ایران: ابراز نگرانی "عفو بین‌الملل" نسبت به سرنوشت و وضعیت بازداشت‌شدگان تظاهرات اخیر

عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای که روز ۹ اوت/۱۸ مرداد، منتشر کرد با اشاره به موج تازه "تظاهرات اعتراضی در نقاط مختلف ایران که از هفته گذشته شدت گرفته است"، آورده است: "هزاران تن از مردم به خیابان‌ها آمده‌اند تا نارضایتی خود را نسبت به مشکلات اقتصادی که در پی تورم و کاهش ارزش ریال افزایش یافته است، نشان دهند، اکثر تجمعات به نظر می‌رسد مسالمت‌آمیز بوده‌اند، ولی در مواردی، تعدادی از تظاهرکنندگان به رفتارهای خشونت‌آمیز از جمله پرتاب سنگ، آتش زدن وسایل و تخریب وسایل نقلیه و ساختمان‌ها دست زده‌اند (اما) مطابق گزارش‌ها و ویدئوهایی که در شبکه‌ها اجتماعی منتشر شده است، نیروهای امنیتی با توسل غیرضروری و خارج از موازین قانونی به زور سعی کرده‌اند معترضان را متفرق کنند".

این نهاد جهانی حقوق‌بشری، با اشاره به گزارش‌هایی که از سوی "برخی از خبرنگاران و فعالان حقوق بشر از داخل ایران و رسانه‌های مستقل از خارج از کشور" منتشر شده است، می‌افزاید: "این گزارش‌ها از بازداشت ده‌ها نفر توسط نیروهای امنیتی در روزهای اخیر خبر داده‌اند و بازداشت‌شدگان اکنون در بازداشت‌گاه‌هایی نگهداری می‌شوند که به شکنجه و بدرفتاری با زندانیان شهرت دارند و بسیاری از آنها از دسترسی به وکیل و خانواده محروم مانده‌اند".

بنا بر بیانیه عفو بین‌الملل، "در تهران، ده‌ها نفر از بازداشت‌شدگان به زندان اوین منتقل شده‌اند و یک گزارش به نقل از عبدالفتاح سلطانی، وکیل و مدافع حقوق‌بشر که در روز ۱۳ مرداد به مرخصی آمد، حاکی از است که احتمال می‌رود بین ۵۰ تا ۶۰ تن از تظاهرکنندگان بازداشت‌شده به زندان اوین منتقل شده باشند". اشاره عفو بین‌الملل به یادداشت ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار ساکن ایران، است که این مطلب را به نقل از عبدالفتاح سلطانی، منتشر کرده بود.

همچنین، در این بیانیه به برخی دیگر از موارد انتقال بازداشت‌شدگان در جریان تظاهرات اعتراضی اخیر به زندان‌های شهر ری (معروف به قرچک) و فشافویه در جنوب تهران و شرایط نامناسب این مکان‌ها اشاره شده و تاکید شده است که بر اساس اطلاعات موجود، در زندان‌های اوین، شهر ری و فشافویه، دسترسی بازداشت‌شدگان به وکیل و (تماس با) خانواده‌هایشان، محدود یا به کل قطع بوده است.

عفو بین‌الملل، همچنین به بازداشت "نادر افشاری"، مدافع حقوق بشر، اشاره کرده و تاکید کرده است: نادر افشاری از جمله بازداشت‌شدگانی است که در معرض خطر شکنجه و بدرفتاری قرار دارد.

بنا بر اعلام عفو بین‌الملل، "مقامات (ایران) در مورد محل نگهداری این فعال مدنی و مدافع حقوق‌بشر، از زمان دستگیری توسط ماموران وزارت اطلاعات در ۱۰ مرداد ۱۳۹۷ پنهان‌کاری کرده‌اند و پس از پیگیری‌های مکرر، یک قاضی به مادر او گفته است که نادر افشاری به یک بازداشت‌گاه مخفی، «خانه امن»، منتقل شده است".

همچنین این بیانیه به ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که در آن هفت زن و مرد جوان پس از دستگیری توسط نیروهای انتظامی اسامی خود را اعلام می‌کنند، اشاره کرده و نسبت به "نامشخص بودن وضعیت، سرنوشت و محل نگهداری" این افراد ابراز نگرانی شده است.

عفو بین‌الملل، در بخشی دیگر، با اشاره به پرونده "رضا اوتادی"، شهروندی که در تظاهرات کرج جان باخت، خواستار انجام تحقیقات "مستقل و غیرجانبدارانه" شده تا کسانی که "مظنون به داشتن مسئولیت کیفری در این زمینه هستند مطابق با معیارهای دادرسی منصفانه مورد تحقیقات و محاکمه قرار گرفته و در صورت اثبات ارتکاب جرم، بدون توسل به حکم اعدام، مجازات" شوند.