در ستایش جامعه مدنی ایران

بررسی مطبوعات هفتگی فرانسه را با نشریه اکسپرس آغاز می‌کنم که در شماره این هفته خود، "کریستف باربیه" سرمقاله نویس صاحب نام این نشریه، مطلب این هفته خود را بطور کامل به پیامدهای سفر حسن روحانی به پاریس اختصاص داده است.

کریستف باربیه، ابتدا یادآوری می کند که تنها در عرض چند ماه، ایران از مرحله یک دولت یاغی به همکار و تقریباً متحد ما تبدیل شده است. او هشدار می دهد که در دیپلماسی باید قدری خویشتن‌داری بخرج داد تا مبادا روزی حرمت فرانسه بزیر سؤال برود.
بعقیده باربیه، خصومت ایران با داعش، فروش هواپیماهای "ایرباس" و بوی نفت ارزان قیمت، دلایل قانع کننده ای هستند که روابط با ایران را توجیه می‌کنند ولی جانب احتیاط و دوراندیشی را نباید از دست داد. اگر منافع ناشی از تجارت خارجی ایجاب می کند که جیب‌های گشاد و حافظه کوتاهی داشته باشیم، این وظیفه روشنفکران است که یادآوری کنند در گذشته چه اتفاقاتی افتاده است.
آیا کسی "وحید گرجی" دیپلمات ایرانی مقیم فرانسه و رابطه اش با سوء قصد سال 1986 را در خیابان "رن" بیاد می‌آورد؟ آن زمان اسلامگرائی با ریش‌های آیت الله خمینی شناخته میشد و عمامه شیعه بر سر داشت. آیا کسی از سرکوب بیرحمانه ماه‌های ژوئیه و ژوئن سال 2009 در گرماگرم "جنبش سبز" چیزی بیادش مانده است؟ آیا از چگونگی سرکوب این بهار واقعی ایرانی که بشارت دهنده بهار عربی بود کسی خبری دارد؟ آیا کسی قتل خونین "ندا آغاسلطان" این دختر زیبا و جوان 26 ساله که توسط تک تیراندازان بقتل رسید و جهان را به خشم و خروش کشانید بخاطر می آورد؟ از آن زمان تا کنون البته نظم در تهران برقرار شده است. تراژدی سال 2009 این اصل را بیاد می‌آورد که ایران یک دیکتاتوری مذهبی بیرحم است.

کریستف باربیه عقیده دارد که وقتی یک ریشو البته با موهای نرم، در پاریس مؤدبانه مورد استقبال قرار میگیرد، باید بخاطر آورد که استقبال از معمر قذافی و یا بشار اسد توسط سارکوزی، آن زمان هم اعتراضاتی بهمراه داشت که شنیده نشدند.
سرمقاله نویس اکسپرس تأکید می کند، البته که باید با ایران مناسبات را حفظ کرد؛ برای اینک داعش دشمن مشترک ماست. باید با ایران تجارت کنیم چرا که منافع ما ایجاب می کند؛ ولی باید آینده را هم از نظر دور نداریم و به تدارک آن بیاندیشیم. باید فکر کنیم که در سال‌های آینده این کشور می تواند به یک ایران بی‌عمامه تبدیل شود.
او خلاصه می کند: باید بخاطر بسپاریم که جامعه مدنی ایران آن چیزی نیست که حاکمیت این کشور ادعا می کند؛ یعنی ما باید بر فراز مناسبات رسمی سیاسی و تجاری با ایران، باید بیاری جامعه‌ای بشتابیم که بشکلی زیرزمینی می‌بالد و جلوه‌های هنری، معیارهای اخلاقی و رؤیاهای خود را در سر می پروراند.

و اما لوپوئن این هفته گزارش جالبی دارد از حضور جوانان جهادگرای طرفدار داعش در کشورهای عربی شمال آفریقا. این گزارش را از مراکش آغاز می کند که بدلیل همکاری‌های اطلاعاتی اش با فرانسه پس از سوءقصد تروریستی اخیر در پاریس، در شبکه‌های انترنتی مورد حمله داعش قرار گرفت و پیام‌های انترنتی، مردم را دعوت میکردند که علیه پادشاه مراکش که «متحد صلیبیون» نامیده می‌شود قیام کنند.

بروایت "لوپوئن"، آخرین سوءقصدی که در مراکش انجام شده بسال 2011 برمیگردد و توسط القاعده انجام گرفته است. با این حال حدود بروایت وزارت دفاع آمریکا، تا حدود 3500 نفر از جوانان جهادگرا از کشورهای تونس الجزایر و مراکش خود را به مناطق تحت نفوذ داعش رسانیده‌اند. تونس بیشترین داوطلبان جهاد را بخود اختصاص می دهد و مراکش با 1500 داوطلب در ردیف سوم کشورهای شمال آفریقا قرار دارد. اغتشاش در لیبی باعث شده که مناطقی از این کشور به مرکز تجمع مهاجرین داوطلب جهاد تبدیل گردد.

بد نیست از نشریه لوبس این هفته هم گزارشی را مرور کنیم که به وضعیت جوانان هوادار داعش در کشور اردن می‌پردازد. فرستاده ویژه "لوبس" در این کشور از وجود جوانانی خبر که فرزندان بورژوازی اردنی هستند و با تحصیلات خوب، دست به مهاجرت زده و خود را به داعش می‌رسانند.

ماذن دلاعین، یک نماینده مجلس اردن است که فرزند دانشجویش که در اوکراین تحصیل میکرده است به دام گروهی از اسلامگرایان می افتد و همراه با آنان خود را به داعش می رسانند. گزارشگر همچنین از دختر جوان و تحصیل کرده ای که روانشناسی خوانده است یاد می کند که سال گذشته از طریق انترنت به داعش علاقمند می شود و سپس به ترکیه رفته و وارد شبکه داعش می شود اما پیش از خروج از ترکیه پشیمان شده و به اردن باز میگردد.