دسترسی به محتوای اصلی
ایران، فرانسه

فریبا عادلخواه جاسوس و مخالف رژیم نیست، پژوهشگر است

فریبا عادلخواه، پژوهشگر ایرانی فرانسوی که با اتهامات نامعلوم در ایران دستگیر و در زندان اوین بسر می‌برد، بگفتۀ کلیۀ همکاران و نزدیکان او نه جاسوس و نه مخالف رژیم جمهوری اسلامی است و همواره از محکوم کردن نظام سیاسی این کشور پرهیز کرده است. وی با این حال نخستین شهروند دو تابعیتی نیست که در ایران دستگیر می‌شود. هر چند مقامات رسمی تا کنون از اعلام اتهامات وارد شده بر او خودداری کرده‌اند، اما برخی رسانه‌های نزدیک به محافل آگاه در ایران، سبب دستگیری او را جاسوسی ذکر کرده‌اند.

فریبا عادلخواه، پژوهشگر فرانسوی ایرانی
فریبا عادلخواه، پژوهشگر فرانسوی ایرانی THOMAS ARRIVE / AFP
تبلیغ بازرگانی

دستگیری فریبا عادلخواه در ایران، به دلیل عدم شفافیت دستگاه قضائی در این کشور و خودداری نزدیکان او از فاش ساختن آن به گمان اینکه با رفع اشتباه و سوء تفاهم، وی آزادی خود را بسرعت باز خواهد یافت، هفته‌ها پنهان ماند. اینک اظهارات سخنگوی قوۀ قضائیه که می‌گوید به سبب «ماهیت پرونده و موضوعاتی که مطرح است هنوز وقت اطلاع رسانی در این پرونده نیست» و اشارۀ روزنامه‌ها به اتهام جاسوسی، همکاران او را در فرانسه «حیرت زده» و «نگران» کرده است.

ژان پییر دیگار، مردم شناس و پژوهشگر ارشد در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه که استاد راهنمای فریبا عادلخواه برای نگارش تز دکترای او بوده است، اتهام جاسوسی را «مُضحک» می‌خواند و تاکید می‌کند که «وی همانند همۀ پژوهشگران برخوردار از اعتبار دست اندر کار تحقیقات میدانی بود و نتایج تلاش‌های خود را به چاپ می‌رساند».

ژان فرانسوا بایار، رئیس پیشین مرکز تحقیقات بین‌المللی موسسۀ مطالعات علوم سیاسی پاریس و استاد کنونی موسسۀ مطالعات عالی بین‌المللی و توسعۀ ژنو، نیز تاکید می‌کند که فریبا عادلخواه «پژوهشگری است که همواره از محکوم کردن رژیم [ایران] خودداری کرده» و از همین رو «مورد ظنّ و انتقاد ایرانیان برون مرزی قرار گرفته» است. بگفتۀ او فریبا عادلخواه از یک سال و نیم پیش به این سو نیمی از اوقات خود را برای انجام تحقیقات در ایران می‌گذرانده است.

کریم لاهیجی، رئیس جامعۀ دفاع از حقوق بشر در ایران، نیز با تاکید می‌گوید «آنچه مسلم است، اینست که او یک مخالف سیاسی [رژیم ایران] نیست و از همین رو نیز می‌توانست به ایران رفت و آمد و در این کشور اقامت کند و به پژوهش و تحقیق بپردازد».

در همین حال، برخی از کارشناسان ایران نیز یادآوری می‌کنند که این کشور در گذشته برای «باجگیری» از دولت‌های خارجی بارها به دستگیری شهروندان دو تابعیتی دست زده است. بگفتۀ آنان نازنین زاغری ـ راتکلیف و یا جیسون رضائیان نمونه‌های آنند. در هر یک از این موارد، رژیم ایران در پی کسب امتیازاتی بوده که هیچ ارتباطی با افراد دستگیر شده نداشته است. آنان یادآوری می‌کنند که جیسون رضائیان، پس از آنکه سال‌ها به جاسوسی متهم و ۵٤٤ روز در زندان بسر برد، ناگهان در پی امضای توافق اتمی و دریافت ١٬٧ میلیارد دلار دارائی‌های پیش از انقلاب که در آمریکا مسدود مانده بود، آزاد شد و به واشینگتن بازگشت.

ریچارد راتکلیف، همسر خانم نازنین زاغری، بارها گفته است که همسر او در ایران به گروگان گرفته شده، زیرا سپاه پاسداران در ازای آزادی از دولت بریتانیا «انتظاراتی» دارند.

فریبا عادلخواه، خود به عنوان پژوهشگر در امور ایران، در ژوئیۀ ٢٠٠٩، هنگامی که «کلوتید رِیس»، دانشجوی فرانسوی در ایران دستگیر شد، در گفتگو با هفته نامۀ اکسپرس گفته بود «در ایران هر پژوهشگری یک مامور ٠٠٧ تلقی می‌شود». آتش این نگرش مقامات امنیتی در گذشته دامان بسیاری افراد را گرفته است.

اما چنین نگرشی تنها سبب دستگیری و در بند گذاشتن پژوهشگران نبوده است. دست یافتن آنان به بسیاری آگاهی‌های مستند که مسئولان برای پنهان داشتن آن تلاش می‌کنند نیز در گذشته موجب وارد کردن اتهام جاسوسی به آنان شده است. پژوهش در بارۀ روحانیون شیعه و تفکرات آنان که فریبا عادلخواه در یک سال اخیر بدان سرگرم بود از موضوعاتی است که مورد سوء ظنِ مقامات نظام قرار دارد. ناخرسندی بسیاری از روحانیون در حوزه‌ها که با اشاره به کارنامۀ فاجعه بار جمهوری اسلامی از روی گرداندن شهروندان از دین ابراز نگرانی می‌کنند و خواستار بازگشت علما به وظیفۀ سنتی آموزش دینی هستند، از نظر مقامات رژیم باید همچنان در پرده بماند.

برخی شخصیت‌های دانشگاهی که نخواسته‌اند نام آنان فاش شود، یادآوری می کنند که در پاره‌ای موارد نیز مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران، پژوهشگران دو تابعیتی ساکن خارج را به همکاری با خود و «جاسوسی» برای رژیم فراخوانده و هنگامی که آنان از قبول چنین پیشنهادی سرباززده‌اند، به جاسوسی برای بیگانگان متهم شده‌اند.

جیسون رضائیان در کتاب خود با عنوان «زندانی» که موضوع آن ماجرای دستگیری و زندانی شدن اوست، می‌نویسد «هر دستگیریِ مُضحک تازه‌ای یادآور گروگانگیری ۵٢ نفر [کارکنان سفارت آمریکا در تهران] است که جمهوری اسلامی ایران حیات سیاسی خود را با آن آغاز کرد».

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

همرسانی :
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.