به رغم خروج از اتحادیۀ اروپا، بریتانیا پذیرای سرمایه‌گذاری‌های جدید گوگل و فیس‌بوک است

روز دوشنبه ٢١ نوامبر، شرکت آمریکایی فیسبوک اعلام کرد که در سال ٢٠١٧، مرکز جدید خود را در محلۀ Fitzrovia، واقع در مرکز لندن مستقر خواهد کرد و تعداد کارمندان خود را در بریتانیا ٥٠درصد افزایش خواهد داد.

قبل از فیسبوک، شرکت گوگل اعلام کرده بود که ساختمانی را با ظرفیت ٣هزار کارمند در مرکز لندن خواهد ساخت. این ساختمان که با ده طبقه و مجموعاً به مساحت ٦٠هزار متر مربع پیش‌بینی شده، نخستین دفتر گوگل در خارج از ایالات متحد آمریکا خواهد بود که تمام مراحل طراحی آن مستقیماً زیر نظر شرکت قرار دارد و مالکیت آن هم صد در صد در اختیار گوگل خواهد بود.
افزون بر این، گوگل قصد دارد که از سال ٢٠١٨ به بعد، یک ساختمان دیگر هم به مرکز خود در لندن اضافه کند. بعد از این مرحله، مجموعاً ٧هزار کارمند گوگل در مرکز لندن به کار مشغول خواهند بود.

خروج از اتحادیۀ اروپا و بلاتکلیفی سرمایه‌ها

به گفتۀ فیلیپ هاموند، وزیر دارایی بریتانیا، تصمیم گوگل «رای اعتمادی محکم به انگلستان است و مقام پیشتاز این کشور را در عرصۀ تکنولوژی تثبیت می‌کند.»

بعد از این که انگلیسی‌ها در همه‌پرسی روز ٢٣ ژوئن به خروج از اتحادیۀ اروپا رای دادند، بسیاری از شرکت‌های بزرگ در مورد فعالیت در بریتانیا دچار تردید شدند. بر اساس ارزیابی‌های مؤسسات ناظر، معادل ٧٦ میلیارد یورو سرمایه‌ به دلیل تصمیم بریتانیا مبنی بر خروج از اتحادیه اروپا بلاتکیف مانده است. در واقع این رقم نشان‌دهندۀ سرمایه‌گذاری‌های بالقوه‌ای است که روشن شدن وضعیت اقتصادی بریتانیا را انتظار می‌کشد و فعلاً معلق مانده است.

اما دولت بریتانیا بیکار نمانده و برای جلب سرمایه‌های جدید به شدت تلاش می‌کند.
سرمایه‌گذاری‌های اخیر سه غول دنیای اینترنت و تکنولوژی‌های جدید - فیسبوک، گوگل، اَپِل- باعث شده که این نگرانی‌ها کاهش یابد. قبل از این سه شرکت، آمازون فعالیت خود را شدیداً در بریتانیا افزایش داد و تجربه‌های تازۀ فنی و بازاریابی را در این کشور به اجرا گذاشت.

حضور شرکت اَپل در قلب لندن
 
نزدیک به یک ماه قبل از اعلام تصمیم فیسبوک، شرکت آمریکایی اَپِل اعلام کرد که قصد دارد در محل نیروگاه برق قدیمی Battersea در لندن مستقر شود. این نیروگاه که حوالی سال ١٩٣٠ ساخته شده، مدتی بلاتکلیف مانده بود و حتی زمانی شهرداری لندن تصمیم به تخریب آن گرفت. اما سرانجام، هویت تاریخی و معماری این بنا باعث شد که به جای برنامۀ تخریب، پروژه‌های گوناگونی برای تجدید حیات آن ارائه گرد.
حال قرار است که شرکت اَپل با استقرار ١٤٠٠ کارمند، حداقل قسمتی از مجموعۀ Battersea را در اختیار خود گیرد.

علاوه بر اینها، روز گذشته – دوشنبه ٢١ نوامبر- شرکت آمریکایی آی.بی.ام که به تدریج فعالیت خود را بر "رایانش ابری" (Cloud computing) متمرکز می‌کند، اعلام کرد که چهار مرکز نگاهداری داده‌ها را در بریتانیا مستقر خواهد کرد.

دروازه‌های لندن همچنان به روی جهان گشاده است

بدین ترتیب، به نظر می‌رسد که خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا، حداقل در حوزۀ تکنولوژی‌های مدرن و الکترونیک به ضرر انگلیسی‌ها تمام نشده باشد. به تازگی یک نهاد اروپایی (European Digital Forum) طی پژوهش‌های خود به این نتیجه رسیده که لندن بهترین شهر اروپا برای شرکت‌های نوپایی است که در حوزۀ اینترنت و کامپیوتر آغاز به کار می‌کنند.بر اساس این مطالعات، پاریس در رتبۀ پنجم و برلین در رتبۀ ششم قرار می‌گیرند.
پژوهش یادشده در میان امتیازهای شهر لندن بر سهولت فرآیندهای مالی، فرهنگ پیشرفتۀ بازرگانی و معامله و البته حضور نیروی انسانی متخصص تأکید می‌کند.

مسئولان فیسبوک خود تأیید کرده‌اند که اکثر کارکنان جدید در لندن، مهندس و کارشناسان عالیرتبه، و از ٦٥ ملیت گوناگون خواهند بود. فیسبوک تنوع فرهنگ‌ و زبان‌ کارمندان خود را یک سرمایه‌گذاری مهم، و از ابزار کار ضروری می‌داند.

صادق خان شهردار لندن گفته است که برنامه‌های فیسبوک به روشنی "گشایش لندن را به روی جهان" نشان می‌دهد. این در حالی است که بخش مهمی از تبلیغات «برکسیت» - خروج از اتحادیۀ اروپا- با تکیه بر خطر افزایش مهاجران صورت گرفت. خانم ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا نیز گفته است که "نظارت بر مرزها" را جدی‌تر از گذشته پی خواهد گرفت.

مشکل اینجاست که خروج بریتانیا از اتحادیه  هنوز شکل اجرایی نگرفته و بسیاری جزییات مبهم مانده است. به ویژه بانک‌های بزرگ در این مورد بلاتکلیفند. به همین دلیل است که کشور کوچکی مثل لوکزامبورگ که یکی از بهشت‌های بانکداری محسوب می‌شود در حال حاضر به لابی‌گری و تلاش همه‌جانبه‌ای مشغول است تا احیاناً مؤسساتی را که از لندن می‌گریزند به خود جلب کند.

تکنولوژی جدید، جایگزین معاملات املاک؟
 
بدون شک تا امروز، تردیدهای ناشی از «برکسیت» به موقعیت بریتانیا در بازار املاک و ساختمان ضرر زده است. امروزه آلمان به سرعت در این زمینه از انگلستان پیشی می‌گیرد.
فرانسوی‌ها نیز امیدوارند که روی گرداندن برخی سرمایه‌ها از لندن به نفع شهر پاریس تمام شود و پویایی پیشین بازار املاک لندن تا اندازه‌ای به پاریس منتقل گردد.

اما در عوض، امیدهای پاریس و برلین به ورود سریع شرکت‌های بزرگ اینترنتی و کامپیوتری آمریکایی ظاهراً بی اساس بوده است. واقعیت اینست که مؤسساتی مثل گوگل و فیسبوک، بر خلاف تمایل جدی به گسترش در بریتانیا، چندان علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری تازه در فرانسه و آلمان ابراز نکرده‌اند.

انتخاب دونالد ترامپ و بریتانیا

برخی ناظران اقتصادی این فرض را مطرح کرده‌اند که تصمیم‌های اخیر چهار غول آمریکایی معروف به «گافا» (GAFA : Google, Apple, Facebook, Amazon) برای استقرار در لندن، می‌تواند به تغییرات سیاسی در آمریکا و انتخاب دونالد ترامپ مربوط باشد. اما هیچ استدلال قانع‌کننده‌ای برای دفاع از این فرض وجود ندارد.
گفته می‌شود که ترامپ قصد کاهش مالیات شرکت‌های بزرگ را دارد و همچنین احتمالاً برخی مقررات دست و پاگیر را برای آنان حذف خواهد کرد. اما حداقل هنوز در واشنگتن، هیچ نشانه‌ای حاکی از تصمیم‌هایی که مشوق سرمایه‌گذاری در لندن باشد دیده نشده است.