آغاز سفرهای فشردۀ ظریف برای نجات برجام

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران گفت که محمدجواد ظریف طبق دستورالعمل رئیس جمهوری، برای تبادل نظر با اروپا و دیگر طرف‌های برجام و "بررسی امکان تداوم برجام در صورت تضمین منافع ملت ایران"، از امشب – شنبه ٢٢ اردیبهشت/١٢ مه - سفر فشرده‌ای را به چین، روسیه و بلژیک آغاز می‌کند.

قرار است که ظریف روز یکشنبه با مقامات چینی گفتگو کند. او سپس از پکن به مسکو خواهد رفت و بالاخره روز سه‌شنبۀ آینده در بروکسل با وزیران خارجۀ فرانسه، آلمان، بریتانیا و با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار خواهد داشت.

کریم امیل بیطار تحلیل‌گر انستیتوی روابط بین‌الملل و استراتژیک فرانسه می‌گوید: "اینک ایران فرصت دارد به دنیا نشان دهد که دولت یاغی نیست و می‌تواند تأکید کند که در کمال حسن نیت مذاکراتی را انجام داده و تعهدات خود را محترم شمرده است".

خبرگزاری فرانسه می‌نویسد که دیپلمات‌های اروپایی شاغل در تهران به شدت از خروج آمریکا از برجام انتقاد می‌کنند و می‌گویند که تصمیم ترامپ نتیجۀ چندین سال کار دقیق و پرحوصله را بر باد می‌دهد. یک دیپلمات غربی که اسم برده نشده به خبرگزاری فرانسه گفته است که بعد از امضای برجام در سال ٢٠١۵، فضای گشایش و فتوحات اقتصادی غالب بود اما اینک فضای بحران و افسردگی و رکود چیره شده است. به گفتۀ او اگر اتحادیۀ اروپا با آمریکا کنار بیاید (یا عقب‌نشینی کند) همۀ دستاوردهای سه سال اخیر از بین خواهد رفت.

همین دیپلمات می‌افزاید که برای ایران، مشکلات حتی قبل از خروج آمریکا از برجام آغاز شده بود. از جمله عدم همکاری بانک‌های بزرگ با ایران و وضعیت بحرانی ارز، دولت روحانی را با دشواری‌های زیاد مواجه کرده بود. این دیپلمات در عین حال می‌گوید: "متأسفانه دولت ایران همه چیز را به گردن تحریم‌ها می‌اندازد و اشتباهات خود را نادیده می‌گیرد".

حال، محمد جواد ظریف باید در شرایطی به رایزنی بپردازد که علاوه بر این مشکلات بزرگ، تنش نظامی در سوریه نیز افزایش یافته و دو روز قبل حداقل یازده نفر از نیروهای ایرانی مستقر در سوریه توسط اسرائیل کشته شدند.