روسیه در زمینه صادرات گاز رقیب ایران است، نه شریک
نتشر شده در:
گوش کنید - ۱۰:۵۵
با وجودیکه ایران حدود ١٨درصد کل ذخایر گازی دنیا را در اختیار دارد، اما بسیاری از منابع گازی این کشور همچنان دست نخورده باقی مانده است. تولید و صادرات گاز ایران هیچ تناسبی با میزان ذخایر انبوه گاز طبیعی آن ندارد. تولید کنونی گاز ایران، فقط تکافوی مصرف داخلی را می کند و ایران در عمل صادرات گازی ندارد. برای توسعه صادرات، ایران نیاز به توسعه منابع گازی کشور دارد. پرویز مینا، مشاور بین‌المللی در حوزه نفت و گاز میگوید، با توجه به اینکه روسیه رقیب ایران در زمینه صادرات گاز است، نمیتواند شریک خوبی برای توسعه منابع گازی ایران باشد.
در هفته ای که آغاز شد، تهران میزبان سه نشست بزرگ گازی جهان بود. ٢نشست عادی و فوق العاده وزرای انرژی عضو سازمان کشورهای صادر کننده گاز موسوم به "جی.یی.سی.اف" (GECF) که روز شنبه برگزار شد، سپس سومین اجلاس سران کشورهای صادر کننده گاز با حضور سران 9 کشور عضو این سازمان که روز دوشنبه در تهران برگزار شد. از زمان تشكيل مجمع كشورهای صادركننده گاز، اين نخستين باری است كه تهران ميزبانی ٣ اجلاس گازی جهان را بر عهده دارد.
كشورهای الجزاير، بوليوی، مصر، گينه استوايی، ايران، ليبی، نيجريه، قطر، روسيه، ترينيداد و توباگو، ونزوئلا و امارات متحد عرب، ١٢عضو اصلی اين مجمع جهانی به شمار می‌روند. کشورهای هلند، نروژ، عراق، عمان و پرو، به عنوان اعضای ناظر در مجمع كشورهای صادركننده گاز حضور دارند. در همین حال رئیس جمهوری کشور ترکمنستان به عنوان کشور میهمان در این نشست جهانی گاز حضور داشت. همچنین، تقاضای جمهوری آذربایجان برای پیوستن به این مجمع مورد تأیید قرار گرفت و بدین ترتیب اعضای اصلی مجمع کشورهای صادر کننده گاز آینده به 13 کشور افزایش خواهد یافت.
12 عضو اصلی کشورهای صادرکننده گاز حدود 67 درصد از ذخایر گاز جهان و همچنین نزدیک به 45 درصد کل تولید گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند
کارشناسان جهانی میگویند ایران با در اختیار داشتن سهمی نزدیک به 18 درصد کل ذخایر گازی جهان (نزدیک به 35 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز)، بزرگترین پتانسیل گازی در جهان را دارا میباشد و در کنار روسیه به عنوان یکی از مهمترین کشورهای عضو "جی.یی.سی.اف" GECF محسوب میشود.
تولید و صادارات گاز ایران هیچ تناسبی با میزان ذخایر انبوه آن ندارد
با وجودی که ایران حدود 18 درصد کل ذخایر گازی دنیا را در اختیار دارد، اما بسیاری از منابع گازی این کشور همچنان دست نخورده باقی مانده است. تولید و صادارات گاز ایران هیچ تناسبی با میزان ذخایر انبوه گاز طبیعی آن ندارد. آخرین آمارهای وزارت نفت ایران این موضوع را نشان میدهد. واقعیت اینست که ایران در فرض خوش بینانه، معادل گازی را که تولید می کند مصرف می کند.
تولید کنونی گاز ایران، فقط تکافوی مصرف داخلی را میکند
بر اساس آمارهای وزارت نفت ایران، در سال گذشته در حدود 200 میلیارد مترمعکب گاز تولید کرده و در همان حدود مصرف داخلی داشته است؛ این در حالی است که آمارهای منابع خارجی، تولید گاز ایران را بسیار کمتر از این میزان گزارش میدهند؛ به عنوان مثال، شرکت "بریتیش پترولیوم" (بی. پی.)، اخیراً تولید گاز ایران در سال گذشته را کمی بیش از 172 میلیارد متر مکعب اعلام کرده است.
در زمینه صادرات، وزارت نفت، صادرات سالانه گاز ایران را در حدود 9.3 میلیارد مترمکعب اعلام می کند، اما این وزارت توضیح نمیدهد در حالی که تولید گاز به سختی پاسخگوی مصرف داخلی است، این گاز صاداراتی را چگونه تأمین می کند. از سوی دیگر، در آمارهای وزارت نفت، آمار واردات گاز ایران خصوصاً از ترکمنستان اعلام نشده است.
ایران عضو غایب در زمینه صادرات گاز
بررسی این آمارها نشانگر این واقعیت است که به رغم پتانسیل بسیار بالای ذخایر گاز ایران، در حال حاضر این کشور نه تنها هیچ نقشی در بازار جهانی گاز ندارد، بلکه نقش این کشور در بازارمنطقه ای این منبع سوختی بسیار اندک است
پرویز مینا، مشاور عالی بین المللی در حوزه نفت و گاز درباره وضعیت تولید، مصرف ،صادرات و واردات گاز ایران میگوید: منابع گازی ایران به دلایل فقدان استفاده از تکنولوژی‌های نوین و برتر در این زمینه توسعه نیافته است. همچنین عدم وجود بهینه مدیریت در این صنعت یکی دیگر از مشکلات بر سر راه توسعه تولید و صادرات گاز در ایران بوده است.
پرویز مینا به مورد روسیه و قطر اشاره میکند که هر دو کشور با بهره گیری از تکنولوژی‌های برتر شرک های بزرگ نفت و گاز جهان، موفق به توسعه منابع گازی خود شده و به ترتیب مبدل به بزرگترین صادر کنندگان گاز طبیعی و "ال ان جی" در جهان شده‌اند...
آنچه مسلم است، ایران تلاش می کند تا زمینه های توسعه تولید و صادرات گاز خود را فراهم آورد. نشست های گازی روزهای اخیر در تهران میتواند در این جهت باشد. نشست های روزهای اخیر در تهران میتواند به قول بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران آغازی باشد بر خوشامدگویی به بازار جهانی گاز برای ورود به ایران.
روسیه به عنوان رقیب ایران، نمیتواند در جهت توسعه واقعی منابع گاز با ایران همکاری کند
ازپرویزمینا پرسش می کنیم، گره توسعه تولید و صادرات گاز ایران چگونه باز میشود؟ با ادامه همکاری با روسیه، یا تعامل با جهان غرب و ورود غول‌های نفتی و گازی این کشورها به بازار گاز ایران؟
پرویز مینا میگوید که روسیه از نظرصادرات گاز، رقیب ایران است و تصور نمیکند که روسیه بتواند در جهت توسعه منابع گازی ایران اقدام نماید. پرویز مینا برای توسعه منابع گازی ایران و در نتیجه، گسترش صادرات گاز، بهترین راه را ورود شرکت های بزرگ بین‌المللی نفت و گاز با فناوری‌های پیشرفته و سرمایه گزاف آنها میداند. او میگوید فقط در این شرایط، گسترش چشم گیر منابع گازی کشور و افزایش تولید به نحوی که ایران مبدل به یک کشور عمده صادرکننده گاز شود، امکان پذیر است...
سیر نزولی کاهش قیمت گاز در جهان
طی هفته های گذشته، قیمت گاز طبیعی هر چند در بازار آسیای شمال شرقی با افزایش جزیی روبرو شد اما در ۳ بازار اروپای جنوب غربی و بریتانیا و آمریکا، با کاهش قابل توجه همراه بود. از این رو در بازار آسیای شمال شرقی، قیمت تک محموله گاز طبیعی با افزایش ۳۵ سنتی به ۷ دلار و ۴۵ سنت به ازای هر میلیون BTU بی تی یو" رسید".
در بازار جنوب غربی اروپا هم قیمت گاز بدون تغییر باقی ماند و هر میلیون "بی تی یو" BTU گاز طبیعی در سطح ۶ دلار ثابت باقی ماند، این در حالی است که در بازار "ان بی پی" NBP بریتانیا ، قیمت تک محموله گاز طبیعی با کاهش ۲۱ سنتی به ۵ دلار و ۷۲ سنت به ازای هر میلیون BTU و در بازار هنری "هاب" آمریکا، قیمت تک محموله گاز با ۱۹ سنت کاهش به رقم بی‌سابقه یک دلار و ۹۵ سنت به ازای هر میلیون "بی تی یو" BTU کاهش یافت.
پایین بودن تقاضا در آستانه فصل زمستان، پیش‌بینی زمستانی معتدل در نیمکره شمالی زمین، افزایش بی‌سابقه ذخیره سازی گاز در آمریکا، کاهش واردات "ال ان جی" LNG توسط هند و ژاپن و کره جنوبی به عنوان بزرگترین مصرف کنندگان گاز، افزایش عرضه "ال ان جی" LNG توسط استرالیا و آمریکا از مهمترین دلایل سقوط قیمت گاز در بازار اروپا و آمریکا به شمار می‌رود.
یادآور میشویم که هر مترمکعب گاز، ارزش حرارتی برابر با 30 هزار "بی تی یو" دارد؛ این مقدار "بی تی یو" مساوی با یک لیتر بنزین است، زیرا ارزش حرارتی یک لیتر بنزین در حدود 30 هزار "بی تی یو" است؛ بنابراین می توان ارزش یک متر مکعب گاز را برابر با یک لیتر بنزین دانست.
سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه منابع گاز در ایران هنوز سودآور است
پرویزمینا با ملاحظه روند کاهش قیمت گاز طی هفته‌ها و ماه های گذشته در مناطق مختلف جهان اعتقاد دارد که سرمایه گذاری در زمینه توسعه منابع گاز ایران هنوز سودآور است. او میگوید، شرکت ها شل و توتال در این زمینه آماده همکاری هستند، خصوصاً در توسعه میدان گازی پارس جنوبی.
پرویزمینا در باره چهار چوب ها و جهت گیری های توسعه منابع گاز ایران اعتقاد دارد که این توسعه باید منطقه باشد و کشورهای همسایه ایران و نزدیک به ایران را باید شامل گردد. او با توجه به نیاز احداث یک شبکه خط لوله به طول حداقل 3 هزار کیلومتر و قیمت هر میلیون "بی تی یو" حرارتی گاز که هم اکنون در اروپا در حدود 6 دلار است، صادرات گازایران به اروپا را مقرون به صرفه نمیداند...
ورود ایران به جرگه کشورهای تولید کنندگان گاز مایع "ال ان جی"
پرویزمینا با توجه به ورود کشورهای دیگری مانند استرالیا و آمریکا به جرگه صادر کندگان گاز مایع "ال ان جی" و با ملاحظه اینکه قطر به عنوان بزرگ ترین صادر کننده جهانی هم اکنون مشکلاتی دارده، میگوید که ورود ایران به جرگه تولید کنندگان و صادرکنندگان گاز مایع "ال ان جی" دشواری‌هایی خواهد داشت. با این وجود، او استراتژی توسعه واحدهای تولید گاز مایع متراکم "ال ان جی" در ایران را توصیه می کند. این موضوع میتواند ایران ورود ایران به بازارهای بزرگ منطقه‌ای گاز در جهان را تسهیل کند.
سوآپ گازی با توسعه صادرات گاز همخوانی دارد
در مورد توسعه سوآپ گازی بین ایران و ترکمنستان و جمهوری آذربایجان، پرویز مینا اعتقاد دارد تا زمانی که میزان تولید گاز هم‌سنگ با مصرف آن است، توسعه سوآپ میتواند منابعی برای ایران تحصیل کند؛ اما هنگامی که میزان تولید به نسبت مصرف داخلی فزونی یابد، ادامه سوآپ گازی بر صادرات گاز کشور تأثیر خواهد گذشت، لذا این عمل باید متوقف گردد.
قیمت گاز ایران، نزدیک به قیمت‌های اروپایی است
حمید رضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، اخیراً در باره قیمت گاز گفته که این قیمت در هر میلیون "بی تی یو" از 3 دلار در آمریکا تا 11 دلار در آسیای جنوب شرقی متفاوت است. او قیمت گاز در اروپا را رقمی بین این دو میداند و قیمت گاز در منطقه خاورمیانه را به قیمت‌های اروپا نزدیک میداند.
در صورت توسعه سرمایه‌گذاری، در آمد سالانه ایران از صادرات گاز میتواند معادل 20 میلیارد دلار باشد
با معیار قراردادن سخنان مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران، میتوان برآورد کرد که قیمت گاز ایران برا ی هر میلیون "بی تی یو"، رقمی در حدود 6 دلار است.
با فرض اینکه هر میلیون "بی تی یو" به طور متوسط تقریباً معادل 33 متر مکعب گاز است، میتوان نتیجه گرفت که قیمت هر مترمکعب گاز در ایران میتواند در حدود 18 سنت باشد. بر این اساس، توسعه صادرات گاز ایران، اگر سخنان دیروز آقای حسن روحانی رئیس جمهوری ایران را در مد نظر بگیریم، میتواند در چند سال آینده 2 برابر شده و به میزان 350 میلیارد متر مکعب در سال افزایش یابد؛ در این شرایط ایران با احتساب افزایش مصرف داخلی گاز میتواند سالانه در حدود 100 میلیارد مترمکعب گاز به همسایگان خود صادر کند؛ این میزان صادرات، در صورت ثبات قیمت‌های کنونی گاز در منطقه، میتواند سالانه مبلغی در حدود 20 میلیارد دلار درآمد ارزی برای ایران ایجاد کند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید