در حالیکه اتحادیۀ اروپا خواستار حفظ برجام است، ایران بر تدارک تمهیدات عملی و کارآ به این منظور تاکید میکند
وزرای امور خارجۀ کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا، روز دوشنبه ١۵ ژوئیه/ ٢٤ تیر، در بروکسل راههای حفظ توافق اتمی با ایران و واداشتن این کشور به انجام تعهدات خود در این چهارچوب را بررسی میکنند. با این حال مقامات اروپائی پنهان نمیکنند که فراهم ساختن شرایط لازم برای لغو تصمیمات اخیر ایران در خودداری از اجرای برخی مفاد برجام با دشواری بسیار روبروست. ایران بر «حقوق و تکالیف» متقابل در این زمینه تاکید دارد، در حالیکه اروپا خود را در وادار ساختن آمریکا به لغو مجازاتها و کاهش فشار بر ایران ناتوان میبیند.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
وزرای امور خارجۀ سه کشور اروپائی امضاء کنندۀ برجام که در نشست امروز شرکت کردهاند، یک صدا از ایران میخواهند «اقدامات اخیر خود را که به نقض برجام انجامیده کنار بگذارد» و «به توافق بازگردد». هدف از این خواست حفظ برجام است زیرا بگفتۀ جرمی هانت، وزیر امور خارجۀ بریتانیا، «توافق [اتمی وین] نمرده است]. هر چند بگفتۀ وی اروپا تلاش میکند «به ایران امکان بدهد تصمیمات اخیر خود را بازپس گیرد»، به اذعان مسئولان اروپائی، توانائی اتحادیه به دلیل به اجرا گذاشتن «فرامرزی» تصمیمات آمریکا بسیار محدود است.
جوزپ بورِیّ، وزیر امور خارجۀ اسپانیا، در این زمینه میگوید اتحادیۀ اروپا «فرامرزی بودن [قوانین آمریکا] را برسمیت نمی شناسد» و «همۀ اقدامات لازم را برای پایدار نگاه داشتن توافق اتمی با ایران به اجرا میگذارد، اما میدانیم که [این کار] به سبب رفتار آمریکا بسیار دشوار است».
در همین حال، پکا هاویستو، وزیر امور خارجۀ فنلاند که در حال حاضر ریاست دورهای اتحادیۀ اروپا را بر عهده دارد، اعلام کرد که در پایان این نشست پیام قاطعی به ایران داده خواهد شد. او تاکید کرد «ایران باید به تعهدات خود بر اساس برجام عمل کند. فرارفتن از حدود مقرر برای مواد غنی شده، از نظر ما قابل قبول نیست». با این حال، پکا هاویستو تاکید کرد «در همین حال، اهمیت دارد که در صورت توجۀ ایران به تعهدات خود، ما همۀ توان خود را برای کمک به اقتصاد این کشور بکار بریم».
سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران، عباس موسوی، دوشنبه از اروپا خواست برای حفظ برجام تمهیدات «عملی، موثر و مسئولانه» به اجرا گذارد. وی، بگزارش ادارۀ کل اطلاع رسانی و امور سخنگوئی وزارت امور خارجۀ ایران، تاکید کرده است که «هر گونه انتظار از ایران برای بازگشت به شرایط قبل از ٨ مه ٢٠١٩ بدون اثبات ارادۀ سیاسی جدی و توانائی عملی طرفهای اروپائی در ایجاد توازن در انجام تعهدات بر اساس برجام و منتفع شدن عملی ایران از آثار لغو تحریمها [...] یک انتظار غیرواقع بینانه و مغایر با اهداف، منطق و محتوای برجام است». ایران برای فشار به کشورهای اروپائی و با تاکید بر پایبندی خود به برجام، از ٨ مه امسال به اینسو از اجرای شماری از تعهدات خود در این توافق خودداری میکند.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجۀ فرانسه، که وی نیز در اجلاس امروز در بروکسل شرکت کرده است، پیش از آغاز این نشست، با اشاره به فرارفتن ایران از میزان و نیز سطح غنی سازی اورانیوم، تاکید کرد که «ایران در واکنش به تصمیم نادرست آمریکا تصمیم نادرستی گرفته است. تصمیم نادرست آمریکا در ترک برجام و به اجرا گذاشتن مجازاتهای فرامرزی، امتیازاتی را که ایران با پذیرش برجام میتوانست بدست آورد، از میان برده است».
سه کشور اروپائی امضاء کنندۀ برجام یک روز پیش از برگزاری نشست بروکسل با انتشار بیانیۀ مشترکی از اینکه «توافق اتمی، زیر فشار مجازاتهای آمریکا» و «خودداری ایران از اجرای برخی مواد اساسی آن» اعتبار خود را از دست بدهد، شدیداً ابراز نگرانی کردند.
در حال حاضر، «در صورت بازگشت آمریکا به برجام و لغو مجازاتها»، ایران آمادۀ گفتگو با واشینگتن است، اما مقامات آمریکائی این دو شرط را بازگشت به توافقی تلقی میکنند که آنرا «بدترین توافق» ممکن توصیف کرده و ترک آنرا اجتناب ناپذیر خوانده بودند.
در چنین شرایطی معلوم نیست اروپائیان چگونه میتوانند مواضع ایران و آمریکا را به یکدیگر نزدیک کنند. مهمترین ابزار تدارک دیده شده از سوی اروپا برای حمایت اقتصادی از ایران هنوز بکار نیافته است. در صورتی که موانع حقوقی و اداری ساز و کار داد و ستد مالی موسوم به «اینستکس» کاملاً برطرف شود، به سبب اجرای مجازاتهای فرامرزی آمریکا، تنها مبادلات در حوزههای معاف از مجازات، میتواند از تسهیلات این راهکار بانکی بهره برد. چنین داد و ستدِ محدودی از فشار اقتصادی بر ایران نخواهد کاست و امکانی برای مبادلات نفتی و خرید تجهیزات فنی مورد نیاز ایران فراهم نخواهد کرد.
تلاش اروپا برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا در حالی صورت میگیرد که بگفتۀ کارشناسان روابط خارجی آمریکا، این کشور نیز برای ایجاد شکاف در میان طرفین اروپائی برجام تلاش میکند و این کوششها را در تماس با بریتانیا آغاز کرده است. به نظر میرسد که واشینگتن در این زمینه در انتظار گزینش نخست وزیر آینده بریتانیاست و به انتخاب بوریس جانسون که مواضع بسیار نزدیکی به آمریکا دارد، دل بسته است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید