دسترسی به محتوای اصلی
سیمای فرانسه

آیا جزیرۀ کُرس فرانسه به خودگردانی دست خواهد یافت؟

نتشر شده در:

دولت فرانسه هرگز استقلال جزیرۀ کُرس را نخواهد پذیرفت و به همین دلیل تنها گزینۀ مطلوب و ممکن خودگردانی این جزیره است که البته هم نیازمند تغییر قانون اساسی است هم اعطای اختیارات ویژۀ قانونگذاری و اداری به جزیرۀ کُرس. اگر گفتگو در این زمینه شکل بگیرد شخصیت حقوقی جزیرۀ کُرس میان خودگردانی واقعی و وفاداری به جمهوری فرانسه تعادل پایداری خواهد یافت.

رهبران ملی‌گرای جزیرۀ کُرس ژیل سیمونی و ژان-گی تلامونی
رهبران ملی‌گرای جزیرۀ کُرس ژیل سیمونی و ژان-گی تلامونی REUTERS/Philippe Wojazer
تبلیغ بازرگانی

در دهم دسامبر گذشته دو حزب ملی گرا و استقلال طلب جزیرۀ کُرس فرانسه به رهبری ژیل سیمونی و ژان-گی تلامونی در انتخابات محلی به پیروزی بی سابقه دست یافتند و توانستند با کسب ۴۱ کرسی از مجموع ۶۳ کرسی مجلس محلی، اکثریت مطلق را در آن به دست آورند. این انتخابات که به دلیل نرخ بی سابقۀ غیبت رأی دهندگان به پیروزی ملی‌گرایان منجر شد نتیجۀ مبارزۀ طولانی طرفداران استقلال یا خودگردانی برای کنترل نهادهای تصمیم گیری در این جزیره بوده است.

یکی از پی آمدهای مهم انتخابات دسامبر گذشته، اتحاد دو منطقۀ مجزای جزیرۀ کُرس نیز بوده است. از زمان برگزاری این انتخابات، رئیس جمهوری و نخست وزیر فرانسه ابراز تمایل کرده اند که هر چه سریعتر گفتگو با نمایندگان جدید جزیرۀ کُرس را بر سر مطالبات تاریخی آن آغاز کنند.

از این منظر سفر رئیس جمهوری فرانسه، امانوئل ماکرون، به کرس که قرار است در ششم فوریه صورت بپذیرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خود نخست وزیر فرانسه، ادوار فیلیپ، در ملاقات با رهبران جدید کُرس که در اواخر ژانویه گذشته روی داد گفته بود که با ملاحظۀ وضعیت سیاسی جدید در جزیره، پاسخ‌های جدید به مطالبات تاریخی ملی‌گرایان نیز از این پس ضروری است.

مشخصات وضعیت سیاسی جدید کدامند؟ اولین مشخصه از این قرار است که پس از دهه ها خشونت سیاسی که به تسویه حساب های مافیایی و تبهکارانه نیز بعضاً تبدیل شد، گروه های مسلح مخفی، سلاح های خود را بر زمین نهادند و به این ترتیب نوعی آرامش نسبی، اگر چه شکننده، بر جزیرۀ کُرس حاکم شد. با این حال، بخش گسترده‌ای از فعالیت‌های اقتصادی کُرس همچنان غیرقانونی و در چنبرۀ گروه‌های تبهکار است، هر چند نمی توان این ویژگی را منحصر به جزیرهٔ کُرس دانست.

دومین و شاید مهمترین مشخصهٔ وضعیت سیاسی جدید انتخابات پارلمان محلی دسامبر گذشته باشد که طی آن دو حزب اصلی ملی گرا اکثریت مطلق کرسی های مجلس محلی و همچنین قدرت اجرایی را در جزیرۀ کُرس به دست آوردند. و بالاخره سومین مشخصهٔ وضعیت سیاسی جدید از این قرار است که دو حزب پیروز این انتخابات با رویگردانی از خشونت، آمادگی خود را برای آغاز "گفتگوهای سازنده" با دولت مرکزی اعلام کرده اند.

اما موضوع اصلی این گفتگو که از ارزش نمادین بسیار مهمی برخوردار است موقعیت حقوقی جزیرهٔ کُرس یعنی به رسمیت شناختن ویژگی آن و ثبت این ویژگی در قانون اساسی فرانسه است.

پیش از سفر رئیس جمهوری فرانسه به کُرس، رئیس مجلس ملی فرانسه، فرانسوا دو روگی، موافقت اصولی خود را با چنین مطالبه‌ای اعلام کرد. او گفت : جزیرهٔ کُرس از «هویتی قدرتمند برخوردار است و بسیاری هنوز به زبان قدیمی این جزیره صحبت می‌کنند. به همین خاطر به گمان من بازشناسی تنوع سرزمین‌های فرانسه امری ضروری است.» به گمان رئیس مجلس ملی فرانسه اعطای بیشتر خودگردانی به مناطق مختلف فرانسه و به ویژه به ساکنان جزیرهٔ کُرس لازمهٔ پذیرش تنوع و ویژگی سرزمین‌های فرانسه از جمله جزیرهٔ کُرس است.

در گزارشی که در هجدهم ژانویه گذشته، خانم واندا ماستور، استاد حقوق عمومی تسلیم پارلمان محلی کُرس کرد، آمده است که با الحاق بند جدیدی به قانون اساسی فرانسه باید ویژگی جزیرهٔ کُرس را به رسمیت شناخت. به گفتهٔ واندا ماستور نادیده گرفتن این ویژگی غیرقابل قبول و در تضاد با اصول بنیادین جمهوری فرانسه است که در عین یگانگی کثرت و تنوع را به رسمیت می شناسد. به همین دلیل، به گفتهٔ خانم ماستور، فرانسه سال هاست که در عمل خودگردانی شماری از سرزمین های ماوراء بحار خود از جمله «نوول کلدونی» را به رسمیت شناخته است.

بعید است که امانوئل ماکرون با چنین نگرش مخالف باشد. او که امروز طرف اصلی گفتگو با نمایندگان جدید کُرس به شمار می رود، در جریان کارزار انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در آوریل ۲۰۱۷ آمادگی خود را برای گفتگو بر سر خودگردانی جزیرهٔ کُرس و به رسمیت شناختن آن در قانون اساسی فرانسه اعلام کرد. او گفته بود که جمهوری فرانسه آنقدر قوّی است که بتواند ویژگی ها و تفاوت ها را بپذیرد.

به همین خاطر، به گمان بسیاری از ناظران، دورۀ حاضر، دورۀ گفتگو برای رسیدن به مصالحه بر سر موقعّیت حقوقی کُرس و به رسمیت شناختن خودگردانی این جزیره است. اما، همۀ ناظران در عین حال، بر این گمان هستند که مسئلۀ کلیدی در این بین عبارت از این است که چگونه می توان ویژگی و تفاوت و تمایز کُرس را با جمهوری فرانسه سازگار کرد که از آغاز خود را به عنوان یگانه نظام وحدت‌گرا تعریف کرده است.

این پرسش از آن رو اساسی است که فرانسه از آغاز تا امروز وحدتگراترین کشور اروپایی بوده و در آن فرهنگ ژاکوبنی در قیاس با "ژیروندیست ها" همواره فرهنگ مسلط به شمار رفته است. به دلیل همین سلطه است که پیدایش مناطق قوّی در فرانسه همواره با دشواری های فراوان روبرو بوده است. شکست های پیاپی در به رسمیت شناساندن موقعّیت ویژه حقوقی جزیرۀ کُرس از جمله مصادیق همین سلطۀ مرکز بر پیرامون است.

با این حال، به گفتۀ تحلیلگران مسئلۀ جزیرۀ کُرس تا حدود زیادی یک استثناء به شمار می رود تا آنجا که تقریباً کلیه جزایر مدیترانه همواره از موقعّیت های حقوقی ویژه ای برخوردار بوده اند.

در این بین آنچه مسلم است این است که دولت فرانسه هرگز استقلال جزیرۀ کُرس را نخواهد پذیرفت و به همین دلیل تنها گزینۀ مطلوب و ممکن خودگردانی این جزیره است که البته هم نیازمند تغییر قانون اساسی است هم اعطای اختیارات ویژۀ قانونگذاری و اداری به جزیرۀ کُرس. اگر گفتگو در این زمینه شکل بگیرد شخصیت حقوقی جزیرۀ کُرس میان خودگردانی واقعی و وفاداری به جمهوری فرانسه تعادل پایداری خواهد یافت.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.