انتخابات اوکراین: رقابت سلطان شکلات، ملکۀ گاز و بازیگر سریال‌های تلویزیونی

اوکراین بعد از قیام مردمی سال ٢٠١۴ که به "انقلاب میدان" معروف شد و سپس با از دست دادن شبه‌جزیرۀ کریمه که به تصرف روسیه درآمد و بالاخره با جنگی که در مقابل جدایی‌طلبان شرق کشور در گرفت، یک دورۀ پنج سالۀ آشفته و پرخطر را پشت سر گذاشته است. روسیه و دنیای غرب برای کشاندن این کشور به اردوگاه خود به شدت رقابت دارند و همین موضوع سیاست و حتی اقتصاد اوکراین را مدام آلوده می‌کند.

اوکراین که ٢٨ سال قبل به استقلال دست یافت با ۴۵ میلیون جمعیت، یکی از فقیرترین کشورهای اروپاست. جنگ در پنج سال اخیر بیش از ١٣هزار قربانی داشته، بدون این که به سرانجام یا نتیجۀ خاصی برسد. هنوز هم درگیری‌های پراکنده در شرق کشور ادامه دارد و جدایی‌طلبان این منطقه همچنان با پشتیبانی روسیه به فعالیت نظامی و سیاسی ادامه می‌دهند. به نوشتۀ فرستادۀ ویژۀ خبرگزاری فرانسه به شهر کی‌یف، مردم اوکراین حالا بیش از هر چیز خسته و فرسوده‌اند.

بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها، شمار طرفداران ولادیمیر زِلِنسکی، بازیگر تلویزیونی از سایر نامزدها بیشتر است و بنابراین احتمال حذف رئیس جمهوری کنونی، پوروشنکو، در دور دوم بعید نیست. با اینحال مخالفان زلنسکی هشدار می‌دهند که وی مطلقاً تجربۀ سیاسی ندارد و نخواهد توانست صرفاً با تکیه به محبوبیت مردمی خود کشور را اداره کند.

سه رقیب

ولادیمیر زِلِنسکی که ۴١ سال دارد با بازی در یک سریال تلویزیونی به اسم "خادم ملت" شهرت و محبوبیت فراوان یافت. او در این مجموعۀ پربینندۀ اوکراینی نقش یک استاد تاریخ را بازی می‌کند که به شکلی پیش‌بینی‌نشده و در پی وقایعی عجیب، به ریاست جمهوری می‌رسد. او طی تبلیغات انتخاباتی‌اش قول داده که مثل شخصیت داستانی سریال، شریف و فسادناپذیر باشد. اما مخالفان زلنسکی ادعا می‌کنند که او فقط مهره‌ای است در دست ایگور کولومس‌کویی، سرمایه‌دار اوکراینی و دشمن سرسخت پوروشنکو.

پترو پوروشنکو که در کشورش به "سلطان شکلات" شهرت دارد در سال ٢٠١۴ و در پی بحران سیاسی بزرگ اوکراین به ریاست جمهوری رسید. او در آن زمان قول داد که فساد دولتی را ریشه‌کن کند و به درگیری و جنگ در شرق کشور (در مقابل طرفداران روسیه) پایان دهد. پوروشنکو در هر دو زمینه کم و بیش شکست خورد اما توانست اوکراین را به دنیای غرب نزدیک‌تر کند. پوروشنکو از بیست سال پیش وارد سیاست شد و ابتدا طرفدار روسیه بود اما تغییر موضع داد و به غرب متمایل گردید. او که ثروت خود را به لطف صنایع شکلات و آب‌نبات به دست آورده تا سال ٢٠١۵ در رده‌بندی جهانی میلیاردرها حضور داشت، ولی با سقوط پول اوکراین نام وی از این فهرست حذف شد.

یولیا تیموشنکو که ۵٨ سال دارد از بیست سال پیش به عنوان چهرۀ خستگی‌ناپذیر سیاست اوکراین شناخته شده است او به ویژه طی تحولات سال ٢٠٠۴ معروف به "انقلاب نارنجی" که برای نخستین بار طرفداران غرب را به قدرت رساند، شهرت زیادی کسب کرد. وی که دو بار به مقام نخست‌وزیری دست یافت، در پی رویدادهای سال ٢٠١۴ و قیام مردمی که به "انقلاب میدان" معروف شد، از کار برکنار گردید. وی قبلاً در چند پروندۀ سوءاستفادۀ مالی – از جمله در ارتباط با قراردادهای گازی با روسیه – متهم شناخته و به هفت سال زندان محکوم شده بود. خانم تیموشنکو سرانجام سه سال حبس را تحمل کرد. وی که قبل از ورود به عرصۀ سیاست، یک شرکت بزرگ نفتی و گازی را اداره می‌کرد از سوی مخالفانش ملکه یا "شاهزاده‌خانم گاز" لقب گرفته است.