نام‌هایی ناشناخته برای فارسی‌زبانان

جایزه آکادمی فرانسه

اهدای جوایز بزرگ ادبی در فرانسه با جایزه بزرگ رمان آکادمی زبان و ادبیات این کشور در روز ٢٥ اکتبر هر سال آغاز می‌شود.

امسال این جایزه نصیب یک نویسنده تقریبا ناآشنا به نام "ژوئل دیکر" بابت نگارش رمان «حقیقت درباره ماجرای هری کبر» از انتشارات "فالوا" شد. ژوئل دیکر، نویسنده جوان ٢٧ ساله سوئیسی است که رمان «حقیقت درباره ماجرای هری كبر» سومین رمانش به شمار می‌آید. این رمان توانست خیلی زود جزو آثار پرفروش در فرانسه قرار گیرد.

جایزه فمینا

جایزه ادبی فمینا نیز روز پنجم نوامبر به "پاتریک دویل" بابت نگارش رمان «طاعون و وبا» از انتشارات "سوی" اهدا شد. این کتاب به محض انتشار برنده جایزه رمان "فنك (FNAC) شد. همچنین این کتاب در فهرست نامزدهای جوایز مدیسی" و "گنکور" نیز حضور داشت.

رمان تازه و ٢٣٠ صفحه‌ای پاتریک دوویل درباره "الکساندر یرسین" دانشمند سوئیسی فرانسوی است. دوویل، که سال ١٩٥٧ به دنیا آمده، نویسنده چندین کتاب و همچنین رئیس خانه نویسندگان خارجی و مترجمان "سن نازر" در نزدیکی شهر نانت است. این نویسنده در کتاب جدیدش، زندگی الکساندر یرسین، یکی از محققان انستیتو پاستور را به صورت داستانی نوشته است.

یرسین، کسی بود که عامل بیماری طاعون را کشف کرد؛ او در سال ۱۸۹۴، در حالی که طاعون در شهر هنگ‌کنگ شایع شده بود، به آنجا سفر کرد تا دربارهٔ این بیماری تحقیق کند و تحقیقاتش در این سفر به کشف عامل طاعون منجر شد.

او درباره چگونگی آشنایی‌اش با یرسین می‌گوید: «همه محققان انستیتو پاستور را از خیلی وقت پیش می‌شناسم؛ من درباره آنها برای یک کتاب دیگرم تحقیق کرده بودم. حوزه مطالعاتی من به دوران بعد از سال ١٨٦٠ تا امروز مربوط می‌شود.»

پاتریک دوویل برای نوشتن رمانش که «طاعون و وبا» نام دارد، به تمام نامه‌های الکساندر یرسین که در انستیتو پاستور نگهداری می‌شود دسترسی پیدا کرده است.

رمان «طاعون و وبا» را انتشارات "سوی" با قیمت ١٨ یورو منتشر کرده است.

جایزه ادبی "فمینا"، در سال ١٩٠٤ از سوی ٢٢ نویسنده مجله "زندگی زیبا" که بعد "فمینا" نام گرفت، بنیان نهاده شد. داوران این جایزه زن هستند، اما لزوماً برگزیدگان آن از زنان نیستند.

امسال "جولی اوتسوکا"، نویسنده‌ی آمریکایی، با رمان «بودا زیر شیروانی» جایزه بخش رمان خارجی این جایزه را از آن خود کرد.

"آنتوان دوسنت اگزوپری"، سرشناس‌ترین نویسنده‌ برنده‌ این جایزه است که در سال ١٩٣٠ برای «پرواز شبانه» موفق به دریافت آن شد.

جایزه مدیسی

همچنین سه‌شنبه گذشته، جایزه ادبی "ویریلو" امسال به "اریک نواف" برای رمان «آدم بی‌نزاکت» اهدا شد. در همین روز، جایزه مدیسی به نویسنده ٤٣ ساله‌ای بنام "امانوئل پیریر"، برای چهارمین رمانش با نام «نمایش عمومی» تعلق گرفت. این کتاب تلفیقی از واقعیت و داستان است.

اعضای هیأت داوران جایزه‌ "مدیسی" در بیانیه‌ای اعلام کردند، "پیریر" در اولین دوره رأی‌گیری با ٨ رای از ١٠ عضو این هیأت به عنوان برنده انتخاب شد.

"امانوئل پیریر" متولد ١٩٦٩، نخستین اثر خود را در سال ١٩٩٥ به چاپ رساند. وی در نمایشنامه‌های رادیویی نیز ایفای نقش می‌کند.

همچنین "آوراهام یهوشوا"، نویسنده‌ی اسرائیلی با رمان «مرور آثار» موفق به کسب جایزه‌ی بخش ترجمه‌ "مدیسی" شد.

هیأت داوران این کتاب را «رمانی اندوهناک درباره‌ راز‌های آثار هنری» خواند. این نویسنده اولین‌بار این رمان را در سال ٢٠١١ به زبان عبری منتشر کرد که بعدها به زبان‌های مختلف از جمله فرانسوی ترجمه شد.

داستان «مرور آثار»، درباره‌ یک کارگردان سینماست که برای تقدیر در یک جشنواره به اسپانیا می‌رود و با دیدن یک نقاشی روی دیوار اتاق هتلش، خاطرات ٣٠ سال پیش خود را به یاد می‌آورد. پیش‌بینی می‌شود رمان 500 صفحه‌ای «مرور‌ آثار» مانند دیگر اثر این نویسنده که برنده‌ جایزه کتاب لس‌آنجلس تایمز شده، مورد اقتباس سینمایی قرار گیرد.

"آوراهام یهوشوا"، سال ١٩٣٦ در اورشلیم از خانواده‌ای یهودی به دنیا آمده و اکنون یکی از نویسندگان شاخص ادبیات معاصر اسرائیل است. "یهوشوا"، که مدت سه سال در دهه‌ ١٩٦٠ در فرانسه زندگی کرده‌ و در این کشور نویسنده‌ای محبوب و معروف است. او همچنین در دانشگاه اورشلیم تحصیل کرده و از سال ١٩٧٢ در گروه ادبیات دانشگاه حیفا به تدریس پرداخته است.

همچنین این نویسنده اسرائیلی عضو کمپ صلح است و از دسامبر سال ٢٠٠٣ یکی از نویسندگان و هنرمندان حامی پیمان ژنو است، طرحی که با قصد صلح اسرائیل و فلسطین شکل گرفت.

از کتاب‌های این نویسنده اسرائیلی می‌توان به مجموعه داستان «مرگ پیرمرد» اشاره کرد که در سال ١٩٦٣ منتشر شده و دیگری «اشک ستاره‌ها» که در سال ١٩٦٨ انتشار یافته و همچنین داستان «عاشق».

آثار یهوشوا، در ٢٨ کشور ترجمه و منتشر شده و جوایزی را به دست آورده است، که از آن جمله می‌توان به جایزه بزرگ ادبیات اسرائیل در سال ١٩٩٥ اشاره کرد.

تازه‌ترین کتاب وی «مرور آثار» در ماه سپتامبر به زبان فرانسه منتشر شده است. وی چندی پیش در گفت‌وگویی از تعصب دینی ابراز نفرت کرد و گفت: «من با تمام قدرت تعصب دینی‌ای که اکنون در اسرائیل وجود دارد را رد می‌کنم، این تعصب را می‌توان هم در نزد مذهبی‌های ملی‌گرای افراطی پیدا کرد و هم در اولترا ارتدوکس‌های مخالف صهیونیسم. من نمی‌پذیرم که قدرت از خدا ناشی شود و نه از مردم.»

جایزه‌ی ادبی "مدیسی"، در سال ١٩٥٨ راه‌اندازی شد تا نویسندگان خلاق را با وجود ناشناخته بودن‌شان در دنیای ادبیات مورد تقدیر قرار دهد. این جایزه در سال‌های اولیه تنها ویژه بهترین رمان فرانسوی بود، اما از سال ١٩٧٠ بخش‌های رمان خارجی و سپس در سال ١٩٨٠ بخش مجموعه مقالات نیز به آن افزوده شد.

از میان نویسندگان سرشناسی که تاکنون موفق به دریافت جایزه رمان خارجی "مدیسی" شده‌اند، می‌توان به "پل آستر"، اورهان پاموک"، "میلان کوندرا"،‌ "اومبرتو اکو" و "فیلیپ راث" اشاره کرد".

جایزه گنکور

اما روز چهارشنبه ٧ نوامبر، مهم‌ترین جایزه ادبی فرانسه یعنی "گنکور" به "ژروم فِراری" برای رمان «خطابه سقوط روم» اهدا شد که مضمونی فلسفی دارد.

هر سال ده عضو آکادمی گنکور در کافه‌ای به نام "دروآن" در پاریس گرد هم می‌آیند تا در حاشیه ضیافت ناهاری که به همین مناسبت برگزار می‌شود، برنده جایزه گنکور را اعلام کنند. اما امسال تعدادی از اعضای آکادمی گنکور به نمایشگاه کتاب فرانسوی‌زبان بیروت سفر کرده بودند و فهرست نهایی این جایزه در لبنان منتشر شد.

این چهار کتاب عبارت‌ بودند از «طاعون و وبا» اثر "پاتریك دوویل"، «حقیقت ماجرای هری كبر» اثر "ژوئل دیكر"، «خطابه سقوط رم» اثر "ژروم فراری" و «طغیان» اثر "لیندا له". از این میان، "گنکور" امسال نصیب "ژروم فراری"، ٤٤ ساله شد که اهل جزیره "کورس" است. کتاب «خطابه سقوط رم» یکی از نامزدهای جایزه "فمینا" نیز بود.

این کتاب درباره یک دانشجوی فلسفه است که کافه کوچک را در جزیره "کورس" راه‌اندازی می‌کند. اما پس از مدتی رؤیای زیبای او به یک کابوس بدل می‌شود. عنوان کتاب اشاره‌ای است به خطابه‌های "آگوستین" فیلسوف، درباره انحطاط و سقوط روم در سال ٤١٠ میلادی.

هیأت داوران جایزه گنکور این کتاب را «قیاسی زیبا از ناامیدی معاصر» نامید، که «پیامی امیدوارانه در دل خود دارد».

"فراری" که دبیر فلسفه در دبیرستان فرانسوی‌زبان ابوظبی است، با همسر و دختر٥ ساله‌اش در این شهر امارات متحده عربی به مدت سه سال مأمور است. او پیشتر در یک مدرسه در "کورس" تدریس می‌کرده است.

رمان "ژروم فراری"، در فهرست نامزدهای جوایز رمان "آکادمی فرانسه" و جایزه "فمینا" نیز قرار داشت. این نویسنده سال ٢٠١٠ با رمان «آنجا كه روحم را جا گذاشتم» برنده جوایز تلویزیون فرانسه و انجمن مردمی ادبیات شده بود و سال ٢٠٠٩ نیز جایزه "لاندرنو" را برای رمان «یك خدا، یك حیوان» کسب کرده بود.

آثاری که برنده جایزه معتبر "گنکور" می‌شوند، با فروشی ٢٠٠ تا ٥٠٠ هزار نسخه‌ای مواجه می‌شوند و انتظار می‌رود که کتاب «خطابه سقوط روم» ازانتشارات "اکت سود" نیز به چنین فروشی برسد.

جایزه "گنکور"، بر اساس وصیت "ادموند دو گنکور"، نویسنده و منتقد فرانسوی، در سال ١٨٩٦ تأسیس شد. این جایزه هر سال به بهترین کتاب داستانی فرانسوی که همان سال منتشر شده باشد، داده می‌شود. هر نویسنده در زندگی‌اش تنها می‌تواند یک بار برنده این جایزه ‌شود. اما در این میان، "رومن گاری" توانست با این جایزه، یک بار برای رمان «ریشه‌های آسمان» در سال ۱۹۵۶ و یک بار با نام "امیل آژار" در سال ۱۹۷۵ برای رمان «زندگی در برابر خود»، این قانون را زیر پا بگذارد.

اغلب اعضای آکادمی گنکور، خود زمانی برنده جایزه "گنکور" شده‌اند و کتاب‌هایی که منتشر می‌کنند دیگر نمی‌تواند در این جایزه با دیگر کتاب‌ها رقابت کند؛ به عنوان نمونه "طاهر بن جلون" که سال ١٩٨٧ بابت نگارش رمان «شب مقدس» برنده جایزه "گنکور" شده، امسال رمان جدیدی با نام «خوشبختی زناشویی» منتشر کرده که داستانش در کازابلانکای مراکش می‌گذرد.

همچنین امسال برای اولین بار در کنار جایزه اصلی "گنکور"، جایزه گزیده شرق نیز در نمایشگاه کتاب بیروت به رمان «خیابان دزدها» نوشته "ماتیا انار" اهدا شد. این کتاب موضوعی مرتبط با «بهار عربی» دارد.

جایزه رنودو

اما در همان روز اهدای جایزه ادبی "گنکور"، جایزه ادبی "رنودو" نیز به یک نویسنده زن روآندایی اهدا شد: "موکاسونگا شولاستیک".

این نویسنده‌ سیاهپوست آفریقایی با رمان «نتردام نیل» انتشارات "گالیمار"، موفق به کسب شش رأی از اعضای هیأت داوران این جایزه‌ مهم ادبی شد. "موکاسونگا" چهارمین نویسنده‌ی آفریقایی است که جایزه ادبی "رنودو" را به خانه می‌برد.

همچنین «آخرین مدل» نوشته "فرانک مابرت" نیز جایزه بخش بهترین مجموعه مقاله را از هیأت داوران "رنودو" کسب کرد.

این جایزه در سال ١٩٢٦ توسط چند منتقد هنری در تکمیل جایزه‌ی "گنکور" راه‌اندازی شد و به نویسنده‌ای که جایزه‌ ادبی بزرگی دریافت نکرده است، اعطا می‌شود. "ژولین کراگ" تنها نویسنده‌ای بود که در سال ١٩٥١ با وجود آنکه برای کتاب «ساحل جزیره‌ی سرت» موفق به کسب آن شد، اما از دریافتش خودداری کرد.

جایزه دسامبر

اما روز پنج‌شنبه، هشتم نوامبر، جایزه "دسامبر" به رمان «آثار رحمت» نوشته "ماتیو ریبوله" تعلق گرفت. این رمان بر اساس خاطرات بازمانده از کشمکش‌های قرن بیستم آلمان نوشته شده است.

ماتیو ریبوله، متولد١٩٦٠، فعالیتش را با کارگردانی سینما شروع و نخستین کتابش را سال ١٩٩٦ منتشر کرده است. «آثار رحمت» دهمین رمان اوست. «عاشق مرگ» در سال ٢٠٠٨ و «با باستین» در سال ٢٠١٠ از دیگر آثار اوست.

"کریستین آنگوت"، یکی از نامزدهای امسال دریافت این جایزه نیز متولد ١٩٥٩ است و نزدیک به ٣٠جلد رمان و نمایشنامه در کارنامه‌اش دارد. او امسال با کتاب «تعطیلات یک هفته‌ای» در این جایزه حضور داشت.

"املی نوتوم"، نویسنده فرانسوی‌زبان بلژیکی که امسال جزو هیأت داوران جایزه دسامبر بود، هر دو اثر را شایسته تقدیر دانسته است.

چند سال پیش، "متیا انار"، که امسال برنده جایزه گزیده شرق "گنکور" شد، توانست جایزه ادبی ٣٠ هزار یورویی "دسامبر" را برای رمان «ناحیه» از آن خود كند.

جايزه ادبي "دسامبر" که ابتدا اسمش «نوامبر» بود، سال ١٩٩٩ تأسيس شده و "پير برژه" (مؤسس این جایزه)، "فيليپ سولر" و "فردريك بيگبدر"، از اعضاي ثابت هيأت داروان اين جايزه هستند.

امسال "شارل دانتزيگ"، نويسنده رمان «در هواپيمايي به سوي كاراكاس» از انتشارات "گراسه"، نامزد جوايز "گنكور"، ژان ژيونو" و "مديسی" ٢٠١١، رئیس هیأت داوران این جایزه بود".

جایزه فلور

همچنین پنج‌شنبه هشتم نوامبر، جایزه ادبی "فلور" به نویسنده جوان ٢٤ ساله‌ای به نام "اسکار کوپ-فان"، بابت رمان اولش با عنوان «هتل زنیت» اهدا شد. این نویسنده 9 رأی از مجموع 14 رأی هیأت داوران را از آن خود کرد.

فیلیپ جیان، نویسنده باسابقه فرانسوی، امسال یکی از نامزدهای این جایزه بود.

اسکار کوپ-فان که اکنون در برلین زندگی می‌کند، پیشخدمت یک رستوران است و تا دو ماه دیگر دومین رمانش به نام «برلین فردا» را منتشر می‌کند.

سال پیش رمان «از روزگاری که می‌‌زیستند» نوشته مارین دوفالوار برنده این جایزه شد.

جایزه "فلور" از سال 1994 هر سال در ماه نوامبر در "کافه فلور" در پاریس اهدا می‌شود. در دریافت جایزه ملیت نویسنده در نظر گرفته نمی‌شود ولی کتاب باید به زبان فرانسه نوشته شده باشد.

برنده این جایزه مبلغ ۶۱۵۰ یورو دریافت می‌کند و همچنین برای یکسال می‌تواند روزی یک لیوان شراب سفید از کافه فلور به رایگان دریافت کند. نام برنده جایزه روی لیوان شراب حک می‌شود.

جایزه انترالیته

و در نهایت این که قرار است برنده جایزه ادبی "انترالیته" نیز روز چهاردهم نوامبر مشخص شود.

این جایزه در سال ۱۹۳۰ توسط جمعی از روزنامه‌نگاران تأسیس شد به همین دلیل رمان برگزیده باید مضمونی جهانی و عامه‌پسند داشته باشد.

برنده این جایزه هر نویسنده‌ای می‌تواند باشد اما روزنامه‌نگاران مقدم هستند.