دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

شکست نشست" جی ۷" در کبک و نشانه‌های آغاز یک جنگ تمام عیار تجاری در جهان

نتشر شده در:

در روزهای پایانی هفته گذشته برگزاری دو نشست بزرگ جهانی در دو نقطه بسیار دور از هم ، یکی در "ایالت کبک" کانادا و دیگری در "چینگ دائو" در کشور چین گرایش های متفاوت و متناقضی را در باره آینده تجارت جهانی ترسیم کردند. در حالی که سران هفت کشور پیشرفته صنعتی جهان موسوم به " جی ۷" در کبک درگیری و تنش های فراوان میان خود را به نمایش گذاشتند، در نشست همکاری شانگهای در "چینگ دائو" ، سران شرکت کننده، همکاری مبتنی بر احترام و تعهد به موازین "تجارت آزاد" و " چند جانبه گرایی" در جهان را به معرض نمایش گذاشتند. در حالی که در کبک مردم جهان شکاف عمیق در برداشت ها از سیاست تجارت آزاد و تنش های فزاینده میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا با دیگر رهبران کشورهای غربی را مشاهده کردند، در "چینگ دائو" شاهد فرآیند همگرایی و جذب کشورهای بزرگ نوخاسته صنعتی از جمله هند به پیمان فرامنطقه ای اقتصادی، فرهنگی و امنیبتی شانگهای بودند.

Canada's Prime Minister Justin Trudeau and G7 leaders France's President Emmanuel Macron, Germany's Chancellor Angela Merkel, Japan's Prime Minister Shinzo Abe and U.S. President Donald Trump take part in a working session on the first day of the G7 meetin
Canada's Prime Minister Justin Trudeau and G7 leaders France's President Emmanuel Macron, Germany's Chancellor Angela Merkel, Japan's Prime Minister Shinzo Abe and U.S. President Donald Trump take part in a working session on the first day of the G7 meetin REUTERS
تبلیغ بازرگانی

این مجله اقتصادی به دستاوردها و فضای کاملاً متناقض دو نشست جهانی " جی ۷" و " همکاری شانگهای" می پردازد.

شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، روز یکشنبه در پایان نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سخنان خود از سیاست "تجارت آزاد" دفاع کرد و "سیاست‌های بسته" را  شدیداً مورد انتقاد قرار داد.

او گفت:"ما باید از سیاست‌های خودخواهانه و کوته نظرانه دوری کنیم. ما باید مقررات سازمان تجارت جهانی را حفظ کنیم، از نظام چند جانبه تجاری حمایت کنیم و در کنار یکدیگر تلاش نمائیم تا یک اقتصاد بازار بنیاد و باز جهانی در جهان توسعه یابد.

شی جین پینگ، به عنوان میزبان نشست سازمان شانگهای از حضور اعضای جدید این سازمان، هند و پاکستان، ابراز خشنودی کرد و شرکت نارندرا مودی، نخست وزیر هند، و ممنون حسین، رئیس جمهوری پاکستان، در جلسه امسال را دارای "اهمیت تاریخی بزرگ" خواند.

یادآور می شویم که سازمان همکاری شانگهای بزرگ‌ترین پیمان فرامنطقه‌ای به حساب می‌آید که عمدتا با هدف همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در سال ۲۰۱۱ توسط رهبران روسیه و چین، به همراه ۴ کشور آسیای مرکزی قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تشکیل شد. ایران هم از سال ۲۰۰۵ به عنوان کشور ناظر در نشست‌های این سازمان شرکت می‌کند.

نشست شانگهای از نقطه نظر اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از اقتصاد دانان متقاعد شدند که مرکز ثقل اقتصاد جهانی دیگر نه اروپا بوده و نه آمریکا و این مرکز از سال های گذشته به سوی آسیا، خصوصاً شرق این قاره چرخش کرده است. آسیا هم اکنون بیش از ۴۵  در صد کل تولید ناخالص اقتصادی جهان را دارد و قاره های دیگر، از جمله اروپا و آمریکا را با فاصله نسبتاً زیادی پشت سر گذاشته است. دو کشور بزرگ نوخاسته صنعتی جهان، یعنی چین و هند با پویایی اقتصادی خود و رشد شتابان اقتصادی ۷ و ۶ در صدی، آینده درخشانی را برای  قاره آسیا رقم می زنند.

به رغم نشست شانگهای که ویترینی از همبستگی و یکپارچگی در زمینه رویکرد تجارت خارجی و تعاملات چند جانبه تجاری و همکاری های اقتصادی  را در معرض نگرش جهانیان قرار داد، نشست کشورهای گروه هفت موسوم به " جی ۷" به لحاظ رویکرد محافظه کارانه دونالد ترامپ و رفتارهای متاقض  او نمایشی مأیوس کننده بود.

هر چند آمریکا و سایر کشورهای شرکت‌کننده در بیانیه هشت صفحه‌ای پایانی اجلاس کشورهای صنعتی گروه ۷ به رغم اختلاف نظرهای فراوان، مشترکا در آخرین دقایق از بازرگانی آزاد و عادلانه دفاع کردند، اما پس از ترک نشست، دونالد ترامپ امضای خود را پس گرفت.

دونالد ترامپ پس از ترک گردهمایی گروه هفت، با ارسال دو توئیت نارضایتی خود را نه تنها از آن کنفرانس، بلکه از جاستین تورودو نخست وزیر کانادا نیز اعلام کرد.

رئیس جمهوری آمریکا شنبه شب ۱۹ خرداد در توئیتر خود نوشت: بر اساس اظهارات اشتباه جاستین در کنفرانس خبری‌اش، و از آنجا که کانادا تعرفه سنگینی بر تولیدات کشاورزان و شرکت‌های آمریکایی وضع کرده، به نمایندگان آمریکا در گردهمایی گروه ۷ دستور دادم بیانیه پایانی را امضاء نکنند تا در مورد وضع تعرفه بر سیل اتومبیل‌های وارداتی به بازار آمریکا تصمیم گیری کنیم.

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، میزبان گردهمایی گروه ۷، در کنفرانس خبری‌اش از برقراری تعرفه‌های ۱۰ و ۲۵ درصدی آمریکا به ترتیب بر فولاد و آلومینیوم وارداتی آمریکا از کانادا به تلخی گله کرده بود.

جاستین ترودو گفته بود: "من صریحاً به پرزیدنت ترامپ گفتم که برای کانادایی‌ها برقراری تعرفه‌های هنگفت آمریکا بر تولیدات فولاد و آلومینیوم کانادا چندان قابل هضم نیست، به ویژه آنکه این کار به بهانه حفظ امنیت ملی آمریکا انجام شده است. برای کانادایی‌هایی که در یکصد سال اخیر، خود، یا یکی بستگان و نزدیکانشان شانه به شانه آمریکایی‌ها در جنگ ها و نبردها شرکت کرده‌اند، این حرف به نوعی توهین آمیز است. من تصریح می کنم که متأسفانه  باید این تصمیم را اتخاذ کنیم. اگر رئیس جمهوری آمریکا به  اعمال تعرفه های غیر منصفانه بر صادرات فولاد و آلومینیوم ما اصرار بورزد، رویکردی که به کارکنان صنایع فولاد و آلومینیوم ما آسیب فراوان می رساند، ما پاسخ قاطعی به این رویکرد می دهیم. درچنین شرایطی و بدون هیچ تردیدی کانادا تعرفه های متقابلی علیه تولیدات صادرتی آمریکا به کانادا وضع خواهد کرد. تعرفه هایی که از اول ماه ژوئیه آینده به مرحله اجرا در خواهد آمد."

در همین حال، ترزا می نخست وزیر بریتانیا نیز گفت که کشورش با تعرفه‌های وضع شده آمریکایی مقابله به مثل می‌کند .ترزا می گفت: "... برقراری تعرفه‌های آمریکایی بر تولیدات فولاد و آلومینیوم بریتانیا و اتحادیه اروپا غیرعادلانه است." او گفت که خواستارمقابله به مثل نیست، اما در این مورد چاره دیگری جز برقراری تعرفه‌های مشابه بر تولیدات آمریکایی ندارد.

امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز در یک نشست خبری در حالی که در برابر رفتارهای متناقض دونالد ترامپ گیج  شده بود، خواهان انسجام بیشتر در رفتار رئیس جمهوری آمریکا شد:

"اگر با خود انسجام و یکپارچگی نداشته باشیم، هیچگاه نمی توانیم به طرز مستحکم و استواری درکشوری حکومت و رهبری نمائیم.

نخستین نکته آنکه ایالات متحد آمریکا همواره متعهد به رعایت مقررات تجارت جهانی بوده و از گرایش های جمعی در این باره دفاع کرده و در برابر ایجاد هرگونه موانع گمرکی غیر قابل توجیه ایستادگی کرده است.

دوم اینکه در این نشست من شنیدم که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا صریحاً گفت که خواستار حداکثر تعامل و حداقل موانع در زمینه تجاری میان کشورهای عضو گروه هفت است.

اگر این موضوع خواست واقعی رئیس جمهوری آمریکاست، نیاز است اولین گام در این باره از سوی وی برداشته شود که پیش تر یک گام به عقب برداشته است."

از سوی دیگر، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، روز یکشنبه در یک برنامه تلویزیونی از رفتار دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در نشست جی۷ به شدت انتقاد کرد. او گفت که رفتار رئیس جمهوری آمریکا وضعیت را ساده‌تر نخواهد کرد و توئیت های او "مأیوس‌کننده" است.

او گفت که دلایل خوبی برای مبارزه در راه حفظ شراکت میان‌قاره‌ای موجود است.

مرکل همچنین گفت که تصمیم ترامپ باعث تقویت این خواست در او شده که بیش از پیش برای اتحادیه اروپایی متحد و قوی تلاش کند.

اما نباید فراموش کرد که دونالد ترامپ تنها شخصی نیست که در دولت خود با لحن تهدید با دیگران سخن می گوید. بسیاری از اعضای کابینه او در این راه با او همراه هستند و او را در اینگونه رفتارهای متناقض و تهاجمی تشویق می کنند.

در چنین شرایطی است که "پیتر ناوارو" مشاور تجاری و صنعتی کاخ سفید به خود اجازه می دهد که به نخست وزیر کانادا توهین کند.او در گفتگو با شبکه فاکس گفت:

"جای ویژه‌ای در جهنم برای رهبرانی تدارک دیده شده است که با دیپلماسی بد  و فاقد صداقت خود با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برخورد می‌کنند و موقع خروج از پشت به او خنجر می‌زنند. این همان کاری است که جاستین ترودو به نحو غیر صادقانه ای انجام داد؛ این کاری است که ترودو ضعیف و متقلب انجام داد."

به رغم لحن بسیار تند و زننده "پیتر ناوارو" مشاور تجاری و صنعتی کاخ سفید، "کریستیا فریلند" وزیر تجارت حارجی کانادا، تمدن سیاسمداران کشورش را به معرض نمایش می گذارد. او طی سخنانی گفت:

"کانادا به دیپلماسی همراه با توهین و حملات شخصی اعتقاد ندارد و هیچگاه آنرا به کار نمی برد. ما برای تعامل و تبادل این روش را سازنده نمی دانیم و هنگامیکه این حملات از سوی یکی از متحدان ما انجام شود، بیشتر ترجیح می دهیم که در برابر آن سکوت پیشه نمائیم."  

اما مخالف با اینگونه رفتارهای ترامپ و اعضای کابینه اش تنها به کشور‌های اروپایی  و غربی محدود نمی شود، بسیاری از  اشخاص برجسته سیاسی آمریکا در اردوگاه جمهوری خواهان در این ماجرا با مخالفان ترامپ همراه هستند.

جان مک کین، سناتور معروف جمهوری خواه در توئیتی ضمن انتقاد شدید از رفتار ترامپ اعلام می کند که اکثریت اعضای کنگره آمریکا از هر دو حزب جمهوری خواه و دمکرات از سیاست تجارت آزاد و جهانی شدن حمایت می کنند. او می گوید: "  اکثریت بزرگی از آمریکایی ها در این راه با ما همراه هستند، حتی اگر رئیس جمهوری با ما همراه نباشد."

 با این وجود، ناظران سیاسی بر این باورند که سیاست های محافظه کارانه دونالد ترامپ و " موضوع " جنگ تجاری" چیزی نیست که فقط در انحصار دونالد ترامپ باشد. بلکه در آمریکا تعداد بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران  شعار " نخست، آمریکا" را همواره زمزمه می کنند و آن را تکرار می کنند.

واما کشورهای اروپایی چه راهکاری برای مقابله با رویکردهای محافظه کارانه و ساختار شکنانه دونالد ترامپ دارند. "میشل ساپَن" وزیر پیشین دارائی فرانسه در این باره می گوید:

"همکاری با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری بزرگ ترین قدرت اقتصادی، نظامی و سیاسی جهان نه تنها لازم و مشروع است، بلکه ضرورت دارد. این روند باید با قدرت و اقتدار و در جهت جستجوی راه حل انجام شود. این کار با ملاحظه هنجارهای رفتاری و شخصیتی ترامپ باید به هر نحوی انجام بگیرد.

اما در برابر دونالد ترامپ چه واکنش مناسبی باید نشان داد. به نظر من باید ضمن ادامه گفتگوها، موازین قانونی را علیه رویکرد وی انجام. علیه آمریکا می توان به سازمان تجارت جهانی شکایت کرد و در همان حال اقدامات متقابل تجاری را پیش برد. در چنین شرایطی اقدامات متقابل تجاری کاملاً مشروع و قانونی هستند.

به نظر من اتحادیه اروپا در شرایط کنونی باید با اتفاق آرا و همبستگی کامل علیه تصمیم های یکجانبه دونالد ترامپ جبهه گرفته و موازین متقابلی را به مورد اجرا بگذارد. رویکرد اروپا باید به نحوی باشد که تعادل قدرت به نفع او تغییر کند."

در این روزها و با مشاهده رویکرد اخیر ترامپ در نشست جی۷ در کانادا این موضوع به شدت در اذهان تقویت می شود که آمریکا واقعاً یک جنگ تجاری را نه تنها با رقبای خود، بلکه با اکثریت متحدان خود آغاز کرده است. در هفته ها و ماه های آینده باید در انتظار مراحل بسیار شدید تری از جنگ تجاری ترامپ علیه کشورهای جهان باشیم. رویکردی که در صورت تداوم ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا را در جهان به انزوا خواهد کشانید.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.