در حالی که مذاکرات اتمی همچنان ادامه دارد و موعد سوم آذر نزدیک می‌شود، شرکت‌های کوچک و بزرگ دنیا چشم به راهند تا در صورت به نتیجه رسیدن گفتگوها، به سرعت برای رسوخ به بازار ایران اقدام کنند. در این شرایط یک مدیر ایرانی به رسانه‌های سوئیسی توصیه کرده که تا زمانی که پروندۀ اتمی حل نشده، "از امضای قراردادها پرهیز کنید"...
توافق هسته‌ای ژنو بزودی یک ساله خواهد شد (٢۴ نوامبر ٢٠١٣ – سوم آذر ١٣٩٢). روز سوم آذر امسال نیز البته به عنوان موعد مذاکرات تعیین شده، هرچند که تمدید آن بسیار محتمل است.
طی سال‌های اخیر، توافق ژنو یکی از معدود رویدادهای امیدوارکننده‌ای بود که در سطح بین‌المللی و در ارتباط با ایران رخ داد. شکل‌گیری این توافق که با هدف کند کردن فعالیت‌های اتمی ایران در ازای سبک شدن تحریم‌ها امضا شد، به ویژه برای فعالان دنیای اقتصاد و بازرگانی کشورهای غربی خبر بسیار خوبی بود. کم نیستند شرکت‌های بزرگ و کوچک اروپایی و آمریکایی که از سال‌ها پیش خواب رفتن یا حتی بازگشت به ایران را دارند.
بعد از امضای توافقنامۀ ژنو، به وضوح جنب و جوشی در این محافل دیده شد. به عنوان مثال، حدود دو ماه بعد، یک هیئت صد نفره از صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران فرانسوی به تهران رفتند. شرکت‌های بزرگ فرانسوی که سوابق دیرینه‌ای در ایران دارند، از قبیل توتال، آلستوم و رنو، بار دیگر شبکه‌های ارتباطی خود را فعال کردند. سایر کشورهای اروپایی هم شاید بی‌سر و صداتر از فرانسوی‌ها به بررسی دقیق "بازار هشتاد میلیون نفری ایران" پرداختند.
کمی به عید نوروز ٩٣ مانده، گفته شد که شرکت آمریکایی کرایسلر و سیسکو سیستم نیز پیشنهادهای خود را به دولت حسن روحانی ارائه کرده‌اند.
در اواسط ماه اکتبر گذشته (٢٣ مهر)، نخستین همایش ایران – اروپا در لندن برگزار شد. برگزارکنندۀ اصلی این گردهمایی "صدای اروپا"، وابسته به مؤسسۀ بزرگ "اکونومیست" بود. پرسش محوری و مهمی که تعداد زیادی از بانک‌داران و سرمایه‌گذاران اروپایی و ایرانی را در لندن بر سر یک میز نشاند، چگونگی قرار گرفتن دوبارۀ ایران بر مدار اقتصاد و بازرگانی جهان بود.
در لندن، برخی مدیران شرکت‌های بزرگ اروپایی با ناباوری و حسرت می‌گفتند "چگونه ممکن است بازاری با این خصوصیات - با ٧٠،٨٠ میلیون جمعیت، با اینهمه جوان، با ذخایر عظیم گاز و نفت- بر روی ما بسته بماند؟"
یکی از بانک‌داران ایرانی، مجید زمانی که مدیریت اجرایی بانک کاردان را برعهده دارد نیز در لندن گفت که اقتصاد ایران به صد میلیارد دلار سرمایۀ خارجی نیاز دارد.
به هر حال، به دنبال امضای توافق ژنو، تعدادی شرکت‌های اروپایی بدون این که منتظر ادامۀ تحولات و فرجام قطعی مذاکرات شوند، معاملات خود را در ایران سامان دادند و به کار مشغول شدند.
غربی‌ها البته تنها نیستند. برخی کشورهای کوچک مثل تونس نیز به گسترش روابط اقتصادی و بازرگانی با ایران می‌اندیشند. نشریۀ فرانسه‌زبان تونس "لوتان" (زمان) تأکید می‌کند که "چشم امید ما نباید فقط معطوف به غرب باشد". این نشریه با اشاره به خبری در بارۀ یک همایش اقتصادی ایران- تونس که قرار است در شهر زنجان برگزار گردد، می‌نویسد که ایران علاوه بر نفت و گاز، صاحب کشاورزی است. نشریۀ لوتان توصیه می‌کند که تونس باید حتماً همکاری در زمینۀ کشاورزی و صنعتی را با ایران گسترش دهد، چرا که آیندۀ اقتصاد ایران روشن است.
وضعیت روسیه به بررسی جداگانه نیاز دارد. تنها باید یادآوری کرد که تحریم روسیه توسط غربی‌ها باعث شد که مسکو و تهران در جهت افزایش مبادلات خود تلاش کنند. اخیراً حتی رسانه‌های روسی خبر دادند که ماهی پرورشی و دیگر محصولات دریایی ایرانی مثل میگو به روسیه وارد می‌شود.
به نظر می‌رسد که وضعیت موقتی و نه چندان باثباتی که به دنبال توافق ژنو شکل گرفت، فعلاً بیشتر از همه به نفع برخی شرکت‌های اروپایی تمام شده باشد.
سوئیسی‌ها و اشتهای ایرانیان به تجمل
اخیراً نشریه و سایت سوئیسی "بیلان" که خود را "مرجع اصلی اقتصادی" این کشور معرفی می‌کند گزارش مفصلی در بارۀ گشایش بازار ایران به روی غربی‌ها و چشم‌اندازهای رویا انگیز آن منتشر کرده است. یک مدیر ساعت‌سازی‌های سوئیس می‌گوید بعد از صحبت با توزیع‌کنندگان ایرانی تازه متوجه اهمیت این بازار شده است. اشتیاق ایرانیان به کالاهای تجملی و لوکس، باعث شده که مارک‌هایی مثل رولکس با زمینۀ بسیار مساعدی برای افزایش فروش خود در ایران مواجه شوند.
یکی دیگر از پیشتازان صنایع سوئیسی در ایران، شرکت قهوه‌سازی "لا سوموز1" است. یکی از شرکای این شرکت در ایران، بهرام رادان بازیگر سینما است که در کافی‌شاپ‌های تهرانی خود (کافه ویونا)، قهوۀ "لاسوموز" ارائه می‌کند.
گزارشگر نشریۀ بیلان، ماری واکاریدیس2، بر عطش ایرانیان به برند یا اجناس مارک‌دار تأکید دارد و می‌نویسد که مارک‌های مشهور سوئیسی مثل شوپار3، آی.دبلیو.سی4 یا تاگ هوئر5، به رغم گرانی، به آسانی فروخته می‌شوند.
گزارشگر سوئیسی از یک مدیر شرکت بین‌المللی نقل می‌کند که از ٧٨ میلیون جمعیت ایران "حدود هشت میلیون بسیار پولدارند... حدود یک‌چهارم جمعیت نیز از قدرت خرید "راحتی" برخوردار است، با اینحال طبقۀ متوسط در دوران احمدی‌نژاد بسیار عذاب کشید"...
معاملات کوچک، مشکلات بزرگ
اما آیا حضور این شرکت‌های لوکس سوئیسی در ایران می‌تواند نمایندۀ واقعیات اقتصادی کشور باشد؟
در حالی که سیستم مالی و بانکی ایران همچنان زیر فشار تحریم‌هاست و صنایع نفت و گاز از کمبود سرمایه‌گذاری سخت در تنگنا، گردش کار چند شرکت ساعت و جواهر یا قهوه و پوشاک، در مقایسه با ارقام اقتصاد کلان ناچیز به نظر می‌رسد.
گزارشگر "بیلان" از شریف نظام مافی، رئیس اتاق تازه‌تأسیس بازرگانی ایران – سوئیس نقل می‌کند که "ایران معدن طلاست. اما مثل بازارهای سایر کشورهای در حال رشد، دستیابی به آن دشوار است. بزرگ‌ترین مشکلات نه از تحریم‌ها، که ناشی از وضعیت داخلی کشور است: بوروکراسی، پارتی‌بازی، فساد در همۀ سطوح..."
یک مدیر ایرانی که نامش فاش نشده به رسانۀ سوئیسی گفته است: "توصیه می‌کنم تا زمانی که اختلافات بر سر پروندۀ اتمی حل نشده، از امضای قراردادها پرهیز کنید. در عوض الآن فرصت مناسبی است برای برقراری تماس و شناسایی طرف‌های قابل اعتماد... اما روزی که تحریم‌ها برداشته شود همه هجوم خواهند آورد و بازار ایران ازدست سوئیسی‌ها و حتی اروپایی‌ها در خواهد رفت"...
1. 1-La Semeuse
2. 2-Mary Vakaridis
3. 3-Chopard
4. 4-IWC
5. 5-TAG Heuer
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید