اسلام از قرن دوازدهم میلادی با دررسیدنِ یکی از نوادگانِ پیامبر اسلام به پاکستان کنونی و جنوب هند در میان تامیلها رواج یافت. در هند تامیلهای مسلمان را جزو قوم تامیل میشمارند. اما در آمارهای رسمیِ سْریلانکا از مسلمانانِ تامیل زیر عنوانِ قومی جداگانه یاد میکنند. بعضی از پژوهشگران تامیلها را بومیانِ سْریلانکا میدانند، اما بعضی دیگر معتقدند که آنان در حوالیِ قرن دهم میلادی در پی هجوم ساکنانِ جنوبِ هند به سْریلانکا در آن سرزمین جایگیر شدهاند. درگیریهای قومی میان تامیلها و سینهالیها که بزرگترین گروه قومیِ سْریلانکا هستند، از پیش از جنگ جهانی دوم آغاز شد. از زمان استقلال آن کشور تاکنون قدرت همواره در دست سینهالیها بوده است. زبان و دین آنان زبان و دین رسمی سْریلانکاست. مدتی است اسلامگرایی رادیکال با استفاده از تلخکامیِ دیرینۀ تامیلهایِ سْریلانکا در میان مسلمانانِ تامیل نیز نفوذ کرده است.
یکشنبۀ گذشته ۲۱ آوریل در هشت انفجار پیاپی در چهار هتلِ لوکس و سه کلیسای سْریلانکا ۳۵۹ نفر کشته و بیش از ۵۰۰ نفر زخمی شدند. در حدود ۳۷ تن از کشته شدگان خارجیاند که بیشترشان هنوز شناسایی نشدهاند. انفجارها زمانی رخ داد که انبوهی از مسیحیان آن کشور در حال برگزاریِ مراسم عید پاک در کلیساها بودند. پلیس تاکنون بیش از ۴۰ نفر را بازداشت کرده که گویا مستقیم یا غیرمستقیم در انفجارها دست داشتهاند. سخنگوی دولت روز دوشنبه یک جنبش اسلامگرایِ محلی به نام «جماعتِ ملیِ توحید» را عامل این کشتارها معرفی کرد. اما تا روز سه شنبه هیچ گروهی مسئولیتِ انفجارها را به عهده نگرفته بود. سرانجام پیش از ظهر سه شنبه ۲۳ آوریل داعش مسئولیت آنها را به عهده گرفت. تحقیقات اولیه نشان میدهند که عاملان اصلیِ آن حملات گروهی از اسلامگرایان تندرو سْریلانکایی بودهاند.
تا پیش از ۱۹۷۲ به سْریلانکا «سِیلان» میگفتند. برپایۀ آمارهایِ رسمی، از کل جمعیتِ ۲۱ میلیونیِ آن کشور کمی بیش از ۷۰ درصد بوداییاند؛ در حدود ۱۴ یا ۱۵ درصد پیرو آیینِ هندو، نزدیک به ۷ درصد مسیحی و اندکی بیش از ۷ درصد مسلماناند. کم و بیش همۀ مسلمانان سْریلانکا از قوم تامیلاند.
در سْریلانکا اکثریتِ پیروانِ آیین هندو را نیز تامیلها تشکیل میدهند. تامیلها در شمالِ شرقیِ سْریلانکا و در استانِ «تامیل نادو»، جنوبیترین استان هند، زندگی میکنند. در سال ۲۰۰۱ تامیلهای هند نزدیک به ۶۱ میلیون نفر و تامیلهای سْریلانکا کمی بیش از ۳ میلیون نفر بودند. زبان تامیلی از خانوادۀ زبانهای دْراویدی است که بومیان هند در بیش از ۲۵۰۰ سال پیش به آنها سخن میگفتند. اقلیتی از تامیلها چه در هند و چه در سْریلانکا مسیحیاند و گروههایِ چشمگیری از آنان مسلماناند. در هند تامیلهای مسلمان را جزو قوم تامیل میشمارند. اما در آمارهای رسمیِ سْریلانکا از مسلمانانِ تامیل زیر عنوانِ قومی جداگانه یاد میکنند. کارشناسان دربارۀ قِدمتِ حضور تامیلها در سْریلانکا همرأی نیستند. بعضیها آنان را بومیانِ آن کشور میدانند، اما بعضی دیگر معتقدند که آنان در حوالیِ قرن دهم میلادی در پی هجوم ساکنانِ جنوبِ هند به سْریلانکا در آن سرزمین جایگیر شدهاند.
سْریلانکا با نام سِیلان در ۱۵۹۷ به تصرف پرتغالیها درآمد. در ۱۶۵۸ هلندیها آن را از دست پرتغالیها درآوردند و تا سال ۱۷۹۶ بر آن فرمان راندند. آن کشور سپس به مستعمرۀ بریتانیا تبدیل شد تا اینکه در سال ۱۹۴۸ توانست زیر عنوانِ «قلمرو سیلان» یا «دوُمینیوُنِ سیلان» و در مقام یکی از اعضای کشورهای «کامنوِلث» به استقلال دست یابد. درگیریهای قومی میان تامیلها و سینهالیها که بزرگترین گروه قومیِ سْریلانکا هستند، از پیش از جنگ جهانی دوم آغاز شد. یعنی در زمانی که آن کشور هنوز مستعمرۀ بریتانیا بود. زبان سینهالی از شاخۀ زبانهای هند و اروپایی است. نزدیک به ۷۰ درصد مردم سْریلانکا به ویژه سینهالیها به این زبان سخن میگویند. از ۱۹۴۴ تامیلها کوشیدند در دستگاه اداری سِیلان که بیشتر در دست سینهالیها بود، به جایگاهی دست یابند.
در ۱۹۵۶ که چند سالی از استقلال «قلمرو سیلان» میگذشت، دولت زبان سینهالی را تنها زبان رسمی کشور اعلام کرد. در حالی که یک چهارم جمعیت کشور به زبان تامیلی سخن میگفتند. حزب فدرالیست تامیل به نشانۀ اعتراض دعوت به «مقاومتِ مسالمت آمیز» کرد و در ۵ ژوئن آن سال در برابر پارلمانِ کشور «تحصن آرام» برگزار کرد. اما کشور آبستنِ درگیریهای قومی بود. در ۱۱ ژوئن آن سال سینهالیها در شرق کشور که در آن زمان هنوز قلمرو سیلان نام داشت به تامیلها تاختند و بیش از ۱۵۰ تن از آنان را کشتند. آشوب ۵ روز طول کشید. در ۱۹۵۸ نیز کارزار ضد تامیل به کشته شدن بیش از ۵۰۰ تامیل انجامید.
پس از انتخابات ۱۹۵۶ حزب فدرالیستِ تامیل در همۀ مناطقی که تامیلها زندگی میکردند، اعتباری کم نظیر یافت و به صورت حزب مسلط آن مناطق درآمد. در ۱۹۷۲ خانم «سیریماوُ بِندارانایکه»، نخست وزیر و رهبر «حزب آزادیِ سْریلانکا» قانون اساسی را تغییر داد، کشورش را از وضع دوُمینیوُن درآورد و تبدیل به جمهوری کرد و نام سیلان را که بیش از هزار سال نام اصلی آن سرزمین بود به «سْریلانکا» تغییر داد. انتخابات پارلمانی ۱۹۷۷ چرخشگاهی در تاریخ آن کشور بود. زیرا حزب جداییطلبِ تامیل در مناطق تامیلنشین پیروز شد و به صورت حزب اپوزیسیون درآمد. دو هفته پس از انتخابات، سینهالیها سر به شورش برداشتند و بر تامیلها تاختند. نزدیک به ۳۰۰ تامیل در آن شورش جان باختند و هزاران کمونیست از خانههاشان رانده شدند. کشتار تامیلها و سرکوبیِ کمونیستها به دست سینهالیها در عمل با پشتیبانی و حتی سازماندهی دولت و نیروهای نظامی انجام گرفت.
بدینسان، جوانان تامیل به مبارزۀ مسلحانه روی آوردند. در ۱۹۸۳ سْریلانکا عرصۀ جنگ داخلیِ تمام عیار میان دولت آن کشور و گروه موسوم به «ببرهای آزادیخواه تامیل» شد. آن جنگ در ماه می ۲۰۰۹ پایان یافت. ارتش سْریلانکا جداییطلبان را در شمالِ شرق کشور محاصره کرد و آنان پایان جنگ داخلی را اعلام کردند. اما دشمنی میان تامیلها و سینهالیها پایان نگرفت. کم و بیش همۀ سینهالیها پیرو آیین بوداییاند. آنان در ۱۹۷۲ آن آیین را دین رسمی و دولتیِ سْریلانکا اعلام کردند و گویا از مسلمانان تامیل بیش از تامیلهای مسیحی و هندومذهب نفرت دارند.
گفته میشود مسیحیت در میان تامیلها در سال ۵۲ میلادی با رفتنِ توماس قدیس، یکی از حواریون مسیح، به هند پاگرفت. در دورۀ استعمار بر شمار مسیحیانِ تامیل افزوده شد. اما اسلام از قرن دوازدهم میلادی با دررسیدنِ یکی از نوادگانِ پیامبر اسلام به پاکستان کنونی و جنوب هند در میان تامیلها رواج یافت. تامیلهای مسلمان پیرو اهل سنتاند و از تصوف بسیار اثر پذیرفتهاند. مدتی است اسلامگرایی رادیکال با استفاده از تلخکامیِ دیرینۀ تامیلهایِ سْریلانکا در میان مسلمانانِ تامیل نیز نفوذ کرده است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید