جاکوب زوما، رئیس جمهوری افریقای جنوبی، ناگزیر شد از مقام خود کناره گیری کند

جاکوب زوما، پیش از آنکه در ٩ می ٢٠٠٩ با پشتیباتی حزب نلسون ماندلا، کنگرۀ ملی افریقا،  به ریاست جمهوری برگزیده شود، مورد سوء ظن فراوان قرار داشت و نام او در افتضاحات مالی و رشوه خواری‌های چندی فراوان برده می‌شد. با این حال جناح چپ حزب او را که «مردی خود ساخته» و «از میان مردم برخاسته» تلقی می‌کرد به کلیۀ دیگر رقبا ترجیح داد. حزب بویژه پس از کناره گیری نلسون ماندلا با ناکامی‌هائی روبرو شده بود و نیازمند بسیج مردمِ شهرک‌های سیاه پوست نشین بود. جاکوب زوما پدر خود را که یک مامور ساده پلیس بود در کودکی از دست داده بود، مادرش برای تامین مایحتاج خانواده ناگزیر به کار در منازل مردم می‌پرداخت و او بیشتر با «زور بازوی» خود بزرگ شده بود. این تصویری بود که بیش از دیگر ملاحظات مردم را خوش می‌آمد.

جاکوب زوما نخست در کنگرۀ ملی افریقا و سپس به عنوان معاون رئیس جمهوری در دوران ریاست «تابو مبکی» شبکه ای از دوستان و ارتباطات گوناگون بیرونی و درونی پدیدآورده بود و بنابراین هنگامی که به عالیترین مقام کشور رسید در تحکیم این مناسبات از توسل به سوء استفاده پرهیز نکرد و این چنین سراسر دوران ریاست جمهوری او با افتضاحات مالی گوناگون، یکی پس از دیگری، همراه بود. با این حال وی همواره از امواجِ حملات و انتقادات سر بیرون آورد و در مقام خود پایدار ماند.

جاکوب زوما با این حال در سال ٢٠١٦ نتوانست از چنگال دیوان عالی کشور برهد. وی با استفاده از اموال عمومی برای تعمیر خانۀ شخصی خود، قانون اساسی کشور را نقض کرده بود. او با این حال تسلیم خواست مخالفان و حتی برخی همراهان سیاسی خود نشد، اما قطرۀ دیگری بر این لیوان لبا‌لب پُر، سرنوشت دیگری برای او رقم زد. بر اساس یک گزارش رسمی، او به دلیل مناسبات تنگاتنگ با یک خانوادۀ سرمایه دار هندی تبار و بدرخواست اعضای آن به انتصاب برخی وزرا دست زده و نیز برخی قراردادهای دولتی را به آنان واگذار کرده بود.

برکناری وزیر دارائی بازارها را نگران ساخت، پول کشور سقوط کرد، پایه‌های اقتصاد لرزان شد و کنگرۀ ملی افریقا در انتخابات شهرداری ها در اوت ٢٠١٦ کمترین میزان آراء را در تاریخ فعالیت خود بدست آورد. پشتیبانی از جاکوب زوما دیگر برای حزب قابل قبول نبود.

پارلمان افریقای جنوبی، امروز «سیریل رامافوسا» را به جانشینی او برگزید. وی پیش از این معاونت ریاست جمهوری را بر عهده داشت. «سیریل رامافوسا» تا کنون همواره برای کناره گیریِ بی سر و صدای جاکوب زوما تلاش می‌کرد. از نظر او باقی ماندن جاکوب زوما در قدرت، کنگرۀ ملی افریقا را در انتخابات عمومی  سال آینده با شکست سختی روبرو می‌ساخت و بنابراین باید از آن پیشگیری می‌شد.

«سیریل رامافوسا» ٦٥ سال دارد، در شهرک معروف «سووتو» در ژوهانسبورگ بدنیا آمد و فعالیت‌های عمومی خود را با مبارزات سندیکائی آغاز کرد. او دانش آموختۀ حقوق است و پیش از آنکه به معاونت ریاست جمهوری، ریاست کنگرۀ ملی افریقا و از روز پنجشنبه بریاست جمهوری افریقای جنوبی برسد، با سرمایه گذاری در فعالیت‌های گوناگون، ثروت فراوان اندوخته است.