ژاک شیراک، دوست و پشتیبانِ لبنان در لحظه‌های دشوار تاریخی
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۹:۲۸
می‌گویند شیراک با شنیدن خبر کشته شدن رفیق حریری، نخست وزیر لبنان، گریست. او دو روز پس از آن رویداد به بیروت رفت و در فرودگاه آن شهر در گفت و گو با خبرنگاران ترور حریری را عملی نفرت انگیز و وصف‌ناپذیر خواند و مرگ او را برای لبنان و جهانِ کنونی زیانی جبران ناپذیر توصیف کرد. در جنگ ۳۳ روزۀ حزب الله لبنان با ارتش اسرائیل رسماً گفت: گویی اصراری برای ویران کردن لبنان وجود دارد. در تنظیم و تصویب قطعنامۀ ۱۵۵۹ شورای امنیت شیراک سهم عمده داشت. به موجب آن قطعنامه همۀ نیروهای خارجی باید از خاک لبنان بیرون می‌رفتند و با احترام به حاکمیت ملی و استقلال آن کشور از دخالت در انتخابات آزاد ریاست جمهوری در آن کشور خودداری می‌کردند.
دوشنبه ۳۰ دسامبر مراسم تشییعِ ژاک شیراک با حضور بیش از ۸۰ شخصیتِ بلند پایۀ سیاسی از سراسر جهان برگزار شد. روز دوشنبه نه تنها در فرانسه بلکه در لبنان نیز به همین مناسبت روز عزای ملی اعلام شده بود. در هر دو کشور پرچم‌ها سراسر روز نیمه افراشته بودند و بخش بزرگی از برنامه‌های رادیو و تلویزیون به بزرگداشت رئیس جمهوریِ فقید فرانسه اختصاص یافته بود.
ژاک شیراک رابطۀ خاصی با لبنان داشت. در ۱۹۸۱ در گیر و دار جنگ داخلیِ لبنان به ابتکار او، که در آن زمان شهردار پاریس بود، گروهی از مسئولانِ عالی‌رتبۀ حزب سوسیالیستِ فرانسه و حزب «تجمع برای جمهوری» که او رهبری‌اش را به عهده داشت، برای میانجی‌گری به لبنان رفت. به گفتۀ امین جُمَیّل، رئیس جمهور پیشین لبنان، آن میانجی‌گری داشت به نتیجه می‌رسید، اما با حملۀ نظامیِ اسرائیل به لبنان در ۱۹۸۲ نقش بر آب شد.
دوستیِ صمیمانۀ شیراک با رفیق حریری، نخست وزیر پیشین لبنان که در فوریۀ ۲۰۰۵ در یک حملۀ انتحاری کشته شد، زبانزد خاص و عام بود. او نخستین رئیس جمهوری یکی از قدرت‌های بزرگ جهان بود که پس از پایان جنگ داخلیِ لبنان سفر رسمی به آن کشور کرد. او در دیدار دو روزه‌اش از آن کشور که از ۴ تا ۶ آوریل ۱۹۹۶ به طول انجامید آشکارا اعلام کرد که فرانسه خواهانِ لبنانی آزاد و مستقل است.
در ۳۰ ماه می ۱۹۹۸ ژاک شیراک در مراسم باشکوهی «قصر صنوبر» را در بیروت افتتاح کرد. این قصر محل سفارت فرانسه در لبنان است و در سال ۱۹۸۲ در عملیات نظامی اسرائیل سخت آسیب دید. در ۱۹۹۳ الن ژوپه، در مقام وزیر امور خارجۀ فرانسه، بازسازیِ این قصر را به یک شرکت مهندسی فرانسوی سپرد و آن شرکت پس از سه سال مطالعه کار بازسازی آن را در ۱۹۹۶ آغاز کرد. قصر صنوبر در تاریخ لبنان معنای نمادین پراهمیتی دارد. در اول سپتامبر ۱۹۲۰ ژنرالِ فرانسوی «هانری گوروُ» از سکویِ جلوِ در ورودیِ آن زایشِ لبنان بزرگ و مدرن را اعلام کرد. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی در پی جنگ جهانی اول لبنان با تصمیم جامعۀ ملل زیر قیمومت فرانسه قرار گرفت. در ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ ژنرال دوُگُل در مقام رهبر فرانسۀ آزاد در سفرهایی که به لبنان کرد در آن قصر ساکن شد. در سال ۱۹۴۳ هنگامی که لبنان از زیر قیمومت فرانسه بیرون آمد و به صورت کشوری مستقل درآمد، قصر صنوبر رسماً به محل سفارت فرانسه تبدیل شد.
در ۲۷ فوریۀ ۲۰۰۱ در ششمین سال ریاست جمهوریِ ژاک شیراک نشستی برای کمک به اقتصاد لبنان در کاخ الیزه برگزار شد که در آن از جمله رفیق حریری، نخست وزیر لبنان، وزرای اقتصاد و دارایی لبنان، رئیس کمیسیون اروپا، رئیس بانک جهانی و معاون بانک اروپایی سرمایه گذاری شرکت داشتند. در پایان آن نشست که به «نخستین کنفرانس پاریس دربارۀ لبنان» معروف شد، رفیق حریری در مصاحبه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که کمسیون اروپا و بانک اروپاییِ سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون یورو در اختیار لبنان خواهند گذاشت که ۳۰ درصد آن کمکِ بلا‌عوض و بقیه وام درازمدت با بهرۀ کم خواهد بود.
پس از آن نشست، دو کنفرانس بین‌المللیِ دیگر برای رونق بخشیدن به اقتصاد لبنان برگزار شد. یکی در سال ۲۰۰۲ و دیگری در سال ۲۰۰۷. در کنفرانس سوم که چند ماه پس از جنگِ ویرانگر ژوئیۀ ۲۰۰۶ برگزار شد، ۷.۶ میلیارد دلار برای به راه انداختنِ چرخ‌های اقتصاد لبنان فراهم آمد. می‌گویند در آن کنفرانس وزیر داراییِ کویت در گفتار پایانی‌اش رو به شیراک گفت: «الله معک» یعنی «خدا همراه شما باشد!» و شیراک در پاسخ گفت: درست است که خدا باید همراه ما باشد، اما شما هنوز نگفته‌اید چقدر می‌خواهید به لبنان کمک کنید.
در ۲ سپتامبر ۲۰۰۴ شورای امنیت سازمان ملل قطعنامۀ ۱۵۵۹ را به تصویب رساند. در تنظیم و تصویب آن قطعنامه شیراک سهم عمده داشت. به موجب آن قطعنامه که با ۹ رأی موافق و ۶ رأی ممتنع به تصویب رسید، نخست باید همۀ نیروهای خارجی از خاک لبنان بیرون می‌رفتند و با احترام به حاکمیت ملی و استقلال آن کشور از دخالت در انتخابات آزاد ریاست جمهوری در آن کشور خودداری می‌کردند.
در ۱۴ فوریۀ ۲۰۰۵ رفیق حریری در یک حملۀ انتحاری کشته شد. در آن حمله ده‌ها تنِ دیگر نیز کشته شدند. می‌گویند شیراک با شنیدن خبر آن حمله گریست. کاخ الیزه در بیانیه‌ای رسمی از جامعۀ بین‌المللی خواست که برای یافتن مسئولانِ اصلی آن فاجعه و مجازات آنان بی‌درنگ به جست و جو و تحقیق بپردازد. در ۱۶ فوریه یعنی دو روز پس از آن رویداد شیراک به بیروت رفت. در فرودگاه بیروت در گفت و گو با خبرنگاران ترور رفیق حریری را عملی نفرت انگیز و وصف‌ناپذیر خواند و مرگ او را برای لبنان و جهانِ کنونی زیانی جبران ناپذیر توصیف کرد. و سپس افزود: من امروز به بیروت آمده‌ام تا به مردی که دوست‌ام بود و دولتمردی دموکرات و صلح‌طلب بود، ادای احترام کنم. و هنگامی که به همراه پسر و همسر نخست وزیر فقید لبنان بر سر خاک او در میدان شهدا حاضر شد، انبوه مردمی که در آنجا حضور داشتند فریاد می‌زدند : سوریه بُروُ بیرون! زنده باد فرانسه! زنده باد شیراک!
دو ماه بعد نیروهای سوری که به مدت سه دهه در لبنان حضور داشتند خاک آن کشور را ترک کردند. لبنانی‌ها سوریه را به دست داشتن در ترور رفیق حریری متهم می‌کردند و نیروهای سوری در فضای سنگینی که پس از آن ترور برضد آن‌ها ایجاد شده بود، نمی‌توانستند به حضور خود در لبنان ادامه دهند.
در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۵ ژاک شیراک در مقام رئیس جمهوری فرانسه، از سعد حریری، فرزند رفیق حریری، در کاخ الیزه پذیرایی رسمی کرد و گفت که فرانسه در یافتن و مجازاتِ مسئولان ترور رفیق حریری از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.
در تابستان ۲۰۰۶ در جنگ ۳۳ روزۀ حزب الله لبنان با ارتش اسرائیل که دامنۀ آن شمال اسرائیل و سراسر لبنان را فراگرفت، شیراک در مصاحبه‌ای گفت: از خود می‌پرسم چرا این‌قدر اصرار دارند لبنان را ویران کنند. آن جنگ در ۱۴ اوت ۲۰۰۶ پایان یافت.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید