سعید محمودی: رأی مقدماتی دیوان لاهه برای ایران توفیق‌آمیز بود

در پروندۀ شکایت ایران از آمریکا، رأی مقدماتی دیوان بین‌المللی دادگستری را چگونه باید ارزیابی کرد؟ در حالی که مایک پمپئو وزیر امور خارجۀ آمریکا این رأی را "شکستی برای حکومت ایران" دانسته، سعید محمودی، استاد حقوق بین‌الملل در سوئد که با پرونده‌های اختلافات حقوقی میان دولت‌ها آشنایی دقیق و کارشناسانه دارد، رأی دیوان لاهه را برای ایران یک موفقیت می‌داند و معتقد است که در این پرونده، "دلایل ایران قوی است و آمریکا از نظر حقوقی در موضع ضعف قرار دارد".

دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه - هلند Reuters

روز سوم اکتبر/١١ مهر، دیوان بین‌المللی دادگستری که بالا‌ترین نهاد قضایی وابسته به سازمان ملل متحد محسوب می‌شود، رأی مقدماتی خود را در پرونده شکایت ایران از آمریکا صادر کرد. ادامۀ بررسی این پرونده به گفتۀ اکثر کارشناسان، دو سه سالی طول خواهد کشید. اما به گفتۀ سعید محمودی نکتۀ مهم در این مرحلۀ مقدماتی اینست که دادگاه، صلاحیت خود را برای رسیدگی به پرونده پذیرفته و در نتیجه دعوا را همچنان پیگیری خواهد کرد.

به گفتۀ سعید محمودی، به طور کلی جامعۀ حقوق‌دانان بین‌المللی عملکرد دیوان لاهه را در رسیدگی به پروندۀ شکایت ایران "عالی" ارزیابی کرده و بر این باور است که این مرجع حقوقی نقش خود را با استقلال کامل به عهده گرفته است.

دکتر محمودی می‌گوید: "احتمالاً این رأی در بسیاری از کلاس‌های درس حقوق بین‌المللی به عنوان یک مورد مثال زدنی مطرح خواهد شد". به گفتۀ او این نخستین بار در تاریخ دیوان لاهه است که قاضی آمریکایی به ضرر کشور خود رای می‌دهد، آنهم در حالی که دولت دونالد ترامپ این قاضی را به ویژه برای این پرونده برگزیده بود.

رأی این قاضی محافظه‌کار که چارلز برووِر (Charles Brower) نام دارد، به عقیدۀ سعید محمودی وزارت امور خارجۀ آمریکا را بی‌تفاوت نخواهد گذاشت.

از نظر سعید محمودی یکی دیگر از نکات مثبت برای دولت ایران اینست که "دادگاه تشخیص داده که آمریکا برخی وظایف حقوقی خود را زیر پا گذاشته است".

به طور خلاصه سعید محمودی معتقد است که مرحلۀ مقدماتی "شروع بسیار خوبی برای ایران بوده" زیرا "دلایل ایران قوی است و آمریکا از نظر حقوقی در موضع ضعف قرار دارد"...

مشروح گفتگوی سعید محمودی با رادیو بین‌المللی فرانسه را در فایل صوتی گوش کنید.