با نزدیک شدن انتخابات، طیف های مختلف سیاسی نگران رد صلاحیت خود هستند

در گفتگوئی با حسن شریعتمداری و جواد اکبرین، هر دو از تحلیلگران مسائل ایران، درباره اوضاع پیش از انتخابات در ایران صحبت کرده ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می کنیم.

در حالیکه تنها چهارماه به انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی مانده است، اظهار نگرانی داوطلبان نمایندگی مجلس نسبت به ارزیابی صلاحیت اشان از سوی شورای نگهبان هر روز بیشتر به چشم می خورد.

ویژه گی این مرحله از دوران پسا توافق، در این است که نگرانی از رد صلاحیت، که در انتخابات گذشته، معمولاً شامل منتقدینی بود که از " نظام " قدری فاصله گرفته بودند، این بار شامل حال طیف وسیعی از نیروهای سیاسی کشور شده است که بسیاری از آنها، هیچ گاه ،هیچ فاصله ای از " نظام " نگرفته اند و هیچ کدام نیز نقش منتقد نداشته اند.
بنظر می رسد که این بار، گروهی از کاندیداهای نمایندگی مجلس بیم آن دارند که شورای نگهبان مرزهای تعیین صلاحیت را، میان موافقان و مخالفان "برجام " ترسیم کند و از این رهگذر صلاحیت بخش مهمی از اصولگرایان بر باد رود.

سخنان نجات الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان که چند هفته پیش ایراد شد، البته بخش هائی از این دلنگرانی ها را توجیه می کند. او گفت " شرایط به نحوی است که مراجع چهارگانه برای بررسی و احراز صلاحیت داوطلبان کافی نیست و ما باید از ابزار قانونی و مشروع دیگری در احراز صلاحیت ها استفاده کنیم. مراجع چهار گانه نمی توانند به برخی از سئوالات شورای نگهبان پاسخ دهند."

هر کس نداند، طرفداران جناح محافظه کار خوب می دانند که وقتی "برخی از سئوالات " شورای نگهبان را مراجع چهارگانه – یعنی وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، دادگستری و ثبت احوال کشور – هم نتوانند پاسخگو باشند، حساب کاندیدائی که میل و نیاز به طرح چنین پرسش هائی را در شورای نگهبان آفریده، با کرام الکاتبین است.

از این روست که حتی علی لاریجانی رئیس مجلس هم به دلنگران ها پیوسته و می گوید " مردم نباید احساس کنند دستگاهی به صورت سازمان یافته در انتخابات دخالت می کند. کاندیداها نباید به وسیله دستگاههای مختلف تهدید شوند که مثلاً اگر چنین حرفی بزنید رد صلاحیت می شوید."

معمولاً در آستانه هر انتخاباتی، مسئولان نظام بقصد آنچه که خود "گرم کردن تنور انتخابات " می نامند، فرصتی برای اظهار نظرها فراهم می کنند و فضای محدودی به نقد و بازبینی می دهند. بنظر می رسد که در انتخابات جدید، وضعیت تغییر کرده و بجای عقب نشینی و ایجاد فضای باز، موجی از تبلیغات علیه خطر " نفوذ " دشمن براه افتاده است که در چند ماه گذشته بطور مرتب، ابتدا از سوی آیت الله خامنه ای همچون هشدار تهدید کننده ای مطرح و سپس از سوی فرماندهان سپاه و رسانه های افراطی تکرار می شوند .

دستگیری اخیر پنج تن از روزنامه نگاران و سپس رسانه ای شدن وسیع این خبر نشان از آن دارد که گویا مسئولان می خواهند فشار بر مطبوعات را آن چنان نمایشی کنند که همه از آن اطلاع داشته باشند.

در گفتگوئی با حسن شریعتمداری و جواد اکبرین، هر دو از تحلیلگران مسائل ایران، درباره اوضاع پیش از انتخابات در ایران ،صحبت کرده ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می کنیم.

بعقیده حسن شریعتمداری انتخابات در ایران بشکلی در آمده است که بجای تولید نوعی مشروعیت برای نظام، در چند انتخابات اخیر بیشتر به تولید بحران منجر شده است. بعقیده او ترس از بحران های انتخاباتی ممکن است به این بیانجامد که در ستون هزینه – فایده، رهبران نظام به این نتیجه برسند که از خیر مشارکت بالای مردم بگذرند و به یک انتخابات مشابه مصر با مشارکت بسیار پائین رضایت دهند. با این حال او اعتقاد دارد که هنوز قضاوت برای این که فضای انتخابات کاملاً بسته خواهد بود زود است.

حسن شریعتمداری در توضیح احتمال سختگیری های شورای نگهبان علیه کاندیداها معتقد است که دسته بندی های درون نظام در شرایط فعلی بقدری خواسته های جدای از رهبری پیدا کرده اند که هیچ کدام رعایت سهم بندی در درون مجلس را به روایت رهبری نمی پسندند و بنابراین به نقش شورای نگهبان معترضند.

جواد اکبرین در این گفتگو اظهار عقیده می کند که اصلاً عجیب نیست که تعدادی از اصول گرایان هم به همان دسته پرشماری بپیوندند که در دهه های گذشته به حذف و حبس و حصر گرفتار شده اند. وقتی دایره اصولگرائی را شما آنقدر تنگ کنید که تنها کسانی که کاملاً با رهبری موافقند و آراء ایشان را می پذیرند، در دایره اصول گرائی جا بگیرند، طبیعتاً بسیاری از اصول گرایان هم از این دایره بیرون می مانند و می توانند مشمول تیغ نظارت استصوابی شوند.
اکبرین یاد آوری می کند که بسیاری از کسانی که امروز خارج از دایره نظام تعریف می شوند و با تعابیری مثل " بی بصیرت " یا " فتنه گر " از آنها یاد می شود همه در داخل دایره نظام بوده اند و بتدریج در سه دهه گذشته این دایره تنگ تر شده و کسانی خود را بیرون از آن یافته اند.
به این گفتگو گوش کنید.