"جلیقه زردها" چه کسانی هستند و از کجا میآیند؟
جنبش اعتراضی خودجوشی که میخواهد فردا در تمام فرانسه راهبندان ایجاد کند هویتی لغزنده و مبهم دارد. این، خصوصیت حرکتهایی است که از طریق شبکههای اجتماعی، با سرعتی حیرتانگیز گسترش مییابند. تا همین دو هفته قبل، نادر بودند کسانی که در فرانسه اسم جلیقه زردها را شنیده بودند اما اینک همه منتظر و نگران نتیجۀ این حرکت اعتراضیاند.
نتشر شده در:
روزنامۀ کمونیست هومانیته در گزارشی از یکی از شهرستانهای فرانسه مراحل آماده شدن "جلیقه زردها" را برای تظاهرات فردا تعریف میکند. هومانیته در آغاز مطلب تأکید میکند که اگرچه نارضایتی مردم طبیعی و قانونی است اما حضور راست افراطی را هم نباید نادیده گرفت.
به نظر میرسد که همۀ احزاب سیاسی مخالف دولت شدیداً مایلند که جنبش جلیقه زردها را به نام خود کنند. اما مجموعۀ این حرکت هنوز غیرقابل تعریفتر از آن است که بتوان به راست یا چپ منسوبش کرد.
جنبش جلیقه زردها با اعتراض به افزایش قیمت بنزین و گازوئیل شکل گرفت. چند ماه قبل یک زن فروشندۀ لوازم آرایش روی شبکههای اجتماعی نوشت که افزایش قیمت توجیه ناپذیر است و برای کسانی که هر روزه از اتوموبیل استفاده میکنند غیرقابل تحمل... این نوشته در عرض چند ماه توجه زیادی جلب نکرد اما طی یک ماه اخیر و بعد از اینکه افزایش قیمت جهانی نفت دوباره روی قیمت سوخت اتوموبیل تآثیر گذاشت، ناگهان اعتراضها روی شبکههای اجتماعی از چند صد امضا به چند صدهزار امضا رسید. در گوشه و کنار کشور، آدمهای عادی – راننده، کارمند... – اعتراضها را بیشتر و بیشتر انعکاس دادند. کار به جایی رسید که از همین دو هفته قبل رسانههای فرانسوی مدام از جنبش جلیقه زردها سخن میگویند بدون اینکه به درستی بدانند محتوای این جنبش چیست و به چه سمت و سویی میرود.
طی چند هفتۀ اخیر، موضوع اعتراضها نیز گسترش یافت. نه تنها گرانی بنزین، که به طور کلی عوارض و مالیات زیاد، ضعف قدرت خرید و وضعیت بازنشستهها هم وارد بحث شد. اما وجه مشترک همۀ این بحثها و اعتراضها یک خواستۀ عمومی است: افزایش قدرت خرید و بهبود سطح زندگی.
در این میان نیروهای مخالف دولت که درست نمیدانند آیندۀ این حرکت اعتراضی چه خواهد بود در عین حال مایلند که از آن به نفع خود بهرهبرداری کنند. سندیکاها هم این جنبش را به عنوان رقیب مینگرند.
روزنامۀ فیگارو مینویسد که قانون محدود کردن سرعت رانندگی در برخی جادههای فرانسه که چند ماه قبل اجرایی شد و حداکثر سرعت را از ٩٠ کیلومتر به ٨٠ کیلومتر کاهش داد، بخشی از اتوموبیلداران فرانسوی را سخت کلافه کرد و به دنبال آن، افزایش بهای سوخت باعث شد که اعتراضها به طور علنی و فزاینده در سطح جامعه گسترش یابد.
اما همۀ مردم فرانسه در این اعتراضها سهیم نیستند. کسانی که خود را بیشتر طرفدار محیط زیست میدانند از افزایش بهای بنزین طرفداری میکنند و میگویند مشکل اساسی جای دیگر است. به گفتۀ آنان باید قبل از هرچیز به فکر نجات محیط زیست بود. روزنامۀ هومانیته به نکتۀ دیگری نیز اشاره دارد که اخیراً از سوی رئیسجمهوری نیز شنیده شد: نمیتوان همزمان از دولت خواست که عوارض و مالیات دریافتی را کاهش دهد اما در هزینههای خود صرفهجویی نکند. دولت چطور میتواند از درآمدهای خود بکاهد اما از طرف دیگر مثلاً تعداد کارمندان دولتی را هم کمتر نکند؟ امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه صریحاً گفت که نیروهای سیاسی که چنین مطالبات متناقضی را مطرح میکنند فقط قصد عوامفریبی و آلت دست قرار دادن مردم را دارند.
اما سرمقالهنویس روزنامۀ لوموند معتقد است که این جنبش اعتراضی در زمانی شکل گرفته که فرانسه و شاید تمام دنیا در مرحلۀ گذار انرژی هستند. یعنی مرحلهای که باید از سوختهای سنتی به طرف انرژیهای جدید رفت: این موضوع در حال حاضر برای صنعت اتوموبیل اروپا و البته صاحبان خودرو دلمشغولی بزرگی است: اگر قرار باشد که طی سالهای آینده خودروهای گازوئیلی کنار روند و رفته رفته خودروی برقی و دوگانه سوز بازار را تسخیر کند، چه کسی باید هزینۀ سنگین این انتقال بزرگ را بپردازد؟ به نظر میرسد که حرف اصلی جنبش جلیقه زردها اینست که حاضر به پرداخت این هزینه نیست.
محمد بن سلمان از خطر برکناری نجات یافته است
فرستادۀ روزنامۀ لوموند به بیروت گزارشی دارد در بارۀ پروندۀ قتل خاشقجی و بخصوص موقعیت شاهزاده محمد بن سلمان. لوموند مینویسد اگرچه انتظارش میرفت اما دیروز دادستان عربستان رسماً اعلام کرد که محمد بن سلمان مطلقاً هیچ ارتباطی با پروندۀ قتل خاشقجی ندارد و به کلی از این ماجرا بیاطلاع بوده است. لوموند بلافاصله گوشزد میکند که شمار زیادی از ناظران باور دارند که واقعیت چیز دیگری است. ولی از نظر مقامات قضایی عربستان مقصران اصلی جنایت دو نفرند: نخست، ژنرال احمد عصیری معاون سازمان اطلاعات سعودی که به مأموران اعزامی به استانبول دستور داده بود خاشقجی را به میل یا به زور به عربستان "بازگردانند". مقصر دوم هم کسی نیست جز رهبر مأموران اعزامی که "سرخود" تصمیم به قتل خاشقجی گرفته است. این فرد از سوی دادستانی اسم برده نشده اما ظاهرا همان ماهر عبدالعزیز مطرب، سرهنگ اطلاعاتی است که به نوشتۀ لوموند به شخص محمد بن سلمان بسیار نزدیک است.
لوموند سپس توضیحات دادستان سعودی را میافزاید که گفته است "خاشقجی ابتدا به وسیلۀ تزریق به قتل رسیده و سپس قطعه قطعه شده است". این روزنامه روایات گوناگون و متناقضی را یادآوری میکند که تاکنون مقامات سعودی در بارۀ نحوۀ کشته شدن خاشقجی ارائه کردهاند.
با اینحال خبرنگار لوموند از قول مشاوران غربی که خاندان سلطنتی سعودی را خوب میشناسند نقل میکند که "ماجرای خاشقجی عملاً پایان یافته. سعودیها داستانی را اختراع کردهاند که محمد بن سلمان را کاملاً در امان قرار میدهد".
لوموند معتقد است که دولت آمریکا هم به پشتیبانی از شاهزاده ادامه داده و در نتیجه، لحظۀ حساسی که میتوانست به برکناری محمد بن سلمان بینجامد حالا دیگر گذشته است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید