دسترسی به محتوای اصلی
سیمای فرانسه

نظام جدید گزینش دانشجو و اعتراضات دانشجویی در فرانسه

نتشر شده در:

اعتراض دانشجویان  فرانسه به نحوۀ جدید گزینش در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی این کشور به بسیاری از دانشگاه ها از جمله دانشگاه معروف علوم سیاسی پاریس نیز سرایت کرده است. طی هفته های گذشته بخشی از دانشجویان در اعتراض‌ به نحوۀ جدید ثبت نام و گزینش دانشگاه ها که از سال تحصیلی جدید به اجرا درمی آید از حضور در کلاس های درس و شرکت در امتحانات خودداری می ورزند. آنان تاکنون ورودی ۴ دانشگاه کشور را مسدود و فعالیت ۹ دانشگاه دیگر را مختل کرده اند.

تظاهرات دانش‌آموزان و دانشجویان فرانسه در مارس گذشته
تظاهرات دانش‌آموزان و دانشجویان فرانسه در مارس گذشته r
تبلیغ بازرگانی

اگر چه این اعتراض ها با همراهی و حمایت شماری از پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌ها همراه بوده، اما اعتراض شمار بالایی از دیگر اساتید و دانشجویان را نیز باعث شده است. برای نمونه شصت تن از اساتید دانشگاه ها در بیانیه ای نشست های عمومی دانشجویان و اساتید دانشگاه ها را نمایندۀ ارادۀ عمومی ندانسته و نسبت به تصمیمات آنها از جمله عدم برگزاری امتحانات اعتراض کرده اند. یکی از این اساتید معترض از جمله گفته است :

ما حدود شصت تن از اساتید دانشگاه ها فرانسه هستیم که با امضای بیانیه ای اعتراض خود را نسبت به قدرت تصمیم گیری نشست هایی که در دانشگاه های کشور هم اکنون برگزار می شود اعلام نموده ایم. به گمان ما این نشست ها به هیچ عنوان ارادۀ عمومی دانشگاه ها را نمایندگی نمی کند. شاید این نشست های عمومی – که البته فقط در نام عمومی است - برای حاضران در آنها دموکراتیک جلوه کند. شکی نیست که دانشجویان و اساتید در این نشست های حضور دارند. اما، افرادی نیز از خارج از دانشگاه ها در این جلسات حضور می یابند نظیر کارکنان راه آهن و پست فرانسه که به دلایل متفاوت هم اکنون در اعتصاب به سر می برند و در تصمیم گیری ها شرکت دارند. ما معترضیم و می پرسیم : به چه حقی این نشست ها از سوی همگان اعلام می کند که مثلاً امتحانات دانشگاهی نباید برگزار شود. شمار بالایی از اساتید و دانشجویان چنین تصمیم هایی را شدیداً ناعادلانه و کاملاً مضحک می دانند.  

 

به دلیل دامنه دار شدن اعتراض ها، برخی  از رؤسای دانشگاه های فرانسه به ویژه دانشگاه‌های شهر "رن" در نامه ای، دولت و وزارت آموزش و پرورش را به گفتگو با دانشجویان و استادان ناراضی فراخوانده‌اند.

دانشجویان معترض دستورالعمل یا اصلاحیۀ جدید دولت را  در خصوص نحوۀ ثبت نام از دارندگان دیپلم متوسطه در نخستین سال تحصیلی دانشگاه ناعادلانه می دانند.

  تاکنون پذیرش یا ثبت نام جوانان و نوجوانان در نخستین سال دانشگاه بر پایه سه معیار عمومی صورت می گرفت : نظر دانشگاه، تقاضای دانشجو و وضعیت خانوادگی او. قانون جدید آموزش و پرورش فرانسه که از آن با عنوان راهنمای ثبت نام دانشجو یاد می شود و در هشتم ماه مارس گذشته تصویب شد از این پس در گزینش دانشجو دو معیار جدید را نیز مورد ملاحظه قرار می دهد : یکی پیشینه یا کارنامه تحصیلی دانش آموز طی دورهٔ متوسطه است و دیگری تمایل او به تحصیل در رشتهٔ یا رشته‌های دانشگاهی مورد علاقه است. قانون جدید در عین حال از جوان داوطلب می خواهد که برای هر یک از رشته‌های تحصیلی مورد علاقه‌اش توضیحی مکتوب ارایه کند.  

از نظر دانشجویان شیوۀ جدید، به جای تسهیل ادغام طبقات فرودست در جامعه از طریق نظام آموزش عمومی و عالی، موانع جدیدی را پیش پای جوانان و نوجوانان همین طبقات قرار می دهد و به همین خاطر، از نظر منتقدان، نابرابری های اجتماعی را تشدید می کند.

منتقدان می گویند که روش جدید گزینش دانشجو مسئلۀ اصلی دانشگاه های کشور را حل نمی کند که عمدتاً عبارت است از کمبود منابع و کادر علمی که به تقاضای فزایندهٔ دانشجویان برای تحصیل در برخی رشته ها از جمله رشته های حقوق، پزشکی، روانشناسی و جامعه شناسی... پاسخ شایسته نمی دهد. به همین دلیل به گفتهٔ منتقدان طرح دولت، شیوهٔ جدید انتخاب و ثبت‌نام دانشجویان اساساً غیرقابل تفکیک از نظام دانشگاهی است که با مشکلات مالی عدیده و عدم ظرفیت لازم برای پذیرش دانشجو روبرو است و رفته رفته در مسیر خصوصی شدن نیز قرار گرفته است.

پیش از ثبت نام در دانشگاه، گزینش اجتماعی نقش تعیین کننده ای در ورود جوانان طبقات فرودست و متوسط به دانشگاه ایفا می کند. حتا اعطای بورس (یعنی به طور متوسط ٦ هزار یورو در سال) به این دانشجویان که تعدادشان هر سال رو به کاهش است امکان تحصیل و تامین نیازهای اولیه زندگی را نمی‌دهد. شیوهٔ جدید گزینش و ثبت نام دانشجو به دانشگاه ها اجازه داده که بسته به امکانات خود در خصوص اعطا و مبلغ بورس به دانشجویان به تنهایی تصمیم بگیرند.

از نظر دانشجویان یکی دیگر از عوامل تشدید نابرابری در نظام آموزش عالی کاهش بودجهٔ عمومی خود دانشگاه‌ها است که افزایش شهریه و هزینه های تحصیل دانشجویان را در پی داشته است.

برای نمونه هزینهٔ تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به ۵ تا ۱٠ هزار یورو در سال رسیده است (این رقم برای نمونه در دانشگاه علوم سیاسی پاریس به ۱۴ هزار یورو بالغ می شود). بر اساس آمار، هزینهٔ تحصیل در مدارس خصوصی بازرگانی از ۲٧ هزار یورو در سال ۲۰۰۹ به ۴۵ هزار یورو در سال ۲۰۱۷ رسیده است. همین منطق در دانشگاه های دولتی نیز رفته رفته رایج شده است.

برای نمونه، هزینهٔ تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه نیس به ۴هزار یورو در سال می‌رسد. به همین خاطر حجم بدهی های دانشجویی نیز در فرانسه رو به افزایش گذاشته است. بی سبب نیست که حدود ۱۵ درصد دانشجویان مقطع لیسانس فرزندان کارمندان و حدود ۱۳ درصد آنان فرزندان کارگران هستند و این ارقام در مقطع کارشناسی ارشد به ترتیب به حدود ۱۰ و ۸ درصد و در دورهٔ دکترا به ترتیب به ۷ و اندکی بیش از ۵ درصد کاهش می یابد، در حالی که بیش از ۵۰ درصد جمعیت فعّال فرانسه را همین طبقات فرودست تشکیل می دهند.    

به گمان کارشناسان شمار دانشجویان فرانسه ناکافی است و تعداد فارغ التحصیلان این کشور به نیازهای فرانسه پاسخ نمی دهد و همین یکی از دلایل بیکاری جوانان به شمار می رود. در حالی که ۵۰ درصد جوانان فاقد تحصیلات دانشگاهی بیکار هستند، نرخ بیکاری فارغ التحصیلان فرانسه  ۱٠ درصد است.

در پاسخ به همۀ این ملاحظات انتقادی، دولت و مدافعان شیوهٔ جدید ثبت نام جوانان در نخستین سال دانشگاه می گویند : آنچه جوانان معترض نادیده می گیرند این است که شیوهٔ قدیمی ورود به دانشگاه های فرانسه به شدت گزینشی بود، زیرا، ۶۰ درصد جوانان پیش از مقطع لیسانس ناگزیر از ترک تحصیل می شدند و اتفاقاً برای جبران یا کاهش این نرخ بالای شکست تحصیلی دولت روش یا منطق جدیدی را برای راهنمایی دانشجویان ابداع کرده و به اجرا گذاشته است.

 بر اساس این منطق اگر دانش آموز رشتهٔ ادبیات یا هنرستان حرفه ای بخواهد در رشتهٔ بهداشت یعنی رشته ای که نیازمند لیسانس ریاضیات است تحصیل کند، او ناگزیر است یک دورهٔ ارتقای سطح آموزش در رشتۀ ریاضیات را سپری کرده یا در مقطع لیسانس رشته‌ای ثبت نام کند که بیشتر با کارنامۀ تحصیلی او سازگار است.

دولت خطاب به دانشجویان می گوید که آنان با اعتراضات‌شان در واقع شکاف میان دانشگاه ها و مدارس عالی خصوصی را بیشتر می کنند و بر شمار و اعتبار این مدارس در قیاس با دانشگاه های دولتی می افزایند.

 

 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.