آغاز فصل زمستانی کتاب در پاریس: ۴٩٣ رمان تازه

علت موفقیت فصل زمستانی کتاب روشن است: در فرانسه برندگان جوایز مهم ادبی در پاییز تعیین می‌شوند. سپس با نزدیک شدن جشن‌های آخر سال و فرا رسیدن "ایام هدیه"، فروش کالاهایی مثل کتاب یا سی.دی. به سرعت افزایش می‌یابد و طبعاً کتابهایی که جایزه برده‌ یا از تبلیغات زیاد برخوردار بوده‌‌اند آسان‌تر و سریع‌تر به فروش می‌رسد. بدین ترتیب ناشران و همۀ کسانی که در دنیای انتشارات سهمی دارند، خیلی زود متوجه شدند که باید از این موج ناگهانی هرچه بیشتر و حساب‌شده‌تر بهره‌برداری کنند و چنین شد که از چند سال قبل، صحبت از "فصل زمستانی" کتاب بیشتر و بیشتر شد.

حتی برخی نویسندگانی که به نوسانات بازار توجه دارند با زیرکی از این موج بهره‌برداری می‌کنند. به عنوان مثال میشل هوئلبک، نویسندۀ صاحب نام فرانسوی حالا چند سالی است که کتاب‌های خود را نه در فصل سنتی پاییز، که در ماه ژانویه به بازار می‌دهد.

امسال هم کتابفروشان امید دارند که کتاب تازۀ هوئلبک که از روز جمعه ۴ ژانویه به فروش خواهد رسید، نقش "لوکوموتیو" را به عهده گیرد و همراه با خود میزان کلی فروش را بالا ببرد.

چهار سال پیش، رمان "تسلیم" هوئلبک که در همین روزهای سال به بازار آمد، ٨٠٠هزار نسخه فروش کرد. امسال رمان جدید او به نام "سِروتونین" در همان چاپ اول با تیراژ ٣٢٠هزار نسخه به تسخیر بازار خواهد آمد. ترجمه‌های ایتالیایی و آلمانی کتاب نیز تقریباً همزمان منتشر خواهد شد.

معمولاً انتشار این نوع کتاب‌های پرجنجال عرصه را برای سایر کتاب‌ها کمی تنگ می‌کند. اما به هر حال نویسندگانی چون طاهر بن جلون - که با رمانی به اسم "بی‌خوابی" به میدان می‌آید – همچنان خوانندگان وفادار خود را دارند.

انتظار می‌رود که رمان "غرب"، نوشتۀ سیمون لیبِراتی، "قطع رابطه" به قلم یان موآکس و "دو خواهر" از دیوید فوئنکینوس نیز از پرفروش‌های فصل باشند.

عتیق رحیمی نویسندۀ افغان که از سالها پیش به زبان فرانسه می‌نویسد و قبلاً برای رمان "سنگ صبور" جایزۀ گنکور را برنده شده بود، امسال با کتابی به اسم "Porteurs d’eau" (آب رسان‌ها) در فصل زمستانی حضور دارد. نام کتاب را شاید بتوان "سقّا" ترجمه کرد.

طنز سیاسی

خارج از حوزۀ رمان، پاتریک رامبو نویسندۀ کهنه‌کار و برندۀ جایزۀ گنکور که در زمینۀ تاریخ‌نگاری و زندگی‌نامه‌نویسی نیز سابقۀ طولانی دارد، امسال کتاب دیگری به مجموعۀ نقیضه‌های طنزآمیز خود می‌افزاید. چند سال قبل رامبو کتاب "نیکلای اول" را به بازار داد که در نظر اول تصور می‌شد زندگینامۀ تزار روسیه است. اما با اندک توجهی به جلد کتاب بلافاصله معلوم می‌شد که کتاب نگاهی طنز‌آمیز و البته بسیار انتقادی به نیکلا سارکوزی، رئیس جمهوری وقت فرانسه است. سپس در زمان ریاست جمهوری فرانسوا هولاند، پاتریک رامبو کتاب "فرانسوای کوچک"  را به بازار داد و بالاخره امسال هم می‌توان حدس زد که هدف طنز گزنده و گاه بی‌رحمانۀ رامبو کسی نباشد جز امانوئل ماکرون. کتاب که قرار است در اوایل فوریه به کتابفروشی‌ها برسد "Emmanuel Le Magnifique"نام دارد که کم و بیش معادل "امانوئل کبیر" است. عنوان کتاب را باید با توجه به سابقۀ صفت "Magnifique" معنا کرد. در تاریخ‌نگاری سنتی فرانسه چندین پادشاه یا امیر دارای این لقب بوده‌اند، از جمله سلیمان خان قانونی، پادشاه عثمانی یا لورنزوی مدیچی، حاکم معروف شهر فلورانس... همچنان که صفت "کوچک" که در عنوان کتاب قبلی رامبو دیده می‌شد نیز از القاب چند تن از پادشاهان فرانسه بوده است.

"اوّلی‌ها" و خارجی‌ها

از ۴٩٣ عنوان رمان جدید که طی چند هفتۀ آغاز سال منتشر می‌شود، ٧٧ رمان به "اولی‌ها" تعلق دارد، یعنی نویسندگانی که برای نخستین بار کتاب منتشر می‌کنند. در این میان نام آلن فابیون دلون دیده می‌شود که پسر بازیگر معروف، آلن دلون است. نخستین رمان این نویسندۀ جوان "از نسل ارباب" نام دارد.

از میان کتاب‌های ترجمه به فرانسه نیز می‌توان مجموعه نامه‌های النا فرانته به ناشرش را ذکر کرد. النا فرانته ظاهراً اسم مستعار این نویسندۀ زن ایتالیایی است که کتابهایش ناگهان بسیار پرفروش شد. وی که در رادیو و تلویزیون حضور نمی‌یابد و تاکنون تنها انجام مصاحبه‌هایی را از راه دور و به صورت کتبی پذیرفته، چهرۀ مرموزی از خود ساخته که البته عاملی مؤثر برای تبلیغ و افزایش فروش نیز هست.