میآید شاید آثاری باشد که در ترکیب رنگهایی از موسیقی گذشته و گرایشهای جدید موفقترند. این هم البته به ترکیه منحصر نیست. چنان که از ایران، آذربایجان یا افغانستان هم موسیقیهایی بیشتر خریدار دارد که در ترکیب "سنتی و مدرن" به تعادل رسیدهاند. هرچند تعریف این "تعادل" کار آسانی نیست: اینجا ذوق و سلیقه و کاردانی هنرمند است که کم و کیف ترکیب و رنگ و لحن موردپسند را میتواند بیاید...
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید