جمشید شیبانی را اگرچه معمولاً با ترانۀ "سیمین بری" میشناسند، اما فعالیت او در زمینههای گوناگون – خوانندگی، ترانهسرایی، آهنگسازی، سینما و روزنامهنگاری – بسیار گسترده، متنوع و تأثیرگذار بوده است. او که نوۀ میرزا عبدالله، شخصیت بنیادین موسیقی سنتی ایرانی است، خود به عنوان پدر موسیقی پاپ ایران شناخته میشود.
تابستان امسال، ده سال از مرگ جمشید شیبانی خواهد گذشت. او که در تیرماه ١٣٨٨ خورشیدی در لس آنجلس از دنیا رفت، به گفتۀ خودش در سال ١٣٢۵ برای تحصیل به آمریکا رفت و نخستین دانشجوی ایرانی رشتۀ سینمای دانشگاه یو.سی.ال.ای. شد.
شخصیت و مسیر حرفهای شیبانی از بسیاری جهات با هنرمندان همدورهاش تفاوت دارد. اما قبل از هرچیز ریشههای خانوادگی او توجه را جلب میکند: جمشید شیبانی که معمولاً به عنوان پایهگذار موسیقی پاپ ایران معرفی میشود، به خانوادهای تعلق داشت که در گسترش موسیقی سنتی جایگاهی اساسی دارد: جمشید شیبانی نوۀ دختری میرزا عبدالله و خواهرزادۀ احمد عبادی است. جالب است که دو شاخۀ موسیقی ایران که فراوان رو در رو قرار گرفته و گاه در نفی یا رد متقابل کوشیدهاند، هر دو در محیط اجتماعی واحدی ریشه گرفتهاند. شاید اگر احمد عبادی هم در جوانی به کالیفرنیا رفته بود به جای سهتار، گیتار برقی میزد.
اما شیبانی فعالیت هنری و آواز خواندن را قبل از عزیمت به آمریکا و به گفتۀ خودش در پانزده سالگی شروع کرد و بعد در سال ١٣١٩ – در هفده سالگی – به رادیو تهران رفت.
او خود میگوید که از همان سال ١٣١٩ شروع به خواندن ترانههایی کرده که "ملودیهایش ایرانی بود اما با ضربهای خارجی"... البته شیبانی خود تأکید دارد که قبل از او، بدیعزاده ترانههایی را با ریتم والس اجرا کرده بود.
اما شیبانی از همان آغاز علاقۀ خاصی به "تانگو" نشان داده است: ترانۀ بی تو، زندگی خوب است یا باد بهاری همگی به تقلید از تانگوهایی نوشته شدهاند که در آن سالها به شدت در اروپا و آمریکا رواج داشت. (به تازگی در تهران گروه "بُمرانی" تانگوی باد بهاری شیبانی را بازخوانی کرده است).
نسل پربار
بر اساس گفتههای جمشید شیبانی، سال تولد او باید ١٣٠٢ خورشیدی باشد. پس او نیز به همان نسل مجید محسنی، مرتضی احمدی و حمید قنبری تعلق دارد که با تئاتر و پیشپرده خوانی آغاز کردند و سپس به رادیو راه یافتند. هنرمندانی که آثار نویسندگانی چون ابوالقاسم حالت یا پرویز خطیبی (متولد ١٣٠٢ و درگذشته در لس آنجلس) را روی صحنه و یا در رادیو اجرا میکردند...
ترانههایی از جمشید شیبانی را در فایل صوتی گوش کنید
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید