آیا گردباد انزجار از ماجرای خاشقجی طرح‌های توسعۀ در عربستان را با خود خواهد برد؟
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۷:۳۰
«همایش سرمایه گذاری برای آینده» که با اشاره به گردهمائی داوس در سوئیس به «داوس صحرا» شهرت یافته است، سه شنبه ٢٣ اکتبر/اول آبان ، بدون حضور شماری از وزرا و نمایندگان سیاسی کشورهای بزرگ غربی، روسای نهادهای بین‌المللی، مدیران شرکت‌ها و بانک‌های چندملیّتی و حتی پوشش خبری رسانه‌های بزرگ برگزار می‌شود. هدف این همایش تدارک منابع مالی و امکانات فنی و مدیریتی لازم برای اجرای طرح موسوم به «چشم انداز ٢٠٣٠» و دیگر برنامه‌های توسعه در عربستان است. لغو پی در پی حضور نمایندگان موسسات سرمایه گذاری و فناوری نخستین نتیجۀ ملموس قتل فجیع جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی است که در روز دوم اکتبر در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شد.
موج انزجار افکار عمومی از این قتل حضور بسیاری از سیاستمردان و مدیران بلندپایۀ نهادها و شرکت‌های بین‌المللی را در این همایش ناممکن کرد و نگرش آنان را نسبت به ثبات سیاسی و امنیت سرمایه گذاری در این کشور دچار تردید نمود.
هدف طرح «چشم انداز ٢٠٣٠» که در آوریل ٢٠١۶ اعلام شد تبدیل عربستان به سرزمین فناوری‌های دیجیتال و خدمات پیشرفته و خروج آن از «تک کالائی» و وابستگی به نفت است.
هر چند برخی از کارشناسان نگرانی‌های برآمده از ماجرای خاشقجی را گذرا تلقی می‌کنند و می‌پندارند که گذر زمان بشتاب بر آن پرده خواهد کشید، بسیارند آنانی که این رویداد را نُماد نگرش و رفتاری می‌دانند که نه از جهت دیپلماتیک و اخلاقی، بلکه بلحاظ اقتصادی حاصل تلخی ببار می‌آورد. در نظر آنان ماجرای خاشقجی میوۀ درختی است که پیش از این در نوامبر سال گذشته، به بهانۀ مبارزه با فساد، بی دادگاه و داوری ٤۵٠ تن از شاهزادگان، صاحب منصبان و سرمایه گذاران کشور را در هتل ریتز- کارلتون ریاض به بند انداخت و پس از اخذ مقادیر هنگفتی پول، آنان را آزاد کرد. این رویداد از همان هنگام تخم بدبینی را کاشت و بسیاری از دست اندرکاران اقتصادی را دچار تردید و احتیاط کرد.
طرح عرضۀ ۵ درصد سهام آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان، در بورس لندن که بارها اعلام شد، به سبب ضرورت شفافیت در حساب‌ها تا کنون به تاخیر افتاده است. این تاخیر، عربستان را از دستیابی به سرمایۀ مورد نیاز برای به اجراگذاشتن طرح‌های توسعه بازداشته است.
ریچارد برانسون، بنیانگذار گروه ویرجین، که قرار بود در اجرای «طرح دریای سرخ» برای تبدیل مجموعه‌ای از جزایر بایر به بنادر تفریحی بسیار لوکس شرکت کند، اعلام کرد که خود را کنار می‌کشد. طرح «نئوم» برای ایجاد یک شهر عظیم که هزینۀ آن ۵٠٠ میلیارد دلار برآورد شده است، بگفتۀ یکی از کارشناسان فرانسوی فعال در عربستان با مشکل تامین منابع مالی روبروست.
سرمایه گذاری مستقیم خارجی در عربستان که در سال ٢٠١۶ به ٩ درصد تولید ناخالص ملی این کشور رسید، سال گذشته از تنها دو هزارم آن فراتر نرفت.
از همین روست که بگفتۀ «دیدیه بییون»، معاون موسسۀ مطالعات روابط بین‌الملل و استراتژیک در پاریس، ماجرای خاشقجی «شاید قطره‌ای باشد که به سر رفتن تحمل منجر شود.»
آیا واکنش محافل اقتصادی و مقامات سیاسی به ماجرای خاشقجی مسئولان عربستان را نگران کرده است؟ آیا این ماجرا که از سوی مطبوعات ترکیه مستقیماً به ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، نسبت داده می‌شود، پایه‌های قدرت او را لرزانده است؟ آیا عربستان، نخستین صادرکنندۀ نفت به جهان، می‌تواند و یا می‌خواهد حربۀ نفت را در رویاروئی با کشورهای «ناهمراه» بکار گیرد؟ بگفتۀ «دیدیه بییون» این حربه همچنان وجود دارد، اما دیگر از کارآئی گذشته برخوردار نیست.
چشم انداز روز را که به بررسی نتایج ماجرای خاشقجی بر همکاری‌های اقتصادی با عربستان می‌پردازد، با فعال کردن فایل صوتی گوش کنید.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید