"حاج قربان سلیمانی"، خواننده و نوازنده دو تار و نیز یکی از آخرین "بخشی"های خراسان در روز ٢٦ ژانویه ٢٠٠٨، در ٨۵ سالگی در گذشت. او که کشاورز بود، در سال ١٣٠٢در علی آباد قوچان زاده شد و نواختن ساز را نزد پدرش، کربلائی رمضان، آموخت.
پس از مرگ پدر، ، او که 22 ساله بود، نزد "غلامحسین بخشی جعفرآبادی"، "حاج محمد بخشی قیطاقی" و "عوض بخشی" به آموختن دوتار پرداخت.
"حاج قربان سلیمانی"، از سال 1346 تا 366، به مدت 20 سال، به دلایل مذهبی دست به ساز نزد تا اینکه شیخی به وی گفت که نوای سازش موهبت الهی است.
حاج قربان سلیمانی، در شماری از جشنواره های ایران هنرنمائی کرد و در دوران محمد خاتمی رئیس جمهوری پیشین ایران، "گنجینه ملی" لقب گرفت.
این پدیده ویژه را می توان در رده عاشق‌ها (یا بخشی‌ها) گنجاند، چون حاج قربان یکی از بهترین بخشی‌های شمال خراسان بود؛ هم شعر می‌گفت، هم ساز می‌زد و هم قصه می‌گفت.
حاج‌قربان سلیمانی یکی از آخرین بازماندگان "بخشی‌گری" و یکی از گنجینه‌های ملی ایران بود.
«ترکمن‌ها به کسانی که همراه با ساز خود آواز می خوانند و بیان کننده شادی‌ها، دردها، آمال و آرزوهای قوم خود هستند بخشی" می گویند".
گفته می شود "بخشی" نزد اویغورها به کسانی نسبت می شد که بتوانند خط اویغوری را بخوانند و در زبان چینی از واژه "پاکشی" گرفته شده که به معنای کسی است که حالت "شمن" به خود می گیرد. "بخشی"ها، نخستین کسانی بودند که به دلیل نبود نوشتار، رسالت انتقال حرکت های تاریخی، فرهنگی و داستان‌های مربوط به قوم خود را به عهده داشتند. نخستین این طایفه را "باباقورد" پیشگوی افسانه‌ای دوره "اوغوز" می دانند که با قوپو، دوتار خود، داستان ها و روایات دوره اوغوز را به آیندگان منتقل کرده است».
حاج‌قربان سلیمانی، در سال 1991 در فستیوال تآتر شهر "آوینینون" در جنوب فرانسه، در چارچوب برنامه‌هائی که زیر عنوان "پارسه در آوینیون" به موسیقی های محلی ایران و نمایش تعزیه اختصاص داده شده بود، هنرنمائی کرد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.
در نخستین کنسرت حاج قربان سلیمانی، در دیر "سلستن"، نور به گونه ای تنظیم شده بود که تنها یک دو تار بر روی صحنه دیده میشد، بعد ناگهان دستهائی با حرکتی سریع، بر روی آن به حرکت در آمدند و آنگاه از پشت این ساز سَری خیام‌وار با ریشی سفید بیرون آمد و صدای حاج قربان سلیمانی در حیاط دیر طنین انداخت. همین جذبه باعث شد که روزنامه "لیبراسون" با یکی از عکس های او، تمام صفحه اول روز بعد خود را بپوشاند و جمعیت با کف‌زدن‌های طولانی خود او را به اجرای بیشتر وادارد.
حاج‌قربان سليماني، بخشي از باغش را که در آن به خاک سپرده شده، به‌عنوان "قطعه هنرمندان" تقديم اهالی هنر كرده است.
حاج قربان سلیمانی، چندین کنسرت در فرانسه و در شماری از کشورهای جهان اجرا کرد و من هر بار به مناسبت حضورش در فرانسه، گفتگوهائی با او انجام دادم.
گفتگوئی را که می شنوید در ماه آوریل سال 1998 انجام گرفته است.
گفتگو با حاج قربان سلیمانی، خواننده و نوازنده دو تار
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید