دسترسی به محتوای اصلی
روآندا/نسل کشی

بیست و پنجمین سالگرد نسل کشی توتسی‌ها در روآندا: قتل عام بیش از ۸۰۰ هزار نفر

امروز یکشنبه بیست و پنجمین سالگرد نسل کشی گسترده در روآندا است. ۲۵ سال پیش (سال ۱۹۹۴) در چنین روزی قتل‌عام قوم اقلیت توتسی در روآندا آغاز شد. تنها در مدت صد روز، دست کم۸۰۰ هزار نفر که بیشتر آنان از اقلیت توتسی بودند، توسط شبه نظامیان و تندروهای قوم هوتو(اکثریت) در روآندا قتل عام شدند. مراسم سالگرد این نسل کشی امروز درآرامگاه "ژیسودزی" در کیگالی (پایتخت روندا) جایی که ۲۵۰ هزار تن از قربانیان این جنایت فجیع مدفون شده اند، برگزار می شود. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که کشورش متهم است برای توقف نسل‌کشی در منطقه تلاش کافی نکرده است، برای گرامیداشت خاطره قربانیان این نسل کشی، امروز (۷ آوریل) را "روز بزرگداشت خاطره قربانیان نسل کشی توتسی ها" نام گذاری کرده است. امانوئل ماکرون همچنین "هروه بِرویل" نماینده پارلمان فرانسه از حزب جمهوری در حرکت که خود یکی از بازماندگان نسل کشی توتسی‌هاست را به عنوان نماینده خود برای شرکت در مراسم به کیگالی فرستاده است.

سال پیش (سال ۱۹۹۴) در چنین روزی قتل‌عام قوم اقلیت توتسی در روآندا آغاز شد.
سال پیش (سال ۱۹۹۴) در چنین روزی قتل‌عام قوم اقلیت توتسی در روآندا آغاز شد. REUTERS/Jean Bizimana
تبلیغ بازرگانی

نقطه شروع این قتل عام فجیع در شامگاه ششم آوریل سال ۱۹۹۴ میلادی است. در آن شب با اصابت موشکی به هواپیمای روسای جمهوری روآندا و بروندی، که پس از گفت‌وگوهای صلح از تانزانیا به کیگالی، پایتخت روآندا، برمی گشتند سقوط کرد و همه سرنشینیان هواپیما کشته شدند. هنوز پس از سال‌ها مشخص نشده که چه کس یا کسانی، این حادثه‌ی خونین را برنامه‌ریزی کرده بودند. جوونال هابیاریمانا، رئیس جمهوری روآندا از قوم هوتو (قوم اکثریت روآندا) بود.

فقط چند ساعت از سقوط هواپیمای روسای جمهوری روآندا و بروندی نگذشته بود که سربازان دولتی به همراه شبه نظامیان و تندروهای هوتو، کشتار قوم توتسی در روآندا را آغاز کردند.

در طول مدت ۱۰۰ روز در حدود ۸۰۰ هزار نفر که عمدتاً از اقلیت توتسی در این کشور بودند به قتل رسیدند. این قتل‌عام، یکی از نسل‌کشی‌های بزرگ در قرن بیستم بود.

در این نسل کشی بزرگ، شبه نظامیان و تندروهای هوتو تنها جمیعت اقلیت توتسی را قتل عام نکردند، بلکه بسیاری از قوم هوتو که مخالف چنین قتل عامی بودند و در برابر آنان ایستادگی کردند، همین طور مخالفان سیاسی خود را، فارغ از اینکه از چه قومی بودند، قتل عام کردند.

کمپین کشتار و قتل عام هنگامی به پایان رسید که شورشیان توتسی موسوم به " جبهه میهنی روآندا" در روز ۴ ژوئیه وارد کشور شدند. فرمانده نظامی این جبهه یک جوان ۳۶ ساله به نام پل کیگامه است. شخصی که هم اکنون رئیس جمهوری روندآ است.

در مراسم بزرگداشت یاد قربانیان امروز در کیگالی بیش از ۱۰ رئیس جمهوری و رئیس دولت که هیچیک از آنان از کشورهای منطقه نیستند، شرکت دارند.

شارل میشل، نخست وزیر بلژیک که قدرت پیشین استعماری در روآندای پیش از استقلال بوده است، تنها رئیس جمهوری غیر آفریقایی است که در مراسم امروز در کیگالی شرکت می کند.

امانوئل ماکرون دعوت برای شرکت در این مراسم را به دلیل تراکم برنامه هایش رد کرده است. غیبت آقای ماکرون در این مراسم موجب ناخشنودی مردم روآندا شده است. آنان امیدوار بودن که پس از ۲۵ سال، رئیس جمهوری فرانسه به این کشور بیاید و برای نقشی که فرانسه در این نسل کشی داشته، عذر خواهی کند.

رئیس جمهور کنونی روآندا فرانسه را به سهم داشتن در نسل کشی متهم کرده است. بسیار از مقام های روآندا می گویند که فرانسه در آن هنگام متحد رژیم هوتو بوده که مسئول این نسل کشی شتاخته شده است. برخی فرانسه را متهم می کنند که در کشتار و قتل عام سهیم بوده است. اتهامی که پاریس آن را رد می‌کند.

نقش ارتش فرانسه در قتل عام "بیسه سرو" در روآندا موضوع یک تحقیق قضایی طولانی در فرانسه بوده است. بسیاری از سازمان‌های حقوق بشری نظامیان فرانسوی را متهم می‌کنند که از روی آگاهی و به صورت عمدی از مداخله برای جلوگیری از قتل عام خودداری کردند. اما ارتش این کشور مدعی است که تنها سه روز بعد از شروع قتل عام، به ابعاد این فاجعه پی برد. از آنجا که پیشرفتی در این تحقیقات حاصل نشد، قضات پرونده را در سپتامبر سال ۲۰۱۶ مختومه اعلام کرده‌اند، و هیچ نظامی فرانسوی در این پرونده محکوم نشده است.

درآن هنگام سازمان ملل و کشور بلژیک نیروهایی در رواند داشتند ولی به نیروهای سازمان ملل اجازه داده نشد که برای توقف قتل عام کاری بکنند. یک سال بعد از آنکه تعدادی از سربازان آمریکایی در سومالی کشته شده بودند، آمریکا هم نمی‌خواست درگیر یک بحران دیگر در آفریقا شود.

بلژیک و اکثر حافظان صلح سازمان ملل نیز، بعد از آن که ده سرباز بلژیکی در رواندا کشته شدند، این کشور را ترک کردند. فرانسه که از متحدان دولت هوتو بود، نیرویی را برای تشکیل یک منطقه امن به رواندا فرستاد و در زمان نسل کشی از جمله نیروهای خارجی حاضر در این کشور بود.

به‌هنگام شروع قتل‌عام، تنها اقدامی که نیروهای اعزامی سازمان ملل متحد کردند این بود که خروج خارجیان را از رواندا مهیا سازند. شورای امنیت اجازه دخالت در درگیری‌ها را به قوای این سازمان جهانی در روآندا نداد. در سازمان ملل حتی کلمه‌ای در مورد نسل کشی بر زبان‌ها نمی‌آمد. بیل کلینتون، رئیس جمهوری وقت آمریکا از آن فقط به عنوان جنگ قومی یاد می‌کرد.

روآندا از اقوام هوتو و توتسی تشکیل شده و طی سال‌های ۱۹۵۹و ۱۹۶۲ جنگ‌های قومی خونینی، میان این دو قوم را تجربه کرده است.

دو ماه قبل از این نسل کشی، ژاک راجر بوبو، نماینده ویژه سازمان ملل متحد به روآندا اعزام شد. این سازمان جهانی با گزارش‌هایی که از این کشور دریافت می‌کرد، می‌دانست که فاجعه ای در این کشور در حال رخ دادن است. بی‌سبب نبود که از پایان سال ۱۹۹۳ کلاه آبی‌های سازمان ملل برای جلوگیری از درگیری به این کشور اعزام شده بودند. اخبار این سربازان به سازمان ملل حکایت از شوم بودن حادثه ای داشت که نزدیک می‌شد: ارسال سلاح برای افراط‌گرایان هوتو و تاسیس پایگاه‌هایی نظامی برای شبه نظامیان این گروه ِ قومی از جمله ی این اخبار بودند.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

همرسانی :
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.