آیا قرارداد"ایران ایر" با "بوئینگ" واقعاً قطعی شده است؟

قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیما، روز یکشنبه، ۱۱ دسامبر بین شرکت آمریکایی بوئینگ و ایران‌ایرامضا شد.امضای این قرارداد به معنای نهایی شدن واقعی تعامل قطعی بین این دو شرکت نیست. هنوز دیوارهایی از نقطه نظر سیاسی در آمریکا در مقابل نهایی شدن واقعی این قرارداد وجود دارند که می توانند فروش قطعی و رسیدن هواپیماهای بوئینگ به ایران را با دشواری هایی روبرو سازند. با این وجود، امضای این قرارداد می تواند گام مهمی در جهت تعامل ایران با شرکت های بزرگ سازنده هواپیماهای مسافربری جهان، از جمله ایرباس باشد. این مجله اقتصادی به موضوع تعامل ایران ایر با شرکت های بوئینگ و ایرباس اختصاص دارد. دکتر سعید محمودی استاد حقوق بین الملل در سوئد درباره ابعاد حقوقی قرارداد ایران ایر با بوئینگ می گوید که این قرارداد را در حال حاضر می توان نهایی شده دانست، ولی این موضوع به معنی اجرای کامل قرارداد از سوی طرفین نیست. دکتر سعید محمودی اعتقاد دارد که مجوز مجدد اوفاک و تأمین منابع اعتباری برای اجرای این قرارداد موارد ثانویه هستند. موضوع اصلی در جهت اجرای بهینه این قرارداد رویکرد سیاسی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکاست... 

دشواری های سه گانه ای که بر سر راه قطعی شدن قرارداد ایران ایر با بوئینگ وجود دارند

در باره قرارداد با بوئینگ، دشواری های سه گانه ای بر سر راه نهایی شدن قطعی این قرارداد وجود دارند. نخست، با توجه به اینکه تحویل هواپیماها از سال ۲۰۱۸ به بعد پیش بینی شده است، فروش هواپیماها نیازمند اجازه مجدد وزارت خزانه داری(اوفاک) آمریکاست. دومین مشکل در خصوص تامین مالی این قرارداد است. با توجه به اینکه بانک ها و بیمه های آمریکایی از هرگونه تأمین منابع مالی قراردادها با ایران منع شده اند و در همین حال، بانک ها و شرکت های بزرگ بیمه جهان، خصوصاً اروپایی به دلیل ناشفاف بودن رویکرد های تحریمی آمریکا از تعامل با بازار ایران پرهیز می کنند، چگونه میتوان منابع اعتباری مورد نیاز اجرای قرارداد بوئینگ و ایران ایر را تأمین کرد؟ و سومین دشواری، نامعلوم بودن رویکرد سیاسی دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکاست که به زودی و از روز ۲۰ ژانویه آینده وارد کاخ سفید خواهد شد.

به قطعی شدن واقعی قرارداد ایران ایر با ایرباس می توان خوش بین بود

اما، به رغم دشواری های بر سر راه اجرای قطعی قرارداد ایران با بوئینگ، در باره تعامل قطعی ایران با ایرباس و شرکت ای تی آر می توان خوشبین بود. نخست اینکه تحویل بخشی از این هواپیماها در سال ۲۰۱۷ آغاز خواهد شد و شرکت ایرباس و شرکت ای تی آر برای تحویل این هواپیماها مجوز خزانه داری آمریکا را دارند و نیاز به تجدید مجوز ندارند. دوم، اینکه تأمین مالی و بیمه قرارداد ایرباس و شرکت ای تی آر با ایران ایر می تواند با مشکلات کمتری همراه باشد. و سوم اینکه به رغم آمریکا، شرکت های اروپایی، پس از توافق هسته ای وین می توانند با ایران تعامل داشته باشند.

جزئیات قرارداد ایران ایر با بوئینگ

پس از امضای قرارداد با بوئینگ، فرهاد پرورش مدیر عامل ایران ایر درباره‌ی جزئیات این قرارداد گفت: موضوع قرارداد، خرید ۸۰ فروند هواپیماست. ۵۰ فروند این هواپیماها مدل ۷۳۷ و ۳۰ فروند دیگر مدل ۷۷۷ پهن پیکر هستند که در یک دوره ۱۰ ساله، از سال ۲۰۱۸ به ایران ایر تحویل می‌شود. در وهله نخست، برای سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ تحویل ۱۵ فروند هواپیمای مدل ۷۷۷- ای آر پیش بینی شده است. بدین ترتیب که در سال ۲۰۱۸ میلادی شش فروند، در ۲۰۱۹ شش فروند و در ۲۰۲۰ نیز سه فروند دیگر از این هواپیماها به ایران ایر تحویل خواهد شد.
۵۰ فروند هواپیماهای مدل ۷۳۷ و ۱۵ فروند دیگر مدل ۷۷۷ پهن پیکر از سال ۲۰۲۱ به ایران ایر تحویل خواهد شد.

قرارداد ایران ایر و ایرباس در شرف نهایی شدن است

در مورد ایرباس، هیاتی از این شرکت بزرگ هواپیماسازی اروپایی دوشنبه گذشته وارد تهران شدند، پیش بینی میشود که در روزهای آینده قرارداد نیمی از ۱۱۸ فروند از هواپیماهایی که ایران ایر در ماه ژانویه به صورت موقت سفارش داده، نهایی شود. با توجه به اینکه نیمی از سهام شرکت هواپیماسازی ای تی آر به ایرباس تعلق دارد، پیش بینی می شود که قرارداد نهایی ایران ایران با این شرکت نیز در روزهای آینده نهایی شود.

بازار ایران برای غول های هواپیماسازی جهان جاذبه دارد

با توجه به اینکه ایران به‌منظور نوسازی ناوگان هوایی هوایی خود در ده سال آینده نیازمند ۵۰۰ فروند هواپیمای مسافربری است. این موضوع اهمیت و جاذبه بازار ایران را برای دو غول بزرگ هواپیماسازی جهان، یعنی بوئینگ و ایرباس نشان می دهد. تعامل با بازار ایران می تواند منافع بسیار مهمی از نظر اشتغال در آمریکا، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی داشته باشد و نهایی شدن این قراردادها موجب ایجاد دهها هزار فرصت شغلی جدید در آمریکا و اروپا خواهد شد.

با توجه به موانع سه گانه ای که بر سر راه قطعی شدن قراداد بوئینگ با ایران ایر وجود دارند و در مقدمه به آنها اشاره شد آیا می توان از نهایی شدن این قرارداد سخن گفت؟ مجوز اوفاک، بخش تامین اعتبار قرارداد و رویکرد احتمالی سیاسی آقای ترامپ در باره این قرارداد چه خواهد بود؟
نهایی شد یک قرارداد، به طور معمول باضمانت های اجرایی همراه است. در مورد قرارداد بوئینگ و ایران ایر آیا چنین ضمانتی پیش بینی شده است؟ یا نه؟

در امضای قرارداد ایران‌ایر و بوئینگ آمریکا برخی اهمیت اصلی این قرارداد را در ممانعت از سنگ‌اندازی هیات حاکمه آمریکا در مسیر قطعی شدن قرارداد ایرباس می‌داند.

آیا قرارداد بوئینگ با توجه به دشواری های بر سرراه آن، به عنوان یک عامل تسهیل کننده در جهت قطعی شدن و تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران ایر عمل نخواهد کرد؟

در همین حال، تعامل قطعی ایران ایر با ایرباس به سهم خود می تواند محرک قطعی شدن قرارداد ایران ایر با بوئینگ و بر طرف کردن دشواری های سه گانه ای باشد که بر سر راه نهایی شدن قرارداد ایران ایر با بوئینگ قرار دارد؟

برای شنیدن پاسخ سعید محمودی به پرسش های مطرح شده بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.