چهارشنبه سوری فرا رسید
جشن چهارشنبه سوری امروز در حالی فرا می رسد که چندان خبری در رسانه های ایران در پیوند با این جشن پخش نشده، هیاهوی همه ساله شنیده نمی شود، آجیل چهارشنبه سوری به دلیل گرانی و کاهش کیفیت آن به گونه ای تحریم شده است.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
گوش کنید - ۰۵:۳۹
اما در میان تک نوشته هایی که در سایت ها دیده می شوند سخنان عجیب چند تن در مورد این جشن توجه را جلب می کند.
یکی از آنها، "سیدحسن فاطمی موحد"، از پژوهشگران مؤسسه دارالحدیث قم " ضمن بیارتباط دانستن چهارشنبهسوری با آیین زرتشت میگوید: شاید ادعا شود بنیانگذار چهارشنبهسوری اعراب هستند! زیرا در فرهنگ آنها چهارشنبه روزی نحس بوده است و با برپایی جشن میکوشیدند نحوستش را رفع کنند. "
او در پاسخ به این پرسش که آداب و رسوم کهن ایرانی جزئی از آئین زرتشت است می گوید : " در درجه اول شما دین زرتشتی را نشان دهید که چیست تا بعد برسیم به اینکه فلان رفتار ایرانیها مربوط به دین زرتشتی است یا نه؟ وقتی دینی را به پیامبری نسبت میدهیم به معنای دینی است که آن پیامبر آورده.
دین زرتشتی سراسر در هالهای از ابهام است؛ از خود زرتشت گرفته تا آموزههای این دین."
او با ارجاع به پرویز رجبی، نویسنده کتابهائی در تاریخ ایران، که به گفته این پژوهشگر، در اواخر عمرش انتساب گاتها (بخشی از اوستا) به زرتشت را زیر سؤال برده سبب دلخوری زرتشتیان شده است، می افزاید :
"نه تنها کتاب بلکه هیچ سخن و آیین و آدابی را نمیتوانیم با اطمینان خاطر به زرتشت نسبت بدهیم. ابهام در مورد زرتشت به قدری زیاد است که برخی او را شخصیتی خیالی میدانند. ما قائل به خیالی بودن زرتشت نیستیم اما در عمل با شخصیتی توهمی و خیالی تفاوت ندارد. با این وصف کدام بخش از این دین را میتوانیم نشان دهیم و بگوییم: زرتشت آورده است؟"
او ادعا می کند : " جالب آنکه گاهی روایات امامان ما را به نام زرتشت جا میزنند. روایتی از امام صادق(ع) داریم که دقیقاً ترجمه آن را به عنوان «اصول زندگی زرتشت» نشر دادهاند."
"دین زرتشتی سراسر در هالهای از ابهام است. معیار کلی را ارائه کردم، تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل! وقتی نتوانستیم حتی یک کلمه را با اطمینان به زرتشت نسبت دهیم، تکلیف جشنها و آیینهای دیگر نیز معلوم میشود. نهایت چیزی که بتوانیم اثبات کنیم این است که آیینهایی مانند مهرگان و سده به قبل از اسلام باز میگردند و رسومی ایرانیاند. اما مگر قبل از اسلام تنها زرتشتی ها در ایران زندگی میکردهاند؟! زرتشتیها نیز مانند دیگران به آن رسوم پایبند بودهاند."
بهروز سپیدنامه، یک جامعهشناس ایلامی هم در پیوند با جشن چهارشنبه سوری می گوید : نمادهایی که در چهارشنبهسوری استفاده میشود در سنت ایرانی جایی ندارد و وسایل انفجاری مانند "ترقه" وسایل مدرنی هستند که در مراسمهای کشورهای مانند ژاپن و چین کاربرد دارد و اصلا مربوط به کشور ما نیستند. او می افزاید:
عبارت "زردی من از تو، سرخی تو از من" بهترین نماد برای این سنت است؛ یعنی اینکه مردم زردی خود را که نماد مریضی و کسالت است را به آتش میدهند و سرخی و شادابی را از آن هدیه میگیرند و این آتش بعنوان آن نماد میتواند آتشی کوچک باشد.
در حالی که پژوهشگر پیشین، "سیدحسن فاطمی موحد"، می گوید :
" زرتشتیها به آتش خیلی احترام میگذارند. اما روشن کردن آتش در وسط کوچه و خیابان و از روی آن پریدن نه تنها احترام به آن نیست بلکه یقینا نوعی بیاحترامی به آن است. مثلاً اگر کسی کتابی مقدس را وسط کوچه روی زمین بگذارد و از روی آن بپرد، یقیناً همگان این کار را بیاحترامی به آن کتاب میدانند."
از احمد احرار، نویسنده و روزنامه نگار، پرسیدم چهارشنبه سوری ریشه در کجا دارد ؟
احمد احرار می گوید : پیش از ورود اسلام به ایران روزهای هفته وجود نداشت. پس چهارشنبه هم وجود نداشته است. اما سوری وجود داشته که در زبان پارسی کهن به معنای سرخ است. سرخ مانند سرخی آتش که آتش نیزخود در آئین زرتشت یکی از مظاهر "اهورامزدا"ست. برعکس تاریکی که نشانه اهریمن است. او علت نبودن چهارشنبه وروزهای هفته را در این توصیف می کند که در آن زمان روزهای سال را به دوازده ماه تقسیم میکردند. هر ماه سی روز داشت و هر روز نامی خاص. اما بین پایان اسفند و فروردین دهه فروردگان قرار می گرفت که طی آن ارواح از آسمان به زمین، به شهرها و خانه هایشان باز می گشتند. از این رو مردم برای پذیرائی از آنها خانه تکانی می کردند، خوراک های خاص می پختند و هفت نوع آجلیل آماده می کردند. آنها همچنین برای این که این ارواح راه خود را در تاریکی شب بیابند، بر روی پشت بامها آتش روشن می نمودند.
احمد احرار می گوید آتش در آئین زرتشتی و در تمدن های ایرانی و هند وشماری دیگر، به جز فرهنگ سامی، تقدس داشت و مظهر پاکی بود.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید