در برابر تحریمهای فراگیر آمریکا، اروپا نمیتواند کاری برای ایران انجام دهد - میزگرد رادیویی
نتشر شده در:
گوش کنید - ۲۳:۳۶
با نزدیک شدن زمان اجرایی شدن نخستین بخش تحریمهای فراگیر آمریکا علیه ایران در ۱۵ مرداد/ ۶ اوت آینده، تردیدها درباره توانایی اروپا برای تأمین خواستهای ایران برای تداوم برجام بیش از پیش افزایش یافته است. گرچه اراده سیاسی خوبی تا کنون از سوی اتحادیه اروپا برای حفظ برجام و ادامه تعامل با ایران به چشم میخورد و رهبران و مقامات اروپایی در هفتههای اخیر بارها بر این موضوع تأکید کردهاند، اما تردیدهای جدی در زمینه تواناییهای عملی اروپا برای بهرهمندی ایران از مزایای برجام، حتی با مقیاسی بسیار کمتر از انتظارات گذشته وجود دارد. اردوان امیر اصلانی وکیل دادگستری در پاریس و فریدون خاوند اقتصاد دان مقیم فرانسه در میزگرد بخش فارسی رادیو بینالمللی فرانسه شرکت کردهاند. آنان اعتقاد دارند که کشورهای اروپایی در برابر تحریمهای فراگیر آمریکا ناتوان هستند و در جهت بهره مند شدن احتمالی اقتصاد ایران از مزایای توافق اتمی و برجام، نمیتوانند کار چندانی برای ایران انجام دهند؛ آنان معتقد هستند که در چنین شرایطی صادرات نفت ایران و همچنین شبکههای بانکی و مالی از ۱۳ آبان/ ۴ نوامبر آینده بر روی اقتصاد ایران بسته خواهد شد. اردوان امیراصلانی میگوید که استراتژی واقعی آمریکا تغییر نظام سیاسی در ایران است و آمریکا برای رسیدن به این هدف، تلاش میکند تا تمامی روزنههای تنفسی نظام را مسدود کند.
با بازگشت تحریمهای آمریکا، شرکتهای بزرگ اروپایی بازار ایران را ترک میکنند
اقتصاد ایران پس از برجام روی همکاری شرکتهای بزرگ آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و بسیاری از شرکتهای اروپایی در جهت سرمایهگذاریهای مشترک حساب ویژهای باز کرده بود، ولی پس از تصمیم دونالد ترامپ در خروج یکجانبه آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها در آینده نزدیکی، اکثریت شرکتهای بزرگ اروپایی حاضر در بازار ایران در همه حوزهها از جمله انرژی و خودروسازی به سرعت و طی بیانیههایی از توقف فعالیتها و قطع همکاریهایشان با اقتصاد ایران پیش از اجرایی شدن تحریمهای فراگیر آمریکا خبر دادند. بانک ها و مؤسسات بزرگ مالی و بیمهای اروپا که جای خود دارند. آنها حتی پس از توافق اتمی وین، هیچگاه حاضر نشده بودند که به بازار ایران وارد شوند.
تحریمها فراگیر آمریکا، تمامی روزنههای تنفسی را برای اقتصاد ایران مسدود میکند
یکی از مختصات اصلی تحریمهای آمریکا آنست که این تحریمها فراگیرهستند.این تحریمها که با نام تحریمهای فراسرزمینی آمریکا شناخته میشوند، نتیجهساز وکارهای بسیار پیچیده حقوقی است؛ برد بسیار بالایی دارند و در عمل همه شرکت های جهان را بر سر دوراهی تعامل با بازار ایران و یا آمریکا قرار میدهند. این تحریمها تأکید میکنند شرکتهایی که نقض تحریمها توسط آنها اثبات شود، ممکن است با خطر قطع دسترسی به نظام مالی آمریکا و نیز تحمل برخی مجازاتهای دیگر روبهرو شوند. این تحریم ها تأکید میکنند همه اشخاص حقیقی و حقوقی که مشغول انجام فعالیتهایی در ایران بودهاند که قبلاً به موجب برجام انجام این فعالیتها مجاز بودهاست، باید اقدامات لازم را در جهت توقف این فعالیتها تا ۶ اوت یا ۴ نوامبر ۲۰۱۸ بر حسب بخش فعالیت خود انجام دهند تا از گزند تحریمها یا اقدامات قانونی به موجب قوانین آمریکا مصون بمانند.
تحریمهایی که از ۶ اوت ۲۰۱۸ اجرایی میشوند عبارتند از تحریمهای مربوط به:
- خرید یا تعامل بانکی با دلار آمریکا توسط ایران.
- تجارت طلا یا فلزات گرانبها.
- فروش، عرضه یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم گرافیت و فلزات خام یا نیمهتمام از مبدأ ایران یا به مقصد این کشور.
- معاملات قابلتوجه مرتبط با خرید یا فروش ریال ایران.
- خرید، اشتراک یا تسهیل انتشار دیون حاکمیتی ایران و بخشی از خودروسازی ایران که مجدداً برقرار خواهند شد.
- مجوز عمومی واردات فرش و مواد خوراکی از ایران.
- مجوز فعالیتهای مرتبط به صادرات یا بازصادرات هواپیماهای مسافربری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران.
از آن مهمتر اینکه، از تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۸، تحریمهای ثانویه آمریکا در حوزههای کشتیرانی، انرژی و مالی علیه ایران مجدداً اعمال خواهند شد، هم اینکه به موجب تصمیم آمریکا، هم شرکتهای آمریکایی و هم شرکتهای غیرآمریکایی باید به سرعت موارد حساسیتبرانگیز مربوط به فعالیتهای خود در ارتباط با ایران را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهند و امکان قرار گرفتن در معرض تحریمهای آمریکا مرتبط با ایران را تعیین کنند.
اقتصاد ایران نمیتواند به تنهایی با تحریمهای فراگیر آمریکا مقابله کند.
در این راستا، مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران، در یادداشت اخیر خود اعلام می کند که میزان اثرگذاری اقتصاد آمریکا بر اقتصاد جهانی فراتر از اندازهای است که اقتصاد ایران بتواند یکتنه با آن مقابله کند. ایران بر همکاری کشورهای بزرگی چون چین، هند و روسیه برای دور زدن تحریمهای فراگیر آمریکا حساب می کند، ولی حمایت اتحادیه اروپا از ایران در چنین برههای بحرانی، میتواند ارزش فوقالعاده ای برای ایران داشته باشد؛ ولی آنچه تا کنون مسلم شده، به رغم خواست و اراده سیاسی کشورهای اروپایی در حفظ برجام، اتحادیه اروپا در زمینه اقتصادی و تجاری، تواناییهای محدودی دارد و شرکتهای بزرگ اروپایی در حوزه اصلی فعالیتهای خود، استقلال تصمیمگیری دارند و از خط سیاسی این اتحادیه و کشورهای اروپایی تبعیت نمیکنند.
طبیعی است که در اقتصاد، رفتارهایی که از سوی شرکتها و بنگاه های اقتصادی صورت میگیرد، برای رسیدن به سود مطلوب، آنهم با نهایت محافظهکاری و پرهیز از خطرها است. به همین دلیل هم شرکتهای اروپایی در بیانیه خود که بعد از تحریمهای آمریکا اتفاق افتاد، تأکید کردند تمامی قوانین و مقررات جاری، خصوصاً قوانین آمریکا در باره تحریم ها را رعایت خواهند کرد.
میزگرد رادیویی زمینهها و دیدگاهها به موضوع توانایی کشورهای بزرگ اروپایی و اتحادیه اروپا در حفظ برجام با آغازتحریمهای فراگیر آمریکا علیه ایران و بهرهمند شدن احتمالی اقتصاد ایران از مزایای توافق اتمی و برجام پرداخته است.
اردوان امیراصلانی وکیل دادگستری در پاریس و فریدون خاوند اقتصاددان مقیم فرانسه میهمانان این میزگرد رادیویی هستند.
با توجه به اینکه اکثریت قریب به اتفاق شرکتهای بزرگ اروپایی به خاطر تحریمهای فراگیر آمریکا به بازار ایران وارد نخواهند شد، اتحادیه اروپا با تکیه به چه راهکارهایی میتواند تحریمهای آمریکا را دور زده و با ایران تعامل تجاری و اقتصادی داشته باشد؟
عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه و از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران، در مصاحبه با شبکه خبری "یورونیوز" گفته «آنچه که برای ما اهمیت دارد اجرای کامل و تمامعیار برجام است. برای ما اهمیتی ندارد چگونه اروپا قصد دارد برجام را حفظ و تحریمهای آمریکا را دوربزند. آنچه که برای ما اهمیت دارد حضور و ماندگاری شرکتهای اروپایی در ایران است. آنچه که برای ما اهمیت دارد فروش نفت خام است. ما میخواهیم که پولها براحتی به حساب ما واریز شود. باید یک ارتباط بینبانکی بین ما و اروپا باشد. این موضوع با اروپاییهاست تا راه اصلی را پیدا کنند.»
بدین ترتیب، پشتیبانی اروپا از فروش نفت ایران و ادامه خرید نفت خام به رغم تحریمهای آمریکا، از جمله مهمترین خواستههای تهران است. ایران هم اکنون در حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت به کشورهای اروپایی عمدتاً یونان، ایتالیا و اسپانیا، صادر میکند.
آیا اروپا با اجرایی شدن تحریمهای آمریکا در بخش نفتی می تواند نفت ایران را بخرد؟ با تکیه بر چه مکانیزمهایی اروپا میتواند این کار را انجام دهد؟
ایران خواستار کانالهای مالی گوناگون برای ادامه تجارت و سرمایهگذاری دوجانبه است. با توجه به تحریمهای فراگیر آمریکا، این مهم چگونه می تواند به مرحله اجرا برسد؟
برای شنیدن این میزگرد رادیویی بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید