دلایل عادی سازی مناسبات اسرائیل و ترکیه کدامند؟
ترکیه و اسرائیل بعد از شش سال مناسبات خود را با یکدیگر عادی کردند. بررسی دلایل این اقدام خالی از اهمیت نیست. ترکیه به عنوان عضو پیمان آتلانتیک شمالی ناتو، و اسرائیل، دو قدرت کلیدی خاورمیانه هستند، به ویژه در دورهای که کشورهای غربی میکوشند پیوندها و همکاریهایشان را برای مبارزه با گروه "دولت اسلامی" در منطقه تقویت کنند.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
در حالی که اسرائیل در پی محدود کردن نفوذ "دشمن منطقهای"اش، یعنی جمهوری اسلامی ایران است، حکومتهای تهران و آنکارا نیز طی پنج سال گذشته از خلال جنگ داخلی سوریه رو در روی یکدیگر قرار گرفته یا در واقع از نیروهای متضاد در سوریه پشتیبانی کردهاند. با این حال، ملاحظات مهم اقتصادی به ویژه در عرصۀ انرژی از دیگر انگیزههای عادی شدن مناسبات اسرائیل و ترکیه بودهاند.
افزون بر این، ترکیه می کوشد نفوذ منطقهایاش را که رو به زوال نهاده، بازیابد.
مناسبات آنکارا و مسکو از نوامبر گذشته یعنی از زمانی که یک جنگندۀ روسیه توسط نیروی هوایی ترکیه منهدم شد، رو به وخامت نهادهاند. دولت آنکارا به دلیل پشتیبانی پیشیناش از حکومت محمد مُرسی مناسباتش با مصر نیز کاهش یافته است، پس از آنکه ارتش مصر به رهبری عبدالفتاح السیسی در پی سرنگون کردن حکومت مُرسی زمام امور را در این کشور در دست گرفت. ترکیه همچنین در پنج سال گذشته از مخالفان مسلح بشار اسد پشتیبانی کرده، بی آنکه این مخالفان بتوانند رژیم دمشق را سرنگون کنند.
از سوی دیگر، دولت اسرائیل در پی متحدان جدید در منطقه به ویژه برای صادرات گاز دریای مدیترانه است. در مذاکرات میان تل آویو و آنکارا احداث یک خط لولۀ انتقال گاز از طریق خاک ترکیه مطرح شده است. افزون بر این، اسرائیل در واکنش به انتقادهای فزاینده در خصوص بن بست مذاکرات صلح با فلسطینیان می کوشد مناسبات منطقهایاش را از سر بگیرد.
برای رسیدن به توافق با اسرائیل، دولت آنکارا سه شرط تعیین کرده بود: عذرخواهی اسرائیل به دلیل حمله به کشتی حامل کمکهای بشردوستانۀ ترکیه در سال ۲۰۱۰؛ پرداخت غرامت به خانواده های قربانیان این حمله و توقف محاصرۀ اقتصادی نوار غزه توسط دولت اسرائیل. از این سه شرط دولت اسرائیل دو شرط اول را پذیرفته است، اما توقف محاصرۀ غزه را تهدیدی علیه امنیت خود دانسته و از تحقق آن امتناع ورزیده است.
با این حال، دو کشور موفق شدند در این زمینه نیز به نوعی سازش دست یابند. بر اساس این سازش دولت آنکارا یک کشتی حامل ۱۰هزار تُن کمکهای بشردوستانه را از طریق بندر "اشدود" در اسرائیل به نوار غزه ارسال می کند. اسرائیل همچنین با احداث یک نیروگاه برق و تأسیسات شیرین کنندۀ آب در غزه توسط ترکیه موافقت کرده است.
در مقابل آنکارا پذیرفته است که مانع از فعالیتهای ضداسرائیلی حماس در خاک ترکیه شود و برای بازپس گیری دو سرباز اسیر اسرائیلی و اجساد دو سرباز دیگر اسرائیلی توسط سازمان حماس نزد این گروه پادرمیانی کند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید