چگونه روایت‌های متفاوت از لائیسیته، روشنفکران فرانسوی را در مقابل هم قرار داده است؟

مجلات هفتگی فرانسه را با نوول ابسرواتور یا با نام جدیدش "لوبز" آغاز می‌کنیم که مانند همیشه پر از مطالب سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و هنری است.

در حالیکه پنج شنبه آینده قانون ضدتروریستی پیشنهادی دولت "والس" در مجلس به رأی گذاشته می شود، لوبز در شماره جدیدش گزارش مفصلی را به چگونگی شنودهای تلفنی که توسط مراکز امنیتی فرانسوی انجام میگیرد اختصاص داده است.
لوبز، با توضیحات مفصلی انواع شنودها در فرانسه را که شامل شنودهای اداری، شنودهای قضائی و شنودهای امنیتی می‌شوند مورد بررسی دقیق قرا ر داده است.

با این حال، مطلب پراهمیت این شماره از لوبز مصاحبه ای اختصاصی است با "امانوئل تود" تاریخ دان و جمعیت شناس صاحب نام فرانسوی که درست چهار ماه پس از راهپیمائی تاریخی متأثر از حمله تروریستی به نشریه "شارلی هبدو" ، کتابی منتشر کرده و به بازبینی این تظاهرات و علل برپائی آن و نیز انگیزه شرکت کنندگان و پایگاه اجتماعی آنان پرداخته است.
لوبز این مصاحبه مفصل را با این تیتر تحریک آمیز مزین کرده: «یازده ژانویه یک اقدام فریبکارانه بود».
"امانوئل تود" که گویا از همان اولین مراحل تدارک این راهپیمائی توسط دولت با آن موافق نبوده است، در مصاحبه با لوبز، توضیح می دهد که ترجیح دادم درباره این موضوع بیشتر فکر کنم. او سپس تعریف می کند که در ماه‌های گذشته به اسناد موجود مربوط به تظاهرات مردم فرانسه در روز یازده ژانویه مراجعه کرده و با استفاده از تجربه چهل ساله خود در شناخت تحرکات جمعیتی و تحلیل ترکیب جمعیت شرکت کننده در این مراسم با در نظر گرفتن مؤلفه‌هایی همچون ویژگی‌های منطقه‌ای، گرایش‌های مذهبی و موقعیت اجتماعی-حرفه ای تظاهر کنندگان، توانسته است به وضوح نتیجه گیری کند که تفسیر رایجی که از یکپارچگی مردم فرانسه دم می زند و آنها را در این راه یک صدا متصور می شود بکلی بی‌اعتبار است.

امانوئل تود مدعی است که عکس العمل دولت در سازماندهی این تظاهرات، نشانه التهاب و از دست دادن خونسردی است . وی تا آنجا پیش می رود که می گوید برای اولین بار در عمرم از اینکه فرانسوی هستم احساس افتخار نمی‌کردم.
بروایت تود، وقتی 4 میلیون فرانسوی را جمع می کنیم تا اعلام کنند کاریکاتوریزه کردن مذهب دیگران یک حق مسلم حتی یک وظیفه است و درست در حالی که این دیگران ضعیف ترین اقشار جامعه هستند، هرکسی آزاد است که فکر کند که کار خوبی کرده، حق داشته و در یک کشور خوب و بزرگ زندگی می کند؛ ولی هر سه این ادعا ها نادرست است.
تود، مدعی است که تنها یک نگاه به سطح بسیج مردم نشان می دهد که این کار یک فریبکاری بوده است.

در این مصاحبه، "امانوئل تود" با استناد به شناختی که از ترکیب جمعیتی فرانسه دارد، مثال می زند که در مناطق مذهبی کاتولیک‌نشین فرانسوی میزان شرکت مردم در تظاهراتی بقصد دفاع از کفرگوئی دو برابر مناطقی بوده است که جمعیتی لائیک دارد. او می گوید در پاریس هم عمده جمعیت کادرهای ارشدحرفه ای، تحصیل کرده‌ها و انتلکتوئل‌ها در تظاهرات شرکت داشتند، مردم و نیز جوانان حومه های شهر- چه مسلمان و چه غیر مسلمان- در این ماجرا مشارکتی نداشته اند.

جالب است بدانید که این هفته در پاریس کتاب دیگری هم به چاپ رسیده است بنام "در ستایش کفرگوئی" بقلم روزنامه نگار سرشناس فرانسوی "کارولین فورست ". این روزنامه‌نگار برجسته که تا کنون کتاب های زیادی در دفاع از لائیسیته و نیز فمینیسم منتشر کرده است و از چهره های سرشناس مبارزه با راست های افراطی در فرانسه محسوب می شود، در این کتاب علیه کسانی بپا خاسته است که خود را "شارلی" نمی دانند و نسبت به طراحی کاریکاتور علیه مسلمانان انتقاد دارند.

لوپوئن این هفته هم مصاحبه اختصاصی اش را با "کارولین فورست" انجام داده و از او درباره کتاب جدیدش پرسیده است.
لوپوئن در معرفی این کتاب می نویسد: این نوشته یک کیفر خواست علیه کسانی است که در مقابله با ترور وحشیانه کاریکاتوریست ها این عمل را محکوم کردند ولی در پایان جمله خود یک «اما» هم اضافه کردند و با اقدام کارکاتوریست‌ها در ترسیم پیامبر اسلام فاصله گرفتند.
بروایت لوپوئن ، در کتاب جدید خود کارولین فورست ابتدا به "لوپن" و "دیودونه" حمله می کند. سپس به "طارق رمضان" و "روخیا دیالو"، آنگاه بسراغ "الن بادیو"، "دونی تی لی ناک"، "گلوک" (کارکاتوریست) و البته "امانوئل تود" و نیز "ادگار مورن" می رود و آنان را بباد انتقاد می‌گیرد.

و سرانجام، در حالیکه نشریات این هفته فرانسه کمابیش به موضوع هجوم مهاجرین به اروپا توجه ویژه نشان داده اند، بد نیست بدانید که لوپوئن این هفته در مقاله ای، بر نیاز اروپا به حضور مهاجرین جوان و کم مهارت تأکید کرده و اکسپرس این هفته هم گزارش مفصلی را به لیبی اختصاص داده است که منشاء انتقال همه مهاجرینی است که به هدف رسیدن به بهشت اروپا خود را به امواج حوادث می سپارند. اکسپرس عقیده دارد که بدون استقرار یک دولت واقعی در لیبی هیچ شانسی برای جلوگیری از هجوم مهاجرین وجود ندارد.