نرخ بیکاری در ایران ٩٫۵ درصد یا ٣٢ درصد؟

نتایج طرح آمارگیری نیروی کار کشور نشان می دهد، در حالیکه در تابستان ۱۳۹۲، بیش از ۲۲میلیون و ۱۶۷هزار   شغل در اقتصاد ایران وجود داشته است، این تعداد در تابستان ۱۳۹۳ به ۲۱میلیون و ۴۹۸هزار شغل کاهش یافته است.

در حالی که تازه ترین گزارش صندوق بین الملی پول نرخ بیکاری در ایران طی سال جاری میلادی را ١١٫٦ درصد جمعیت فعال کشور اعلام کرده بود، نتایج مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در ایران را ٩٫۵ در صد اعلام کرده است. صندوق بین الملی پول همچنین پیش بینی کرده بود که در سال های آینده نرخ بیکاری در ایران افزایش خواهد یافت.

این بررسی آماری نشان میدهد که نرخ بیکاری جوانان بیش از ۲برابر نرخ کلی بیکاری در کشور است. نرخ بیکاری در گروه سنی ١۵- ٢٤ ساله ٢٢٫٩ در صد جمعیت فعال این گروه سنی میباشد.همچنین نرخ بیکاری در گروه سنی ١۵- ٢٩ ساله بیش از ٢٠٫٢ درصد میباشد.

بررسی اشتغال در بخش‌هاي عمده اقتصادی نشان می‌دهد که بخش خدمات با ٤٧٫٤ درصد بیشترین سـهم اشـتغال را بـه خـود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ٣٣٫٦ درصد و کشاورزی با ١٩درصد قرار دارند.

تخریب شغلی انجام شده در بخش کشاورزی و صنعت کشوربیش از بخش خدمات بوده است.

بر اساس این آمار تعداد ۲۵۰٫۸۷۴ نفر در بخش کشاورزی، ۲۹۹٫۵۳۲ نفر در بخش صنعت و ۱۱۸٫۹۹۹ نفر در بخش خدمات شغل خود را از دست داده اند.

در حالی که منابع معتبر دیگر از وجود نزدیک به ١٠میلیون نفر بیکار در ایران خبر میدهند، اعلام تک نرخی شدن نرخ بیکار به میزان ٩٫۵ درصد جمعیت فعال کشور در رسانه‌های داخلی پرسش‌برانگیز میشود.

محمد رضا سپهری- رئیس مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، از وجود بیش از ٩٫۵میلیون بیکار در ایران خبر میدهد.

با توجه به آنکه در بررسی اخیر مرکز آمار ایران جمعیت فعال کشور ٣٧٫٢ درصد جعیت کل کشور تعریف شده که خود این موضوع نیز جای بحث دارد؛ با کمی دقت و با سهولت میتوان این موضوع را به سهولت دریافت که آمار بیکاری و اشتغال در کشور به نوعی مهندسی شده است که اهداف سیاسی را تقویت کند.

محاسبه این موضوع حتی بر اساس برخی داده های آماری قابل تردید مرکزآمار ایران در باره اشتغال، جمعیت فعال و غیرفعال کشور نشان میدهد که نرخ بیکاری، همانگونه که مرکز آمار ایران ادعا میکند، نه تنها تک رقمی نشده بلکه میزان آن نسبت به گذشته افزایش چشم‌گیری داشته است.

37.2 درصد جمعیت ٧٧٫۵ میلیون نفری ایران یک جمعیت فعال نزدیک به ٢٩ میلیون نفری را نشان میدهد. اگر میزان شاغلین را از جمعیت فعال کشور بر اساس تازه ترین داده های آماری مرکز آمار ایران که در این گزارش آمده است کم کنیم، به رقمی در حدود ٧٫۵ میلیون بیکار و یا جویای کار در کشور میرسیم. اگر این تعداد بیکاران در کشور را ملاک محاسبه تعیین نرخ بیکاری بر اساس روش های متداول در دنیا، از جمله موازین دفتر بین المللی کار، قرار دهیم، نرخ بیکاری در کشور به بیش از ٢۵ درصد جمعیت فعال کشور میرسد که با نرخ بیکاری ٩٫۵ در صدی اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران بسیارفاصله دارد.

یاد آور میشویم که اعلام عدد ٧٫۵ میلیون بیکار نمی تواند آمار صحیح بیکاران حائز شرایط کار در ایران باشد. تعداد بیکاران واقعی در کشور، همانطور که محمد رضا سپهری گفته، بیش از ٩٫۵ میلیون نفر در ایران است. در چنین شرایطی، نرخ بیکاری در کشور از مرز ٣٢ درصد جمعیت فعال کشور عبور میکند.

***

در باره این موضوع گفتگویی انجام داده‌ایم با حسن منصور- اقتصاددان مقیم لندن که میتوانید از طریق فایل صوتی بالا گوش کنید.