دسترسی به محتوای اصلی
سیمای فرانسه

آزادمنشی، همبستگی و تعلق ملی در فرانسۀ امروز

نتشر شده در:

مباحث عمومی دربارۀ ارزش های امروز جامعۀ فرانسه بیش از هر زمان تحت الشعاع تفاسیر هشداردهنده قرار گرفته اند که عموماً از گسترش فردگرایی، افول ارزش های جمهوری و لائیسیته و وزن سنگین مسئلۀ مهاجران در زندگی سیاسی کشور ابراز نگرانی می کنند.

آزادمنشی در میان فرانسویان در زمینه های آداب و اخلاق فردی و اجتماعی و همچنین در حوزۀ  مناسبات خانوادگی و جنسی طی چهل سال گذشته بی وقفه در حال پیشرفت بوده است.
آزادمنشی در میان فرانسویان در زمینه های آداب و اخلاق فردی و اجتماعی و همچنین در حوزۀ مناسبات خانوادگی و جنسی طی چهل سال گذشته بی وقفه در حال پیشرفت بوده است. actu
تبلیغ بازرگانی

تحقیقی که به تازگی توسط شمار قابل توجه ای از پژوهشگران و پژوهشکدهای معتبر علوم اجتماعی در فرانسه صورت گرفته این داوری را زیر سئوال می برد.

برای نمونه، این تحقیق نشان می دهد که آزادمنشی در میان فرانسویان در زمینه های آداب و اخلاق فردی و اجتماعی، و همچنین در حوزۀ مناسبات خانوادگی و جنسی طی چهل سال گذشته بی وقفه در فرانسه در حال پیشرفت بوده است. این گرایش از سال ١٩۸۱ تا سال ۱٩٩٩ گسترش یافته، سپس با کُند شدن آهنگ آن در اوایل سال ٢٠٠٠ از نو از سال ٢٠٠۸ به این سو شتابی دوباره گرفته است.

در این دوره افکار عمومی فرانسه نسبت به پدیده های کهولت سن، معلولیت و بیکاری دراز مدت و عوارض اجتماعی ناشی از آن حساسّیت بسیاری از خود نشان داده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که توسعۀ آزادمنشی در زمینۀ آداب و اخلاق فردی و اجتماعی عمدتاً نتیجۀ تغییر نسل است که از سال های ١۹۸۰ به این سو روی داده است. اگر چه جوانان این دوره اکنون به میانسالی رسیده اند، اما آنان همانند جوانان سال های ٢۰١٠-۲٠٠٠ اهل مدارا بوده و از روحیه ای باز بهره مندند.

برغم داوری های رایج، نوعدوستی در فرانسه به دلیل بحران های اقتصادی و اجتماعی عقب نشینی نکرده است. بالعکس اکثریت بزرگ فرانسویان نسبت به وضعیت گروه های مختلف اجتماعی همچنان حسّاس هستند و در قبال وضعیت دشوار بسیاری از آنان احساس همبستگی می کنند. در این حال، همبستگی در قبال افراد سالخورده، بیمار یا معلول بسیار بیشتر از همبستگی در قبال بیکاران و مهاجران است.

در این حال، توسعۀ نوعدوستی و همبستگی همچنان میان نسل های جوان بیشتر از کسانی است که در سال‌های ١٩۶٠ به دنیا آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران در سال های گذشته نسبت به پی آمدهای سیاسی رکود اقتصادی ابراز نگرانی کرده و گفته اند که ادامۀ این وضع می تواند به فروپاشی ارزش های دموکراتیک و بی میلی و سرخوردگی فرانسویان از سرمشق دولت رفاه منجر شود. شکی نیست که فرانسویان از عملکرد نظام سیاسی کشور خود چندان راضی نیستند و بسیاری از آنان حتا معتقدند که این نظام سیاسی به طور دموکراتیک عمل نمی کند. با این حال، نمی توان از این داوری چنین نتیجه گرفت که فرانسویان با دموکراسی مخالفند یا از آن به سود راه حل های افراطی رویگردان شده اند. نتایج تحقیق صورت گرفته نشان می دهد که از منظر فرانسویان سرمشق دموکراسی نمایندگی یا پارلمانی چندان با نیازها و انتظارات دموکراتیک سازگار نیست.

برای فرانسویان آزادی ها و حقوق سیاسی و اساسی نسبت به حقوق اقتصادی و اجتماعی از ارجحیت ویژه ای برخوردارند. این تلقی انعکاس روند تاریخی شکل گیری دولت رفاه در فرانسه همانند سایر کشورهای اروپایی و غربی در جریان دومین نیمۀ قرن بیستم است تا آنجا که دولت رفاه شهروندی اجتماعی را بر پایه های شهروندی سیاسی استوار کرده است.

در واقع، ارزش های دموکراسی اجتماعی همچنان از اهمیت و استحکام ویژه‌ای در نزد فرانسویان برخوردارند. به همین خاطر است که فرانسویان همچنان قویاً به نظام سلامت و بهداشت، آموزش و تأمین های اجتماعی کشور خود اعتماد دارند.

یکی دیگر از نکات قابل توجه در تحقیق صورت گرفته این است که میان توسعۀ رفاه اقتصادی و فرهنگی از یک طرف و رشد نوعدوستی و آزادمنشی از طرف دیگر رابطۀ مستقیمی وجود دارد.

گزارش تحقیق تصریح می کند که اعتماد فرانسویان نسبت به اتحادیۀ اروپا طی دهه های اخیر کاهش یافته است: اعتماد به اتحادیۀ اقتصادی اروپا از ۶۵ درصد در سال ١٩٩٠ به ۴٧ درصد در سال ٢۰١٨ کاهش یافته است. اما، این کاهشِ اعتماد به منزلۀ رشد اعتماد عمومی نسبت به نهادهای ملی فرانسه نبوده است : تنها ٢٧ درصد فرانسویان به پارلمان اروپا و مجلس ملی فرانسه اعتماد دارند.

در همین دوره اما، دلبستگی ملی فرانسویان نسبت به کشورشان در قیاس با سی سال پیش افزایش یافته است. در حالی که سه دهۀ پیش ٣۵ درصد فرانسویان از تعلق ملی به کشور خود بسیار احساس غرور می کردند، این رقم در حال حاضر به ۵١ درصد افزایش یافته است.

با این حال، گزارش تحقیق تأکید می کند که رشد غرور و حس تعلق ملی به هیچ وجه به معنای بازگشت ناسیونالیسم نیست. زیرا، تلقی فرانسویان از تعلق ملی امروز بسیار فراگیرتر از گذشته است : از نظر ٧٩ درصد فرانسویان تعلق ملی به معنای محترم شمردن قوانین و نهادهای فرانسه است و تنها ١٨ درصد فرانسویان تعلق و غرور ملی را بر پایۀ نوعی تبار فرانسوی تعریف می‌کنند.

در واقع، از منظر جامعه شناسان سرمشق جامعۀ فرانسه بیشتر به یک "شهروندی انتقادی" شباهت دارد. به عبارت دیگر، آنچه خصوصیت رابطۀ فرانسویان با دموکراسی را تشکیل می دهد ترکیبی از حمایت قوّی از نظام سیاسی دموکراتیک و راه حل های سیاسی است که می توانند بعضاً از چارچوب سرمشق دموکراسی لیبرال یا نمایندگی خارج شوند. این ترکیب یا خصوصیت نتیجۀ بالا گرفتن اسلامگرایی و عملیات تروریستی است که طی سال های اخیر مسئلۀ امنیت را به یکی از اولویت های جامعۀ فرانسه تبدیل کرده است.       

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.