انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری: سنتی که در فرانسه هم باب می‌شود
نتشر شده در:
گوش کنید - ۲۰:۳۰
در فرانسه هم برای انتخاب رئیس جمهوری، حالا کم و بیش به شیوۀ آمریکایی، انتخابات مقدماتی برگزار می‌شود. به تقلید از حزب سوسیالیست که پنج سال قبل برای اولین بار کاندیدای خود را با توسل به انتخابات مقدماتی برگزید، اینک جناح راست و میانه‌رو فرانسه نیز به نوبۀ خود به این شیوۀ جدید روی می‌آورد. اما آیا برگزاری انتخابات مقدماتی به معنای پیشرفت دموکراسی است یا فرسودگی آن؟
انتخابات مقدماتی در جناح راست و میانه‌رو فرانسه روز یکشنبه ٢٠ نوامبر برگزار شد. چون هیچیک از هفت نامزد نتوانست اکثریت آرا را به دست آورد، در نتیجه دور دوم برای هفتۀ بعد پیش‌بینی شده است. هدف از این انتخابات مقدماتی، گزینش یک نامزد قطعی برای انتخابات ریاست جمهوری است که در بهار سال ٢٠١٧ برگزار خواهد شد.
برای اولین بار در فرانسه
جناح راست فرانسه برای نخستین بار در تاریخ خود، این انتخابات مقدماتی را برگزار می‌کند.
تاکنون، در فرانسه رسم بود که احزاب، انتخاب کاندیدای نهایی برای ریاست جمهوری را کم و بیش به شکل خصوصی برگزار می‌کردند. یعنی ملاحظات درون حزبی، روابط قدرت، و شهرت و اعتبار سیاسی در نهایت به گزینش یک نامزد قطعی می‌انجامید.
اما چند سالی است که در فرانسه هم روش‌های سیاسی به روش‌های آمریکایی نزدیک می‌شود.
نخستین بار در سال ٢٠١١ حزب سوسیالیست فرانسه تصمیم گرفت که انتخابات مقدماتی را به شکل "باز" برگزار نماید. در این روش، همۀ شهروندان، صرف نظر از تعلق حزبی و گرایش سیاسی می‌توانند در رای‌گیری شرکت کنند... حتی کسانی که پیرو و هوادار آن حزب نیستند.
بدین ترتیب برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال ٢٠١٧، برای اولین بار هر دو جناح بزرگ سنتی فرانسه یعنی راست و میانه‌رو‌ها در یک سو و حزب سوسیالیست در سوی دیگر، انتخابات مقدماتی برگزار می‌کنند.
دگرگونی تدریجی فرهنگ سیاسی
برگزاری انتخابات مقدماتی موافقان و مخالفان خود را دارد. برخی آن را پیشرفت دموکراسی و برخی دیگر رکود و کهولت آن می‌دانند.
به گفتۀ کارشناسان فرانسوی انتخابات مقدماتی نمی‌تواند به تنهایی در توسعۀ دموکراسی مؤثر افتد، مگر این که به موازات آن و در سایر سطوح سیاسی و مدیریت اجتماعی نیز تغییراتی ایجاد گردد.
برخی دیگر از منتقدان در محافل چپ تندرو فرانسوی نیز معتقدند که انتخابات مقدماتی به روش آمریکایی، بی‌فایدگی خود را اخیراً نشان داد چرا که حزب جمهوری‌خواه "ناکارآمدترین" نامزد خود یعنی دونالد ترامپ را برگزید. این نوع قضاوت البته نزد سایر جناح‌های سیاسی چندان جدی ارزیابی نمی‌شود.
یکی از عوامل تأثیرگذار در این میان، رفتار رسانه‌ها و نحوۀ تبلیغات سیاسی است. با برگزاری انتخابات مقدماتی، طبعاً نامزدهای متعلق به یک حزب واحد باید با هم رقابت کنند. مناظره‌های تلویزیونی باید در درون یک جناح سیاسی واحد اما در سطح ملی برگزار گردد. احزاب باید بتوانند بودجه‌های تبلیغاتی و سایر الزامات کارزار انتخاباتی را برای چند کاندیدا، به طور عادلانه، تأمین نمایند و بالاخره دولت هم باید بتواند وظایف خود را به شکل بی‌طرفانه به عهده گیرد.
همۀ این الزامات، دگرگونی تدریجی فرهنگ و عرف رایج سیاسی را همراه خواهد داشت. تغییراتی که فرانسه هم به ناچار باید خود را با آنها وفق دهد...
نظر چند کارشناس و فعال سیاسی فرانسوی از هر دو جناح را در فایل صوتی برنامه خواهید شنید:
- فلوران گِنار (Florent Guénard): استاد علوم سیاسی دانشگاه نانت و متخصص نظام‌های انتخاباتی
- رِمی لوفِور (Remi Lefevbre): استاد علوم سیاسی دانشگاه لیل و نویسندۀ کتاب «انتخابات مقدماتی سوسیالیست‌ها: پایان هواداری سیاسی»
- ژیل بوایه (Gilles Boyer): مسئول تبلیغات انتخاباتی آلن ژوپه یکی از نامزدهای اصلی جناح راست
- تیِری پِش (Thierry Pech): مدیر اندیشکدۀ «تِرا نوا» (Terra Nova) وابسته به چپ میانه‌رو و یکی از حامیان اصلی روش مقدماتی نزد سوسیالیست‌ها.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید