کمتر از یک سال و نیم به پایان دورۀ ریاست جمهوری باراک اوباما باقی مانده است. برخی مدافعان اوباما معتقدند که اگر تنها برقراری روابط سیاسی با کوبا و رفع تنش با ایران در کارنامۀ اوباما منظور شود، می‌توان او را یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین رؤسای جمهوری آمریکا دانست. در مقابل، منتقدان باراک اوباما ضعف، بلاتکلیفی و بی‌حاصلی اکثر اقدامات او را گوشزد می‌کنند.
اخیراً باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا مهمان برنامۀ تلویزیونی پربینندۀ The Daily Showبود. جان استوارت، طنزپرداز معروف آمریکایی و مجری برنامه، با لحنی به ظاهر ساده‌لوحانه از اوباما پرسید: «بالاخره ما در خاورمیانه با که می‌جنگیم؟»... او به شوخی و با اشاره به مواضع گاه متناقض آمریکا در قبال ایران، داعش، سوریه، اسرائیل و عربستان از اوباما سؤال کرد «بالاخره ما با ایران دوستیم یا دشمن؟»
در پاسخ، اوباما گفت: «با تمام احترامی که برای ایران قائلم باید بگویم که به هر حال ایران یک کشور رقیب است. ایران ضد آمریکایی، ضد اسرائیلی و ضد یهود است و از سازمان‌های تروریستی مثل حزب‌الله حمایت می‌کند». و استوارت به طنز پاسخ داد: «پس با این حساب طرف ایده‌آل برای صلح است!»...
***
سیاست خارجی آمریکا در سال‌های ریاست جمهوری باراک اوباما از سوی مخالفان او متناقض، ضعیف، فاقد استراتژی و سر در گم توصیف می‌شود. در مقابل، طرفدارانش معتقدند که در دوران بعد از جنگ دوم جهانی، اوباما فصل و مکتب تازه‌ای را در سیاست خارجی آمریکا گشوده که پایه و اساس آن، صلح و تنش‌زدایی است.
دیک هوارد، استاد فلسفۀ سیاسی در دانشگاه ایالتی نیویورک، «فقدان اصول» را محور انتقادهای خود نسبت به سیاست خارجی اوباما قرار می‌دهد. دیک هوارد جمله‌ای را از سیاستمدار و روحانی فرانسوی کاردینال رتز Cardinal de Retz نقل می‌کند که «اگر از ابهام و زبان دوپهلو پا بیرون بگذارید، از دست رفته‌اید»...
اما هوارد بلافاصله می‌افزاید: «من بر خلاف این حرف، معتقدم که در مورد سیاست خارجی باید اصولی را رعایت کرد. مثلاً جرج دبلیو بوش در سیاست خارجی اصولی داشت که من شخصاً با آنها مخالفتی نداشتم. ولی با نحوۀ اجرای آنها به شدت مخالف بودم... اما دلم می‌خواهد بدانم اصول سیاست خارجی اوباما چیست"...
رسول نفیسی، استاد جامعه‌شناسی سیاسی در واشنگتن که کارنامۀ اوباما را تا امروز بسیار مثبت ارزیابی می‌کند، می‌گوید حتی رهبرانی هم که علناً «اصول» خود را اعلام کردند، پس از مدتی علیه همان اصول گام برداشتند. گذشته از دید استراتژیک آمریکا مبنی بر دور شدن از خاورمیانه و نزدیک شدن به چین و شرق آسیا، رسول نفیسی معتقد است که اگر بتوان از رعایت اصول سخن گفت، در مورد اوباما، فاصله گرفتن از روش‌های رئیس جمهور قبلی یعنی جرج دبلیو بوش، یک خط راهبردی است.
مجید محمدی، جامعه‌شناس و پژوهشگر در نیویورک نیز تنش‌زدایی را اصل مهم سیاست اوباما می‌داند. به گفتۀ او، بخشی از سیاست‌های خارجی اوباما ادامۀ همان روش‌های قبلی است. به عنوان مثال، سیاستی که در قبال چین از زمان ریچارد نیکسون آغاز شد، همچنان توسط دولت اوباما ادامه می‌یابد. اما در سایر موارد، بخصوص خاورمیانه، دولت کنونی آمریکا در پرهیز از جنگ و تنش‌زدایی کوشیده است.
(مشروح سخنان مجید محمدی، رسول نفیسی و دیک هوارد را در فایل صوتی گوش کنید)
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید